Ngày 7-11, Cục Phòng Bệnh, Bộ Y tế tổ chức cung cấp thông tin báo chí về dự thảo Luật Phòng bệnh.

Phát hiện sớm và can thiệp từ nhóm nguy cơ cao

Trong dự thảo Luật Phòng bệnh, Bộ Y tế đã bổ sung một chương riêng về phòng chống các rối loạn sức khỏe tâm thần. Theo dự thảo, các yếu tố nguy cơ mắc rối loạn sức khỏe tâm thần được xác định bao gồm yếu tố sinh học, tâm lý, xã hội hoặc các yếu tố khác làm tăng khả năng xuất hiện rối loạn theo phân loại y khoa.

Người thuộc nhóm nguy cơ cao sẽ được khám sàng lọc định kỳ nhằm phát hiện sớm, theo dõi, hỗ trợ tâm lý - xã hội và điều trị phù hợp, giúp ngăn ngừa diễn tiến thành bệnh lý tâm thần hoặc hạn chế mức độ nặng.

Ba cấp độ phòng ngừa được đưa vào luật gồm phòng ngừa toàn diện, phòng ngừa có chọn lọc và phòng ngừa được chỉ định, phản ánh cách tiếp cận đa tầng và khoa học đối với sức khỏe tâm thần cộng đồng.

Bộ trưởng Bộ Y tế sẽ quy định chi tiết các biện pháp chuyên môn trong công tác phát hiện, giám sát và can thiệp sớm.

Theo ông Phạm Đức Mạnh - Phó cục trưởng Cục Phòng bệnh, dự thảo cũng xác định rõ quyền và trách nhiệm của cá nhân, tổ chức, gia đình và chính quyền địa phương trong công tác phòng, chống rối loạn sức khỏe tâm thần.

Người có nguy cơ hoặc đã mắc rối loạn sức khỏe tâm thần được quyền khám sàng lọc định kỳ, tiếp cận dịch vụ tư vấn, điều trị và không bị kỳ thị, phân biệt đối xử.

Đồng thời họ có trách nhiệm phối hợp với cơ quan y tế, chính quyền địa phương trong việc giám sát, điều trị và phục hồi chức năng.

Dự thảo cũng nêu rõ chế tài đối với hành vi gian dối, giả bệnh tâm thần để trục lợi hoặc trốn tránh nghĩa vụ pháp lý, nhằm ngăn ngừa việc lợi dụng chính sách nhân đạo.

Luật cũng giao trách nhiệm cho các cơ sở trợ giúp xã hội trong việc tổ chức các dịch vụ chăm sóc, tư vấn, phục hồi tâm lý. Đồng thời thực hiện truyền thông nâng cao nhận thức cộng đồng về sức khỏe tâm thần.

Khám sức khỏe định kỳ, dự phòng bệnh không lây nhiễm

Ông Mạnh cho hay dự thảo luật cũng đưa các nội dung phòng chống bệnh không lây nhiễm, trong đó quy định các biện pháp phòng, chống bệnh, các yếu tố nguy cơ gây bệnh; phát hiện sớm, dự phòng bệnh và quản lý bệnh tại cộng đồng.

Dự luật cũng bổ sung quy định về khám sức khỏe định kỳ và khám sàng lọc để thể chế các hướng đi  được nêu trong Nghị quyết số 72-NQ/TW của Bộ Chính trị: "Người dân được khám sức khỏe định kỳ hoặc khám sàng lọc miễn phí ít nhất mỗi năm một lần từ năm 2026".

Dự luật cũng bổ sung nội dung dinh dưỡng trong phòng bệnh, quy định về nguyên tắc thực hiện dinh dưỡng trong phòng bệnh, trong đó nhấn mạnh phải được thực hiện trong suốt vòng đời, chú trọng dinh dưỡng 1.000 ngày đầu đời từ khi mang thai đến trẻ dưới 24 tháng tuổi.

Đồng thời dự luật xây dựng theo hướng quy định cụ thể về dinh dưỡng cho một số nhóm đối tượng (phụ nữ có thai, bà mẹ cho con bú và trẻ dưới 24 tháng tuổi; trẻ em, lứa tuổi học đường, người lao động và người cao tuổi).

Dự luật cũng đề xuất lập Quỹ Phòng bệnh nhằm tạo nguồn tài chính bền vững cho hoạt động phòng bệnh. Trong đó dự kiến vốn điều lệ ban đầu được hình thành từ toàn bộ kinh phí kết dư chưa được sử dụng đến hết ngày 30-6-2026 của Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá;

Khoản đóng góp bắt buộc 2% trên giá tính thuế tiêu thụ đặc biệt của cơ sở sản xuất, nhập khẩu thuốc lá theo quy định của pháp luật về phòng, chống tác hại của thuốc lá.

Giọng nói trong đầu người tâm thần phân liệt có thật không?

Một nghiên cứu mới đã chứng minh giả thuyết kéo dài nửa thế kỷ: những 'tiếng nói' mà người mắc tâm thần phân liệt nghe thấy thực ra bắt nguồn từ chính lời nói nội tâm của họ, nhưng bộ não lại hiểu nhầm đó là âm thanh đến từ bên ngoài.