Xe điện hiếm hoi lưu thông giữa những chiếc xe máy xăng ở TP.HCM - Ảnh: T.T.D.
Ông Bùi Hòa An, Phó giám đốc Sở Xây dựng TP.HCM, cho biết TP.HCM đặt mục tiêu đến năm 2030 chuyển đổi xanh toàn diện phương tiện và hạ tầng giao thông.
Đến 2030 sẽ xanh hóa xe buýt
Sau sáp nhập, TP.HCM với quy mô dân số 14 triệu người với 11 triệu xe máy và 1 triệu ô tô đang đối mặt với áp lực, nguy cơ ô nhiễm từ hoạt động giao thông.
Từ đó có thể gây thiệt hại kinh tế trên 3.000 tỉ đồng/năm (0,25% GRDP), và số ca tử vong liên quan đến ô nhiễm không khí hằng năm cao hơn tử vong do tai nạn giao thông.
Hiện nay TP.HCM đã và đang thực hiện hàng loạt kế hoạch, chương trình cụ thể như đề án phát triển đường sắt đô thị, đề án kiểm soát khí thải phương tiện giao thông, cùng các giải pháp mở rộng hệ thống xe buýt điện, xe năng lượng xanh, hướng đến giảm dần xe sử dụng nhiên liệu hóa thạch.
Đối với đề án kiểm soát khí thải phương tiện giao thông TP.HCM, TP thực hiện theo hai giai đoạn. Trong đó, giai đoạn 1 sẽ xây dựng lộ trình chuyển đổi và chính sách hỗ trợ chuyển đổi xe buýt sang sử dụng điện, năng lượng xanh.
Mục tiêu và lộ trình đề ra là đến năm 2030 có 100% xe buýt của TP.HCM sử dụng điện, năng lượng xanh. Hiện đề án giai đoạn 1 đã được hoàn thiện, dự kiến trình HĐND TP.HCM trong tháng 11-2025 để áp dụng kể từ năm 2025.
Để thực hiện, đề án đã đề xuất nhiều giải pháp đủ hấp dẫn để khuyến khích nhà đầu tư tham gia xe buýt sử dụng năng lượng xanh, đầu tư xây dựng trạm sạc điện phục vụ cho giao thông TP.HCM. Cụ thể như mức vốn vay được ngân sách hỗ trợ lãi suất tối đa 85% phần vốn đầu tư phương tiện và không quá 300 tỉ đồng/dự án với thời gian hỗ trợ lãi suất tối đa 7 năm. Lãi suất nhà đầu tư trả cố định 3%/năm đối với phần vốn vay đầu tư xe, phần chênh lệch lãi suất còn lại do Nhà nước hỗ trợ.
TP.HCM cũng sẽ hỗ trợ 50% lãi suất đầu tư xây dựng trạm sạc điện phục vụ cho xe buýt; mức vốn vay được ngân sách hỗ trợ lãi suất tối đa 70% đối với phần vốn đầu tư xây dựng công trình và tối đa 85% đối với phần vốn đầu tư công nghệ, thiết bị và không quá 200 tỉ đồng/dự án.
Mô hình hệ thống chuyển đổi động cơ điện dành cho xe chạy xăng sang xe hybrid - Ảnh: T.T.D.
Giai đoạn 2 sẽ áp dụng cho xe cá nhân
Song song với việc hoàn thiện đề án giai đoạn 1, TP.HCM đang xây dựng giai đoạn 2 áp dụng các loại xe còn lại. Các chính sách khuyến khích, ưu đãi và lộ trình đối với các xe cá nhân, hộ gia đình, hợp tác xã, doanh nghiệp thực hiện chuyển đổi sang xe năng lượng xanh được chú trọng giai đoạn này.
Đặc biệt, đề án còn nghiên cứu giải pháp phân vùng, ưu tiên cho xe năng lượng xanh, hạn chế xe sử dụng nhiên liệu hóa thạch tại các khu vực như trung tâm TP.HCM, khu Cần Giờ (cũ), đặc khu Côn Đảo.
Đề án đề xuất lộ trình triển khai bắt đầu từ năm 2026 với việc hạn chế xe kinh doanh vận tải, xe công nghệ sử dụng xăng dầu không đạt chuẩn đi vào khu trung tâm. Đồng thời thí điểm hạn chế xe dưới chuẩn đi đường Rừng Sác (đoạn từ phà Bình Khánh đến đường Duyên Hải). Ngoài ra, TP.HCM dự kiến chuyển đổi khoảng 400.000 xe máy xăng sang điện trong nhóm tài xế công nghệ.
Giai đoạn 2027 - 2030, TP kiểm định khí thải xe máy trên diện rộng. Thông qua kiểm định, ô tô, xe máy không đạt chuẩn bị hạn chế vào khu trung tâm. Sau đó mở rộng vùng hạn chế đến xã Bình Khánh, An Thới Đông, Cần Giờ và Thạnh An.
Cho đến năm 2031, vùng phát thải thấp dự kiến mở rộng ra phạm vi đường vành đai 1, bao quanh bởi các tuyến đường Phạm Văn Đồng - vòng xoay Nguyễn Thái Sơn - ngã tư Bảy Hiền - Hương Lộ 2 - Nguyễn Văn Linh. Đến năm 2032, các đơn vị nâng cao tiêu chuẩn khí thải áp dụng cho toàn bộ xe cộ ra vào vùng phát thải thấp.
TP.HCM đã xác định từ nghị quyết 98, quá trình chuyển đổi giao thông xanh cần đảm bảo áp dụng chính sách "khuyến khích, hỗ trợ, ưu đãi" phù hợp nhất. Ưu đãi cho người thu nhập thấp chuyển đổi, còn lại thì hỗ trợ toàn bộ cho hộ nghèo. Làm sao đảm bảo công bằng, ít gây xáo trộn cuộc sống của người dân, nhất là người thu nhập thấp.
Một số chính sách hỗ trợ được nghiên cứu như miễn 50% lệ phí cấp đăng ký và biển số mô tô, xe máy điện; hỗ trợ 100% đối với hộ nghèo nhưng không quá 20 triệu đồng, 80% với hộ cận nghèo nhưng không quá 16 triệu đồng.
Đồng thời hỗ trợ 20% lãi suất vay (vay không quá 5 năm theo lãi suất 4 ngân hàng thương mại tại TP.HCM) cho cá nhân, hộ gia đình mua sắm xe máy điện mới; có hỗ trợ thu mua xe máy xăng theo niên hạn của các hộ gia đình thông thường khi di chuyển xe máy điện. Tài xế xe công nghệ, giao hàng cũng được hỗ trợ tương tự như vậy.
Về kinh phí dự kiến, giai đoạn 2025 - 2030 tổng chi phí hỗ trợ chuyển đổi dự kiến là 7.329 tỉ đồng, riêng năm 2030 là 3.099 tỉ đồng. Trong đó, hỗ trợ chi phí ban đầu chuyển đổi xe máy xăng sang xe máy điện là 2.700 tỉ đồng (chiếm 38%), hỗ trợ phí trước bạ hơn 2.100 tỉ đồng (28,7%)...
Đề án đưa ra nhiều nguồn vốn khác nhau, trong đó ngân sách nhà nước giữ vai trò chủ đạo trong các chính sách hỗ trợ và đầu tư hạ tầng. Ngoài ra, kêu gọi doanh nghiệp đầu tư trạm sạc, dịch vụ cho thuê pin, xe đạp công cộng; phát hành trái phiếu huy động vốn dài hạn cho hạ tầng giao thông xanh...
Pháp chuyển xe xăng cũ thành xe điện
Pháp là nước đang đi theo hướng "retrofit" - chuyển đổi xe xăng cũ thành xe điện. Theo Euronews, từ năm 2020, Pháp đã hợp pháp hóa việc thay động cơ nhiệt bằng động cơ điện. Trong số đó, Green Corp Konnection (GCK) đang phát triển bộ kit "Twin-E", cho phép xe chạy hoàn toàn bằng điện ở tốc độ dưới 50 km/h và tự chuyển sang chế độ hybrid khi chạy nhanh hơn.
Bộ kit có thể lắp cho đa số xe Pháp sản xuất từ năm 2006 và đang được thử nghiệm mở rộng sang các thị trường khác. Chi phí hoán cải mỗi xe khoảng 8.500 euro, và có thể giảm còn 4.000 euro nếu được chính phủ trợ giá.
Ngoài GCK, nhiều hãng xe khác cũng tham gia chương trình retrofit, xem đây là giải pháp kéo dài tuổi thọ xe cũ và giúp người dân dễ tiếp cận xe điện hơn, trong bối cảnh giá xe điện mới còn quá cao với phần lớn người tiêu dùng.
Tối đa: 1500 ký tự
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đầu tiên bình luận