Có hai luồng chảy trong tập sách, một nửa êm đềm một nửa sục sôi. Thành phố nào chẳng muốn sáng mai ra thật bình yên với bầu trời trong xanh và tự do cho hàng triệu người. Thành phố mang dấu tích mở cõi, giao thương và giao thoa nhân chủng đậm nét như Sài Gòn còn khao khát bình yên nhiều hơn nơi đâu.

Ngày mới để nghe hồn sông nước từ bến Thủ Thiêm và câu hò cũ, nghe mộng mơ phảng phất từ những con đường đi vào thi ca như Duy Tân, Nguyễn Huệ, nghe tiếng chuyện trò của những chiếc hộp thư bưu chính nhỏ xinh, nghe hồn cốt văn chương, âm nhạc niềm nở hay thâm trầm trong văn và nhạc của Sơn Nam, Tôn Thất Lập... Cuốn sách tả lại một thành phố vừa sôi nổi vừa lắng sâu.

Thương và đẹp mãi qua tháng năm

Rất nhiều trang Lê Văn Nuôi viết về những bước chân lang thang của chính anh chỉ để ngắm nhìn Sài Gòn, nơi anh sinh ra - khởi đầu với cái nhìn trong trẻo của một thiếu niên còn mê mải thả diều, rồi lớn hơn thành một nam sinh tâm hồn thấm đẫm nhạc tình bolero nhưng thời cuộc buộc anh phải đứng trước họng súng.

Trong mỗi ngày bình thường hay ngày lịch sử tác giả đều không quên quan sát, suy tư về xóm nhỏ, ngôi nhà bạn bè, ngôi trường anh nuôi chí lớn. Một đứa trẻ bán hàng rong nghèo khổ, một người mẹ mất con ở bệnh viện, một đồng đội ngã xuống... những mảnh ký ức đều đọng lại ấm áp tình trong tim tác giả, thương và đẹp mãi qua tháng năm.

23 tuổi Lê Văn Nuôi được trở về thành phố của mình từ chuồng cọp Côn Đảo - nơi thế giới từng lên án là địa ngục trần gian.

Trên chuyến xe chở anh và những người tù bất khuất chạm lại vào đất mẹ, Lê Văn Nuôi lại tả nỗi xao xuyến khi anh được nhìn ngắm thành phố trong vỡ òa thương nhớ.

Giá phải trả cho bao người dân Sài Gòn yêu nước như anh trong cuộc chiến là vô cùng đắt.

Nhưng dù Sài Gòn có lúc tan hoang, dù thân xác tuổi trẻ như Lê Văn Nuôi có lúc muốn tan tành thì ước mơ về tự do để sống một đời tử tế của người và đất Sài Gòn vẫn âm thầm mãnh liệt.

Quyển sách được viết bằng giọng điệu khiêm tốn từ đầu đến cuối, không cố gồng lên hay tô điểm cho mình. Tôi hiểu sách không mang tham vọng là áng tư liệu lịch sử chấn động người yêu sử;

Nhưng vì chính tác giả có cuộc đời như định mệnh gắn liền với lịch sử của một thành phố, anh chính là biểu tượng tuổi trẻ kiên cường, người đã trực tiếp dùng máu và tuổi xuân để theo đuổi lý tưởng bảo vệ quê hương, nên chỉ cần kể lại một cách chân thật, tính lịch sử quyển sách của Lê Văn Nuôi vẫn cuốn hút thật nhiều.

Kể chuyện vùng đất mà cả nước yêu mến, tự hào

Anh Nuôi không dành quá nhiều dung lượng chỉ để nói về bản thân, người kể chuyện nép mình khiến tôi cảm động. Trước tên anh luôn là tên của đàn anh, đàn chị, tên những người mẹ, người cha, người thầy, đồng chí, tên của những anh hào mà tác giả ngưỡng mộ đức độ tài năng.

Những câu chuyện có thật về tên tuổi Võ Văn Kiệt, Trần Bạch Đằng, Triệu Từ Truyền, Lê Văn Nghĩa... là những tư liệu quý mà nhờ "định mệnh lịch sử" anh đã trải nghiệm và lưu nhớ được đến hôm nay.

Sách là để tác giả lý giải đến bạn đọc Sài Gòn tử tế và từ tâm chính là nhờ vào cốt cách của mỗi người dân Sài Gòn từng trải qua bao mất mát, hiểm nguy mới thấu hiểu được chiều sâu của đất đai và nỗi thống khổ của đồng loại.

Từ đó mới là thành phố luôn dang rộng đôi tay, luôn vươn lên đầu tàu nhưng không quên hy sinh và lùi lại khi cần để cởi mở, chấp nhận và chở che...

Sau tất cả đã có hòa bình trong thành phố, người tù ngục tối trở về đời làm thầy giáo, nữ sinh đến trường đại học. Lê Văn Nuôi trở thành tổng biên tập của tờ báo đi đầu. Một con người khiêm tốn trong tính cách đời thường mà ai từng gặp anh đều dễ dàng cảm nhận nhưng là một nhà báo đầy đam mê và chính trực, luôn đau đáu về lẽ phải công bằng.

Quyển sách có nhiều câu chuyện thú vị về những năm tháng tờ báo Tuổi Trẻ hình thành, "thoát thai" từ bản tin nhỏ ban đầu dần thành một tên tuổi, làm bạn với thanh niên và người nghèo, Tuổi Trẻ tiến lên tự chủ về kinh tế, là điển hình của báo chí đô thị.

Một tập sách đọc nhẹ nhàng trong mùa cuối năm 2025, để hiểu thêm một chút thôi về một vùng đất mà cả nước yêu mến, tự hào và hiểu thêm về nhân cách của rất nhiều công dân Sài Gòn đặc biệt.

Nhà báo Lê Văn Nuôi kể chuyện bảo vệ nguồn tin

TT - LTS: Nhân kỷ niệm Ngày báo chí cách mạng Việt Nam, nhà báo Lê Văn Nuôi - cựu tổng biên tập báo Tuổi Trẻ - đã nhớ về một câu chuyện bảo vệ nguồn tin hơn 20 năm trước. Và đây chính là một trong những bản sắc mà đội ngũ làm báo Tuổi Trẻ luôn nỗ lực gìn giữ, vun đắp.