Tổng thống Mỹ Donald Trump (phải) và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình - Ảnh: AFP

Trong cả vài tuần nay, chính quyền Mỹ luôn cho rằng các cuộc đàm phán thương mại Mỹ - Trung diễn ra tốt đẹp.

Tuy nhiên trưa 5-5, tức rạng sáng 6-5 giờ Việt Nam, Tổng thống Mỹ Trump đã bất ngờ tuyên bố tăng thuế nhập khẩu, đổ lỗi cho tiến độ đàm phán.

Người đứng đầu Nhà Trắng "đẩy" liên tục hai dòng trạng thái trên Twitter như sau:

"Trong 10 tháng rồi, Trung Quốc đã trả thuế nhập khẩu cho Mỹ 25% trên 50 tỉ USD của lĩnh vực công nghệ cao, và 10% trên 200 tỉ USD cho các hàng hóa khác. Các khoản chi trả này phần nào dẫn tới kết quả kinh tế tuyệt vời của chúng ta. Khoản 10% ấy sẽ tăng lên thành 25% vào thứ sáu tới. 325 tỉ USD…

… của các hàng hóa cộng thêm được nhập về chúng ta từ Trung Quốc vẫn không bị đánh thuế, nhưng sẽ sớm thôi, tại mức 25%. Thuế nhập khẩu trả cho Mỹ đã tác động nhỏ tới giá sản phẩm của chúng ta, chủ yếu do Trung Quốc gánh hết. Thỏa thuận thương mại với Trung Quốc vẫn tiếp diễn, nhưng quá chậm, trong lúc họ đang nỗ lực đàm phán. Không!".

Trước đó, như ông Trump nói, sau khi đánh thuế nhập khẩu 25% lên trị giá 50 tỉ USD hàng Trung Quốc, Mỹ đã đánh tiếp 10% thuế nhập khẩu lên trị giá 200 tỉ USD hàng hóa khác.

Ông Trump đã dọa tăng thuế ở khoản 10% này vào đầu năm nay, nhưng sau cùng trì hoãn để tạo điều kiện cho Mỹ và Trung Quốc đàm phán tháo gỡ mâu thuẫn xung quanh vấn đề thương mại.

Nhưng như đã thấy, vị tổng thống này đang cảm nhận rằng tiến độ đàm phán thương mại Mỹ - Trung quá trì trệ nên đã ra tuyên bố tăng mức thuế nhập khẩu dành cho 200 tỉ USD hàng Trung Quốc nêu trên lên 25% từ mức 10% hiện tại. Nếu không có gì thay đổi, ngày 10-5 tới sẽ là lúc có quyết định chính thức.

Chưa dừng lại ở đó, nếu căn cứ theo lời ông Trump nói trên Twitter, Mỹ có khả năng sẽ áp thêm 25% thuế lên 325 tỉ USD hàng hóa khác nữa Trung Quốc.

Hôm 1-5, Nhà Trắng cho biết vòng đàm phán thương mại mới nhất đã đưa Bắc Kinh và Washington tiến gần tới một thỏa thuận. Tuy vậy tình hình thực tế cho thấy đàm phán đang trục trặc.