Sáng 17-11, Quốc hội thảo luận tại tổ về dự thảo nghị quyết của Quốc hội về những cơ chế, chính sách đặc thù để thực hiện nghị quyết 71 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo.

Chính sách đãi ngộ giúp giáo viên yên tâm, nhiệt huyết hơn

Nêu ý kiến tại tổ, đại biểu Hoàng Văn Cường (Hà Nội) cho rằng việc dự thảo giao cho Sở Giáo dục và Đào tạo thực hiện thẩm quyền tuyển dụng chung cho tất cả các trường là đột phá rất lớn.

Bởi trước đây Sở Nội vụ là cơ quan đứng ra tuyển, còn hiện nay giao cho Sở Giáo dục và Đào tạo là cơ quan quản lý nhà nước hiểu rõ, nắm rõ nhất, đưa ra yêu cầu chính xác nhất, nên sẽ tuyển dụng được những con người phù hợp nhất với yêu cầu của các trường. Bên cạnh đó, việc giao cho sở tuyển dụng sẽ giúp bố trí, điều động giáo viên phù hợp...

Về chính sách đặc thù, vượt trội về đãi ngộ, trong đó có phụ cấp với giáo viên, đại biểu Hoàng Văn Cường cho rằng chính sách này đã quy định trong nghị quyết 71 của Bộ Chính trị. Việc quy định này đáp ứng đúng với yêu cầu Luật Nhà giáo về cần có đãi ngộ cao hơn với giáo viên.

Ông dẫn ví dụ từ bộ phim tài liệu về một cô giáo vùng cao, hy sinh tất cả mọi thứ, lăn lộn, gánh gạo, gánh rau để cho các em học sinh có đồ ăn.

"Cần đãi ngộ thỏa đáng cho những giáo viên này để họ thực sự tâm tuyết, dành tâm sức cho người học", đại biểu nêu và cho rằng đãi ngộ cao hơn, giáo viên nhiệt huyết nhiều hơn, tận tâm hơn, khi đó người hưởng lợi chính là phụ huynh, học sinh.

So sánh giữa giáo viên và ngành y tế, theo đại biểu Cường, một bác sĩ khám bệnh trong bệnh viện cùng một bệnh nhân, cùng một bệnh. 

Sau khi khám bệnh viện xong ra ngoài cơ sở tư nhân, bác sĩ vẫn có thể chữa cho bệnh nhân đó, không ai cấm.

"Nhưng nếu một thầy giáo dạy trên lớp mà ra ngoài lại dạy thêm cùng học sinh, cùng bài học đó thì luật cấm, không cho phép. Thêm vào đó, nhà giáo không được làm một số ngành nghề", ông nói và cho rằng không phải lúc nào giáo viên cũng làm thêm, kiếm thêm tiền để bổ sung cuộc sống. Do vậy chính sách đãi ngộ sẽ giúp giáo viên yên tâm, nhiệt huyết hơn với công việc.

Song song với chế độ đãi ngộ cao hơn, cần giám sát xã hội, yêu cầu rất khắt khe. Khi đó mới thực sự tạo ra đội ngũ giáo viên tận tâm.

Không nên phân biệt địa phương có điều kiện hay không có điều kiện

Về một bộ sách giáo khoa thống nhất cho toàn quốc, đại biểu Hoàng Văn Cường nhấn mạnh: "Tôi thấy cần hiểu đây là giao cho Bộ Giáo dục và Đào tạo cung cấp một bộ sách giáo khoa thống nhất toàn quốc. Còn Bộ Giáo dục và Đào tạo không nên viết một bộ sách giáo khoa cung cấp cho tất cả", ông Cường đề xuất.

Theo ông, nếu bộ quay lại viết một bộ sách này, xong bộ sách này được đưa vào sử dụng tại tất cả các trường, sẽ gần như trở thành một bộ sách kinh điển và tất cả mọi người chỉ theo học sách đó.

"Học theo sách, thi theo sách, nói theo sách. Khi đó sẽ triệt tiêu toàn bộ những vấn đề mà chúng ta rất mong muốn là tạo ra tư duy mới, đổi mới, sáng tạo, không khuôn khổ với học sinh...", ông Cường nêu thêm.

Ông dẫn từ thực tế học sinh Việt Nam rất thông minh, nhưng tính sáng tạo không cao. Nguyên nhân là từ rất lâu chúng ta học theo sách, thi theo sách, dẫn đến triệt tiêu toàn bộ sáng tạo.

Đại biểu thống nhất cung cấp một bộ sách để có tư liệu thống nhất trên toàn quốc và tiến tới cấp miễn phí cho tất cả học sinh.

Đại biểu Phạm Khánh Phong Lan (TP.HCM) cho rằng điều quan trọng nhất khi thực hiện một bộ sách giáo khoa thống nhất là giảm lãng phí.

Bà dẫn dự thảo nghị quyết quy định đến năm 2030 sẽ miễn phí bộ sách giáo khoa duy nhất. Nhưng lại quy định: địa phương "có điều kiện" có thể miễn phí sớm hơn từ năm 2026 - 2027.

Bà đề nghị: "Không nên phân biệt địa phương có điều kiện hay không có điều kiện. Kể cả địa phương khó khăn, nếu HĐND thấy cần miễn phí sách giáo khoa, họ sẽ tự cân đối nguồn lực. Phân biệt có điều kiện và không có điều kiện không hợp lý. Địa phương giàu, học sinh cũng ít khó khăn hơn, tại sao lại ưu tiên miễn trước?".

Các địa phương có điều kiện sẽ miễn phí sách giáo khoa từ năm học 2026-2027

Đây là nội dung liên quan sách giáo khoa được đề xuất tại dự thảo nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội để thực hiện đột phá phát triển giáo dục và đào tạo.