Một bé gái Syria nhoài người ra khỏi một chiếc ôtô chi chít vết đạn ở thành phố Daraa, Syria ngày 9-7, vài giờ sau khi lệnh ngừng bắn có hiệu lực - Ảnh: Reuters

Lệnh ngừng bắn chính thức bắt đầu lúc 12h trưa 9-7 (tức khoảng 16h hôm qua, giờ VN) tại các tỉnh Sweida, Daraa và Qunaitera, theo hãng tin Reuters. 

"Lệnh ngừng bắn ở Syria dường như đang được thực thi... Tốt lắm!", Tổng thống Mỹ Donald Trump viết trên Twitter ngày 9-7 (giờ Mỹ).

Tổ chức Giám sát nhân quyền Syria (SOHR) cho biết kể từ khi thỏa thuận có hiệu lực, tình hình khu vực tây nam Syria nói chung yên tĩnh, không xảy ra cuộc không kích hoặc đụng độ nào ở 3 tỉnh trên. 

Việc Mỹ, Nga và Jordan đạt được thỏa thuận ngừng bắn ở tây nam Syria, một trong những mặt trận khốc liệt trong cuộc nội chiến kéo dài 6 năm qua tại nước này, được kỳ vọng sẽ mở đường cho một thỏa thuận rộng rãi và vững chắc hơn. Tuy nhiên, điều quan trọng hơn, nó cho thấy sự phối hợp giữa Washington và Matxcơva trong vấn đề Syria đã bắt đầu khởi sắc dưới thời tổng thống Trump.

Nhìn vào thực tế cách đây 2 tháng, ít ai nghĩ Mỹ và Nga có thể sớm đạt được thỏa thuận ngừng bắn một cách chóng vánh như vậy. Tháng 4-2017, ông Trump phát động cuộc tấn công bằng tên lửa Tomahawk vào Syria. Hai tháng sau đó, Mỹ bắn hạ một máy bay của quân đội chính phủ Syria Bashar al-Assad được Nga ủng hộ.

Ngày 7-7 tại Hamburg (Đức), ngay sau cuộc gặp giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và người đồng cấp Nga Vladimir Putin bên lề Hội nghị thượng đỉnh G20, thỏa thuận ngừng bắn Syria được công bố. Hai nhà lãnh đạo tỏ ra hài lòng và lạc quan sau cuộc gặp kéo dài hơn 2 giờ, đặc biệt dịu giọng trong vấn đề Syria bất chấp những căng thẳng trước đó. 

Tín hiệu tích cực

"Chúng tôi đã thảo luận về lệnh ngừng bắn một phần ở Syria để cứu các nhân mạng. Giờ là lúc tiến lên trong việc xây dựng mối quan hệ mang tính xây dựng với Nga", ông Trump viết trên Twitter ngày 9-7.

Trước đó, tối 8-7, phát biểu trong cuộc họp báo sau G20, tổng thống Putin nói nước Mỹ "đã bắt đầu thực dụng hơn trong vấn đề Syria". Nhà lãnh đạo Nga cho rằng đó là một tín hiệu tốt, cho thấy Washington và Matxcơva có thể đạt được nhiều thứ hơn nữa trong vấn đề này.

Trao đổi với Reuters, một quan chức Syria nói chính phủ của Tổng thống Assad chấp thuận thỏa thuận ngừng bắn, mô tả sự im lặng của Damascus là một dấu hiệu của "sự hài lòng".

"Chúng tôi hoan nghênh bất kỳ bước đi nào đi đến việc ngừng bắn và mở đường cho các giải pháp hòa bình ở Syria", Reuters dẫn lời quan chức Syria nói trên nhấn mạnh.

Tuy nhiên, theo một quan chức cấp cao của Bộ Ngoại giao Mỹ, sẽ còn rất nhiều chuyện phải bàn tiếp trong thỏa thuận ngừng bắn lần này, điển hình như chuyện ai/quốc gia nào sẽ giám sát việc thực thi ngừng bắn.

Trong khi đó, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov cho biết thỏa thuận này bao gồm cả việc đảm bảo việc tiếp cận cứu trợ nhân đạo, thiết lập các cuộc tiếp xúc giữa các phe đối lập trong khu vực và thành lập một trung tâm giám sát tại thủ đô Amman của Jordan. 

Giới quan sát nhận định thỏa thuận ngừng bắn ngày 7-7 được cho là tạo động lực tích cực trong bối cảnh vòng đàm phán lần thứ 7 về Syria do Liên Hiệp Quốc bảo trợ dự kiến diễn ra tại thành phố Geneva, Thụy Sĩ vào ngày 10-7 tới.