Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif (trái) cùng Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị tại Bắc Kinh hôm 31-12 - Ảnh: XINHUA

Sau vụ Mỹ tiêu diệt thủ lĩnh quân đội Iran trên đất Iraq, không ít người trong giới quan sát đã nhìn về phía Trung Quốc, tự hỏi Bắc Kinh liệu có phản ứng với Washington để bảo vệ Tehran, đồng minh thân thiết của mình trong vài năm trở lại đây.

Trong bối cảnh này, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng ngày 3-1 tuyên bố: "Chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Iraq cần phải được tôn trọng, cũng như hòa bình và ổn định tại khu vực Trung Đông phải được duy trì. Chúng tôi kêu gọi các bên, đặc biệt là Mỹ, giữ bình tĩnh và kiềm chế để tránh leo thang căng thẳng".

Tuy nhiên, các nhà kinh tế và chuyên gia phân tích nhận định Bắc Kinh hiện có quá nhiều thứ để mất về kinh tế để có thể đưa ra chỉ trích nặng nề hơn đối với Mỹ.

Theo đài CNBC (Mỹ), Bắc Kinh từng tuyên bố sẽ không tham gia các lệnh trừng phạt về dầu mỏ mà Mỹ yêu cầu áp lên Tehran. Hồi tháng trước, Trung Quốc cùng Iran cũng tổ chức tập trận chung tại Vịnh Oman.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình (bìa trái) và Tổng thống Mỹ Donald Trump (bìa phải) tại cuộc gặp song phương ở Argentina - Ảnh: REUTERS

Thế nhưng, dù có thân cận tới đâu, Trung Quốc vẫn phải cân nhắc tình hình thương chiến hiện tại với Mỹ. Bắc Kinh và Washington đã tạm đình chiến thương mại bằng quyết định dự kiến ký kết thỏa thuận giai đoạn 1 trong tháng này.

Như vậy, trong giai đoạn nhạy cảm cùng quan hệ thương mại trị giá 700 tỉ USD với Mỹ treo lơ lửng trên đầu, Trung Quốc sẽ khó lòng từ bỏ nền kinh tế của mình để bảo vệ Iran, theo Clete Willems, cựu quan chức kinh tế của Nhà Trắng dưới thời ông Trump.

Adnan Mazarei, chuyên gia về Iran của Viện Kinh tế quốc tế Peterson (PIIE), cũng nhận định: "Mặc cho quan hệ thân thiết với Iran, Trung Quốc vẫn sẽ nhìn nhận Mỹ là đối tác thương mại lớn của họ".

Mazarei cũng lưu ý rằng trong giai đoạn mối quan hệ với Mỹ không mấy dễ chịu gần đây, Trung Quốc sẽ "vô cùng, vô cùng do dự để đưa ra bất cứ tuyên bố nào".

"Không ai trong số 3 quốc gia này (Mỹ, Trung Quốc và Iran) có thể thay đổi chính sách thương mại chỉ trong một đêm", Mazarei nói thêm.

Ông Trump nói việc giết tướng Iran để tránh chiến tranh

TTO - Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố việc không kích giết tư lệnh đội đặc nhiệm của Iran là phòng ngừa chiến tranh nổ ra.