Theo tờ Bloomberg, Thượng viện Mỹ trong cuộc bỏ phiếu ngày 9-10 đã thông qua dự luật yêu cầu hai nhà sản xuất chip AI tiên tiến Nvidia Corp và Advanced Micro Devices (AMD) phải ưu tiên cung cấp sản phẩm cho thị trường Mỹ trước khi xuất khẩu sang Trung Quốc.

Còn nhiều rào cản lập pháp

Theo Thượng nghị sĩ Jim Banks (Đảng Cộng hòa, bang Indiana), dự luật được xây dựng nhằm tăng cường năng lực cạnh tranh của Mỹ trong các ngành công nghệ tiên tiến và hạn chế xuất khẩu sang Trung Quốc cùng các đối thủ nước ngoài khác.

Trong khi đó, Thượng nghị sĩ Dân chủ Elizabeth Warren (bang Massachusetts) tuyên bố: "Ngày hôm nay, Thượng viện đã hành động để đảm bảo các khách hàng Mỹ - bao gồm cả doanh nghiệp nhỏ và các công ty khởi nghiệp - không phải xếp hàng sau những gã khổng lồ công nghệ Trung Quốc khi mua chip AI thế hệ mới".

Biện pháp này được Thượng viện thông qua như một phần của dự luật chính sách quốc phòng thường niên sau nhiều tuần bế tắc.

Tuy nhiên, con đường để nó trở thành luật vẫn chưa chắc chắn. Hạ viện đã thông qua phiên bản dự luật riêng vào tháng 9 nhưng không có điều khoản kiểm soát xuất khẩu. 

Do đó, các nghị sĩ hai viện sẽ phải đàm phán để thống nhất một văn bản cuối cùng, và trong quá trình này, điều khoản mới có thể bị loại bỏ.

Ông Brad Carson, Chủ tịch tổ chức phi lợi nhuận chính sách AI Americans for Responsible Innovation, nhận định trong một tuyên bố rằng dự luật này là "thắng lợi lớn cho năng lực cạnh tranh kinh tế và an ninh quốc gia của Mỹ".

Mỹ có đang tự cô lập mình?

Ở chiều ngược lại, nhiều lãnh đạo và tổ chức công nghệ hàng đầu của Mỹ đã lên tiếng chỉ trích, cho rằng dự luật sẽ cản trở cạnh tranh và làm suy yếu sự đổi mới.

Các bên phản đối dự kiến sẽ tiếp tục gây áp lực lên Quốc hội để loại bỏ điều khoản này của dự luật.

Tháng trước, Nvidia cho biết Mỹ là thị trường lớn nhất của hãng, đồng thời khẳng định rằng dự luật - dù có ý định tốt - lại đang giải quyết một "vấn đề không tồn tại".

Trong chương trình Squawk Box của Đài CNBC ngày 8-10, Giám đốc điều hành (CEO) Nvidia Jensen Huang nhận định việc ngăn Trung Quốc tiếp cận chip AI tiên tiến không còn hiệu quả, bởi nước này đã đạt năng lực tự chủ đáng kể trong ngành bán dẫn.

"Trung Quốc có Huawei cùng nhiều start-up năng động trong lĩnh vực chip AI. Họ sản xuất hàng loạt chip trong nước, và quân đội đã có quyền tiếp cận đầy đủ", ông nói.

Theo ông Huang, vấn đề không nằm ở việc ngăn chặn đối thủ, mà là xây dựng chiến lược cân bằng giúp Mỹ duy trì vị thế dẫn đầu, lan tỏa công nghệ Mỹ trên toàn cầu để củng cố vị thế tiêu chuẩn trong lĩnh vực công nghệ.

Ông dẫn lời doanh nhân David Sacks: "Nếu Mỹ chỉ chiếm 20% thị trường AI toàn cầu, chúng ta thua; nếu chiếm 80%, chúng ta thắng".

CEO Nvidia nhấn mạnh khoảng "50% nhà nghiên cứu AI toàn cầu ở Trung Quốc" và quốc gia này chiếm 30% thị trường công nghệ với hơn 1 tỉ người dùng. Vì thế, Mỹ không thể thắng cuộc đua AI nếu tự cô lập mình.

"Nếu ngay từ đầu từ bỏ 30% thị trường thế giới, không để công nghệ Mỹ được phổ biến toàn cầu, thì chẳng khác nào tự giam mình trong phạm vi nước Mỹ và nhường phần còn lại cho đối thủ", ông cảnh báo.

Ông Huang kết luận Mỹ cần một chiến lược tinh tế hơn, vừa giữ vị thế dẫn đầu về chip AI tiên tiến, vừa thu hút các nhà phát triển toàn cầu để mở rộng ảnh hưởng và thị phần AI thế giới.

Nvidia 'mở khóa' chip AI cho Trung Quốc

Công ty Nvidia và Bộ Thương mại Mỹ cùng xác nhận Nhà Trắng đã "bật đèn xanh" cho công ty này xuất khẩu trở lại chip AI H20 sang Trung Quốc, báo hiệu bước ngoặt mới trong cuộc cạnh tranh chiến lược giữa Washington và Bắc Kinh.