Trung Quốc ngừng nhập đậu nành Mỹ, quay sang Nam Mỹ

Ông Travid Hutchison, nông dân tại bang Maryland, Mỹ, cho biết năm nay ông được mùa đậu nành nhưng không thể yên tâm về thu nhập, bởi Trung Quốc đã ngừng mua hàng giữa căng thẳng thuế quan với Mỹ.

"Giá đậu nành đang giảm mạnh vì thương chiến. Tôi không phản đối việc tổng thống cố gắng để có các thỏa thuận thương mại tốt hơn, nhưng tôi hy vọng mọi việc sẽ được giải quyết sớm", ông nói với Hãng tin AFP.

Trong khi đó, ông David Burrier, một nông dân khác, cũng bồn chồn vì mùa Trung Quốc thu mua chỉ diễn ra từ tháng 10 đến tháng 1 sang năm.

"Năm nay sẽ là một năm rất, rất khó khăn. 40% diện tích của chúng tôi có thể sẽ hòa vốn hoặc dưới mức hòa vốn", ông nói, đồng thời cảnh báo kịch bản tồi tệ nếu Trung Quốc ngừng nhập khẩu hoàn toàn.

Họ chỉ là hai trong hàng nghìn nông dân Mỹ - nhóm cử tri vốn ủng hộ mạnh mẽ Tổng thống Donald Trump - đang chật vật vì căng thẳng thương mại kéo dài.

Trong năm 2024, Trung Quốc đã mua hơn một nửa trong tổng số 24,5 tỉ USD giá trị đậu nành xuất khẩu của Mỹ. Tuy nhiên, kim ngạch xuất khẩu sang Trung Quốc đã giảm hơn 50% trong năm nay, trong khi các nhà nhập khẩu Trung Quốc đã hoãn các đơn đặt hàng mới từ vụ thu hoạch mùa thu của Mỹ.

Do nhu cầu sụt giảm, giá đậu nành đã rớt mạnh 40% so với ba năm trước.

Trung Quốc đã áp thuế 20% với đậu nành Mỹ để đáp trả các mức thuế mà ông Trump áp lên Bắc Kinh, biến nó trở thành mặt hàng đắt đỏ với người mua Trung Quốc.

Theo Hiệp hội Đậu nành Mỹ (ASA), mức thuế này khiến đậu nành Mỹ "trở nên quá đắt đỏ", không thể cạnh tranh với nguồn cung từ Nam Mỹ. Tháng trước, Argentina đã tạm dừng thuế xuất khẩu đối với các cây trồng chủ lực như đậu nành, khiến chúng trở nên hấp dẫn hơn với người mua Trung Quốc.

Tệ hơn cả thương chiến 2018

Ông Trump cam kết sẽ dùng nguồn thu từ thuế quan để hỗ trợ nông dân, song đến nay vẫn chưa công bố chi tiết. Trong khi đó, triển vọng đạt được một thỏa thuận thương mại dài hạn giữa Mỹ và Trung Quốc ngày càng xa vời.

Ngày 10-10, nhà lãnh đạo Mỹ tuyên bố sẽ áp thêm mức thuế 100% với hàng Trung Quốc và dọa hủy gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, nhằm đáp trả việc Bắc Kinh hạn chế xuất khẩu khoáng sản đất hiếm.

Ông Hutchison thừa nhận nông dân là mục tiêu dễ bị tổn thương trong thương chiến. Với ông, gói cứu trợ của chính phủ cũng chỉ là biện pháp tạm thời chứ không phải giải pháp lâu dài.

"Tôi rất mừng vì tổng thống vẫn nghĩ đến nông dân, nhưng điều quan trọng hơn là phải có đối tác thương mại ổn định. Nông nghiệp là công việc lâu dài", ông nói.

Nông dân Mỹ từng lao đao trong cuộc thương chiến Mỹ - Trung cách đây 7 năm. Từ năm 2018 - 2019, thuế quan trả đũa đã gây thiệt hại hơn 27 tỉ USD cho xuất khẩu nông sản của Mỹ. Khi đó, Chính phủ Mỹ đã cung cấp 23 tỉ USD để hỗ trợ nông dân bị ảnh hưởng.

Nhà kinh tế trưởng của ASA, ông Scott Gerlt, nhận định hiện tại còn khó khăn hơn hồi năm 2018. Tình hình tài chính xấu hơn, doanh thu từ cây trồng thấp hơn nhưng chi phí phân bón, thiết bị đều tăng vọt do thuế quan.

Ông Hutchison than thở ngay cả việc mua linh kiện để sửa máy gặt hay máy gieo hạt cũng đắt hơn vì thuế quan: "Điều đó đang ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận của chúng tôi".

Trong khi đó giáo sư Chad Hart của Đại học bang Iowa cho biết số vụ phá sản nông nghiệp ở Mỹ trong năm 2025 đã tăng khoảng 50% so với năm 2024.

Thượng viện Mỹ siết xuất khẩu chip AI với Trung Quốc: Bảo vệ lợi thế hay tự cô lập mình?

Động thái của Thượng viện Mỹ diễn ra sau khi chính quyền Tổng thống Trump đạt được thỏa thuận với Nvidia và AMD vào mùa hè năm nay, nhằm nới lỏng các hạn chế xuất khẩu sang Trung Quốc.