PGS.TS Lê Văn Hảo nói chuyện tại hội thảo về chủ đề “Con xem phim sex, cha mẹ nên làm gì?” - Ảnh: Nguyễn Khánh

Bởi bên cạnh những rào cản về tâm lý và văn hóa, đây là một kỹ năng mà chính các bậc phụ huynh cũng chưa được huấn luyện và đào tạo (xem “Con cái xem phim sex, cha mẹ làm gì?” - Tuổi Trẻ ngày 17- 5). 

Vậy cha mẹ có thể làm gì để giúp con mình có được cách nhìn và ứng xử với tình dục tích cực và lành mạnh?

Trong cuốn sách The secrets of happy families (tạm dịch "Những bí mật của các gia đình hạnh phúc"), Bruce Feiler đã dành hẳn một chương để chia sẻ những bí quyết dưới đây giúp các bậc cha mẹ có thể trò chuyện với con thoải mái và đúng đắn về vấn đề nhạy cảm này.

Ba cách tiếp cận hiệu quả nhất

Thứ nhất, không bao giờ là quá sớm để bắt đầu nói với con về giới tính và tình dục. Cha mẹ nên bắt đầu khi bé 18 tháng tuổi và bắt đầu bằng việc dạy con tên gọi đúng của các bộ phận cơ thể người, trong đó có bộ phận sinh dục.

Việc nghĩ ra một cái tên khác hoặc dùng cách nói tránh cho những bộ phận đó sẽ tạo ra một ấn tượng rằng có điều gì đó sai hoặc xấu nếu con gọi đúng tên chúng.

Ta không gọi tai, mắt, mũi bằng một cái tên khác, vậy tại sao ta phải thay đổi tên cho các bộ phận sinh dục? Và làm sao cha mẹ có thể giúp con tự tin về cơ thể của con nếu con không gọi được đúng tên những bộ phận cơ thể trên người con?

Khi con bạn bắt đầu hỏi những câu về giới tính và tình dục, xin đừng cười vì như vậy sẽ khiến con bạn thấy xấu hổ vì đã tò mò. Nên trả lời ngắn gọn, con hỏi tới đâu bạn trả lời tới đó, không nhất thiết cung cấp thông tin quá chi tiết cho một câu hỏi đơn giản.

Sau khi nói chuyện với con, bạn nên hỏi xem câu trả lời của bạn đã làm con thỏa mãn và hài lòng chưa.

Thứ hai, nói chuyện về vấn đề này với con khi con 9 tuổi sẽ dễ dàng hơn khi con đã 13 tuổi. Ví dụ, cha mẹ nên bắt đầu nói với con gái về chu kỳ kinh nguyệt lúc con khoảng 6 hoặc 7 tuổi, đừng đợi đến khi con thấy chu kỳ đầu tiên.

Bởi khi thấy chu kỳ kinh nguyệt lần đầu tiên mà không được chuẩn bị trước về kiến thức và tâm lý, các bé gái thường cảm thấy lo lắng, sợ hãi, xấu hổ, thậm chí ghê sợ...

Cha mẹ hãy chủ động tạo ra cảm xúc tích cực để con được trải nghiệm rằng có chu kỳ là một niềm vui lớn và là một cột mốc  lớn trong đời. Cột mốc đó xứng đáng được hân hoan chào đón, ví dụ cha mẹ có thể tổ chức một bữa tiệc nhỏ khi con có chu kỳ đầu tiên, hoặc tặng quà cho con...

Thứ ba, chia sẻ với con từng bước một, trả lời theo từng câu hỏi của con, phù hợp với độ tuổi và mức độ tò mò của con, cha mẹ không nhất thiết phải nói với con tất tần tật mọi thứ liên quan đến sex ngay từ câu hỏi đầu tiên.

Các bậc phụ huynh nên hiểu rằng đây không phải là một chủ đề nói một lần là xong mà là một chuỗi các buổi nói chuyện bởi vì con bạn sẽ tò mò hằng ngày.

Bạn nói với con về chủ đề này khi con 1 tuổi và bạn vẫn tiếp tục chia sẻ khi con lớn hơn. Quan trọng hơn, đây là một cuộc đối thoại, trong đó cả cha mẹ và con cái đều chia sẻ suy nghĩ và thông tin với nhau.

Bốn quy tắc

Cha mẹ cần trao đổi với con về bốn quy tắc quan trọng này: quy tắc đầu tiên, quan hệ tình dục bằng miệng cũng là quan hệ tình dục. Thứ hai, luôn luôn sử dụng bao cao su. Thứ ba, nếu con chưa đủ trưởng thành để tự mua bao cao su thì con chưa đủ trưởng thành để quan hệ tình dục.

Cuối cùng, chỉ quan hệ khi đã có thể chia sẻ tất tần tật mọi điều khác, như đã ngoáy mũi trước mặt người yêu, chia sẻ mọi ý nghĩ của mình với người đó, có thể nói không với người yêu.

Một tấm gương

Con cái sẽ học từ cha mẹ cách tiếp cận và cách đối xử với sex. Một trong những việc mà cha mẹ có thể giúp cho đời sống tình dục của chính mình và đời sống tình dục của con cái mình trong tương lai là hãy thể hiện tình cảm với nhau trước mặt bọn trẻ.

Điều này không có nghĩa là quá lộ liễu, quá sỗ sàng hay quá riêng tư trước mắt trẻ.

Bằng cách đó, cha mẹ đã cho con thấy một ví dụ về đời sống tình dục tích cực và lành mạnh trong gia đình. Khi cha mẹ e ngại biểu lộ và thể hiện tình cảm với nhau trước con cái, con cái cũng sẽ bắt chước y vậy khi lớn lên.

Lúc đầu con có thể sẽ ngạc nhiên và thậm chí hơi bối rối khi cha mẹ thể hiện tình cảm với nhau trước mặt mình. Nhưng khi đến tuổi vị thành niên, con cái sẽ thấy thoải mái và tự nhiên nắm tay người yêu trước mặt cha mẹ.

Đó chính là lúc cả gia đình bạn đang có một đời sống tình dục tích cực và lành mạnh, và tất cả những cuộc đối thoại của bạn với con khi còn nhỏ về chủ đề này đã không uổng phí.