Phở sắn là món ăn đặc sản của vùng đất Quế Sơn thuộc tỉnh Quảng Nam cũ. Theo năm tháng, món ăn ấy được nhiều người biết đến và gọi với tên thân thương là phở sắn Quế Sơn.

Hương vị dân dã

Tại Quế Sơn, phở sắn thường được người dân chế biến thành nhiều món như phở sắn trộn (trộn cùng thịt heo, đậu phộng, rau thơm), phở sắn nước (thường nấu phở sắn cá lóc, phở sắn cá chuồn…).

Cách chế biến phở sắn nước khá đơn giản. Cá thái lát mỏng, ướp cùng gia vị và củ nghệ tươi giã nhuyễn. Sau đó um cá với thật nhiều củ nén cho thơm. Rim cá và cho nước sôi vào; chờ sôi lại, nêm nếm gia vị vừa ăn là có thể dùng được.

Phở sắn được bẻ thành miếng nhỏ vừa ăn, ngâm trong nước khoảng 10 phút, để ráo. Giống như mì Quảng, người dân Quế Sơn thường cho nước dùng xăm xắp phở sắn.

Để tăng hương vị thơm ngon cho phở sắn, người dân thường ăn kèm cùng rau quế và thân cây chuối xứ non bào mỏng. Đây được xem là những loại rau không thể thiếu; nếu thiếu chúng sẽ không tròn vị, không "đúng chuẩn" là phở sắn Quế Sơn.

Theo người dân địa phương, phở sắn có tính nóng, thân cây chuối non lại có tính mát, ăn kết hợp sẽ giúp cân bằng và tránh bị nóng.

Phở sắn dai dai, bùi bùi hòa cùng nước dùng ngọt thanh từ cá, dù là du khách hay người bản địa cũng khó lòng chối từ trước hương vị thơm ngon nhưng đầy dân dã, mộc mạc của món ăn này.

Chẳng biết tự bao giờ, phở sắn trở thành món ăn đặc sản của vùng đất Quế Sơn, là thức quà quê không lẫn với bất kỳ nơi nào khác được.

Gian nan những mẻ phở sắn ngon

Nghề làm phở sắn đã được hình thành từ lâu đời. Tuy nhiên, mãi đến hơn 20 năm trở lại đây, làng nghề mới bắt đầu khởi sắc và được mọi người biết đến nhiều hơn.

Theo các bậc cao niên, phở sắn vốn là món ăn chống đói ngày xưa. Khi lúa gạo còn khan hiếm, khoai sắn là nguồn lương thực chính của người dân. Để chống ngán, họ nghĩ ra nhiều cách chế biến khác nhau từ củ sắn (khoai mì), trong đó có phở sắn.

Phở sắn được sản xuất tại các vùng trung du của huyện Quế Sơn như Quế Thuận, Quế Châu, Quế Minh, Quế Long, nay là xã Quế Sơn, Quế Sơn Trung (TP Đà Nẵng).

Phở sắn mang đậm hồn cốt của người miền Trung tần tảo. Bởi để làm ra những mẻ phở ngon, người dân phải trải qua nhiều công đoạn công phu, vất vả. Các công đoạn chính gồm xay, lọc, ngâm, khuấy và nấu bột; cuối cùng là kéo sợi phở và phơi nắng.

"Mỗi công đoạn làm phở đều có sự vất vả riêng. Muốn phở trắng, loại bỏ hết tạp chất thì phải ngâm nhiều ngày, mỗi ngày phải thay nước nhiều lần, rồi lọc bột. Như vậy phở sắn ra lò mới thơm, dai, ngon.

Muốn phở không bị vón cục thì khi nấu phải khuấy liên tục. Phơi phở sắn cũng phải canh nắng, nếu không đủ nắng thì sẽ bị yểu, còn quá nắng thì phở giòn, dễ gãy bể", bà Nguyễn Thị Dung (68 tuổi, trú xã Quế Sơn) với hơn 20 năm làm nghề chia sẻ.

Ông Trương Đăng Nhẫn (chủ cơ sở sản xuất Nhẫn Dung, xã Quế Sơn) cho hay: "Phở sắn ngày càng được mọi người ưa chuộng và biết đến nhiều, thế nên đầu ra của sản phẩm khá ổn định, làng nghề làm không đủ cung cấp cho bạn hàng, thu nhập dần khá hơn.

Chính vì thế mà dù vất vả bà con vẫn cố gắng bám lấy nghề, đưa thương hiệu phở sắn Quế Sơn đến với nhiều người. Nhìn thấy mọi người yêu thích sản phẩm của làng nghề, chúng tôi vui lắm".

Ăn phở ngô Hà Giang, phở vịt quay xứ Lạng, phở sắn xứ Quảng và phở hai tô Gia Lai tại Ngày của phở

Quá mê, không chỉ hội tụ những thương hiệu phở quen thuộc của Hà Nội và TP.HCM, Ngày của phở 2025 còn có sự ‘nhập cuộc’ của nhiều loại phở mang đậm bản sắc vùng miền.