Trẻ tiêm chủng tại Trung tâm Y tế Q.Thủ Đức - Ảnh: HOÀNG LỘC

Một lời hứa từ cơ quan chăm sóc sức khỏe được phát đi, hàng ngàn trẻ thơ có thêm một niềm hi vọng bởi các em đã 'khát' vacxin quá lâu rồi.

Đã 6 tháng trôi qua kể từ ngày Bộ Y tế phát đi thông báo ấn định thời điểm sử dụng đại trà vacxin 5 trong 1 ComBE Five trong tiêm chủng mở rộng. 

Thế nhưng từ đó đến nay có ít nhất năm lần các cơ quan chuyên môn của Bộ Y tế chủ động 'dời ngày dự kiến' sử dụng văcxin ComBE Five đại trà. Sau mỗi lần 'dời ngày' ấy lại có thêm một lời hứa và cho đến nay những lời hứa đó vẫn còn nguyên giá trị.

Chính việc "dời ngày dự kiến" xoành xoạch từ trên làm cho các địa phương, nơi trực tiếp thực hiện công tác tiêm chủng phải "quay" như chong chóng. Từ công việc chuyên môn là tiếp nhận vacxin để tiêm chủng nay nhiều địa phương bảo rằng họ mang thêm tiếng xấu là "hứa lèo".

Hậu quả của việc "hứa lèo dây chuyền" này khiến rất nhiều người dân bức xúc bởi mang con đi tiêm chủng nhưng họ phải ngậm ngùi mang con về vì một câu trả lời quá quen thuộc "chưa có văcxin".

Rất nhiều lần Bộ Y tế khuyến cáo các bậc cha mẹ đưa con đi tiêm chủng đầy đủ, đúng lịch để trẻ không bị mắc các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Khuyến cáo là thế nhưng điều nghịch lý lại không có văcxin để tiêm.

Điều này đồng nghĩa với việc hàng ngàn trẻ không được tiêm, buộc phải đợi để tiêm bù hoặc chấp nhận bỏ tiêm. Có cha mẹ vì sốt ruột "tự cứu con" bằng cách bấm bụng đưa con đi tiêm chủng dịch vụ thế nhưng với mức sống eo hẹp như hiện nay không phải gia đình nào cũng đủ điều kiện cáng đáng.

Lý giải cho việc chậm trễ cung ứng vacxin, GS.TS Đặng Đức Anh - viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương (Bộ Y tế) đưa ra hàng loạt lý do như thủ tục mua vacxin mất thời gian, phải thực hiện các bước kiểm định chất lượng kỹ lưỡng trước khi đưa vào sử dụng rộng rãi, thuốc mua qua UNICEF (quỹ nhi đồng Liên Hiệp Quốc) mất một số thời gian nhất định….

Thế nhưng nhìn lại cả quá trình mới thấy vacxin ComBE Five vào Việt Nam không phải mới đây và Bộ Y tế hoàn toàn không bị động trong việc này. Nên nhớ rằng trước khi ngừng sản xuất vacxin Quinvaxem đơn vị cung ứng đã có thư thông báo cho phía đối tác Việt Nam một thời gian đủ dài để chuẩn bị.

Để chủ động biện pháp thay thế, từ năm 2016 loại vacxin ComBE Five đã được sử dụng thử nghiệm tại tỉnh Hà Nam. Và mới đây tiếp tục được thử nghiệm tại 7 tỉnh với trên 17.000 trẻ được tiêm với kết quả an toàn. 

Chưa kể, vacxin ComBE Five được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) xác nhận đạt tiêu chuẩn tiền thẩm định, được sử dụng tiêm chủng mở rộng ở 43 quốc gia với hơn 400 triệu liều dùng.

Vacxin an toàn nhưng tại sao chậm? Chắc hẳn người dân, đặc biệt là hàng ngàn trẻ thơ trong độ tuổi tiêm chủng cần một câu trả lời thỏa đáng hơn từ Bộ Y tế hơn mọi lời hứa. Thận trọng kiểm định chất lượng vacxin là điều cần thiết nhưng thận trọng đến nỗi chậm chạp khiến hàng ngàn em bé phải 'khát' vacxin đó là một sự thiếu sòng phẳng với trẻ thơ.