25/02/2023 08:51 GMT+7

Nhiều ngành xuất khẩu kim ngạch chục tỉ USD xoay xở vượt khó

Nhiều ngành xuất khẩu chủ lực đạt kim ngạch xuất khẩu chục tỉ USD gặp khó khăn khi lượng đơn hàng suy giảm trầm trọng. Ở nhiều doanh nghiệp, lượng đơn hàng đã giảm đến 40-50% trong khi không ít doanh nghiệp FDI phải sản xuất cầm chừng.

Nhiều ngành xuất khẩu kim ngạch chục tỉ USD xoay xở vượt khó - Ảnh 1.

Doanh nghiệp đã nỗ lực tìm kiếm các đơn hàng, chuyển hướng vào thị trường nội địa để có thể sản xuất 80% công suất thời điểm này. Trong ảnh: công nhân dệt may làm việc tại Công ty TNHH Việt Thắng Jean, TP Thủ Đức, TP.HCM chiều 24-2 - Ảnh: QUANG ĐỊNH

Nhiều giải pháp đã được doanh nghiệp nỗ lực áp dụng để tìm kiếm đơn hàng mới, giữ lực lượng lao động, đảm bảo thu nhập cơ bản cho công nhân… song đây cũng là lúc doanh nghiệp cần các chính sách trợ lực bên cạnh việc tự thân xoay xở.

Dệt may quyết không "chùn chân"

Những ngày này, các nhà máy của Công ty CP dệt may - đầu tư - thương mại Thành Công vẫn sáng đèn.

Để có được công ăn việc làm cho gần 7.000 người lao động của doanh nghiệp, ông Trần Như Tùng - chủ tịch HĐQT công ty - cho hay dù thiếu đơn hàng, lợi nhuận không nhiều như trước nhưng quan trọng là "có việc làm cái đã".

Ông Tùng cho hay vừa qua lượng sợi, bông mà các doanh nghiệp Việt đã mua hiện tồn khá nhiều, do đó các khách hàng ở Mỹ cũng hiểu được doanh nghiệp Việt đang rơi vào thế phải giải quyết hàng tồn để tránh chôn vốn, giảm chất lượng sản phẩm.

Theo ông Tùng, nhiều doanh nghiệp cho biết khi đặt hàng, phía đối tác đặt với mức lợi nhuận rất sát giá vốn, do đó nếu doanh nghiệp không cân đối được lợi nhuận sẽ không nhận, không có được đơn hàng. Còn doanh nghiệp chấp nhận nhận đơn hàng thì biên lợi nhuận rất thấp, chủ yếu giữ công ăn việc làm.

Ngoài các thị trường quen như Mỹ và EU, doanh nghiệp này vẫn có thị trường Nhật Bản, Hàn Quốc và nỗ lực tìm kiếm đơn hàng từ các thị trường mới như trong khối các nước đã ký Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) như Úc, Canada...

Trong khi đó, để đảm bảo công ăn việc làm cho hàng chục ngàn lao động, ông Nguyễn Ngọc Lân - tổng giám đốc Tổng công ty May Nhà Bè - cho biết doanh nghiệp này không thể "chùn chân" bởi đằng sau mỗi công nhân là cuộc sống cả một gia đình.

Để có được việc làm cho công nhân, bên cạnh mở rộng tìm kiếm đơn hàng, doanh nghiệp này cũng nhận các đơn hàng nhiều hơn năng lực để đề phòng các rủi ro giảm, hủy đơn hàng từ các thị trường.

Ghi nhận tại một số doanh nghiệp ngành may ở ĐBSCL cũng cho hay một số doanh nghiệp đã tích cực tiếp tục cử cán bộ sang các nước Mỹ, Canada để khảo sát và tìm kiếm thêm đơn hàng. Có doanh nghiệp phải cắt giảm thời gian làm việc xuống còn bốn ngày/tuần hoặc xây dựng phương án cho công nhân nghỉ luân phiên.

Nhiều ngành xuất khẩu kim ngạch chục tỉ USD xoay xở vượt khó - Ảnh 3.

Công ty cổ phần rong biển D&T Khánh Hòa đã linh động điều chuyển nhân viên giữa các bộ phận, phân bố lại giờ làm việc khi tình hình xuất khẩu chậm đầu tháng 1-2023 - Ảnh: MINH CHIẾN

Ngành gỗ, da giày gắng giữ lao động

Không chỉ Công ty TNHH PouYuen Việt Nam (quận Bình Tân) thiếu đơn hàng buộc phải cắt giảm khoảng 3.000 lao động mà trao đổi với Tuổi Trẻ ngày

24-2, đại diện một doanh nghiệp FDI chuyên sản xuất da giày tại TP.HCM đang có hàng ngàn lao động cũng cho biết hiện nhà máy đang sản xuất cầm chừng do thiếu đơn hàng.

Mỗi tuần, các công nhân chỉ sản xuất tại nhà máy 3-4 ngày để chờ các đơn hàng mới. Một doanh nghiệp tại Long An dự kiến công nhân chỉ làm 8-12 ngày/tháng trong năm nay.

Ông Nguyễn Văn Khánh - phó chủ tịch Hội Da giày TP.HCM - cho hay cái khó của các doanh nghiệp trong ngành này là cố gắng giữ người lao động bởi nếu để người lao động rời nhà máy, khi có đơn hàng trở lại sẽ rất khó tìm công nhân lành nghề bởi dự báo thị trường sẽ phục hồi từ quý 2.

Với ngành gỗ, ông Tô Ngọc Ngời - tổng giám đốc Công ty CP Sản xuất và xuất nhập khẩu lâm sản Sài Gòn - cho biết tùy theo từng phân khúc, có những doanh nghiệp vẫn giữ được đơn hàng, song có những phân khúc chỉ được

40-50% đơn hàng, thậm chí trống đơn hàng. Riêng doanh nghiệp này hiện giữ đơn hàng ở mức 50%, hiện các công nhân thay vì làm ba ca thì chỉ làm 1,5-2 ca để giữ mức lương cơ bản và quan trọng là giữ công nhân khi đơn hàng phục hồi.

Còn ông Huỳnh Quang Thanh - tổng giám đốc Công ty TNHH gỗ Hiệp Long - cho hay những doanh nghiệp đi vào thị trường ngách, ví dụ một số sản phẩm của phân khúc cao cấp, không ảnh hưởng bởi tình hình chung của thị trường thì vẫn sản xuất ổn định.

Trải qua 4-5 đợt khủng hoảng về đơn hàng trong nhiều năm qua, ông Thanh nhận định từ hết quý 2, đơn hàng sẽ cải thiện đối với các doanh nghiệp Việt.

Ngành thủy sản cũng ra sức vẫy vùng

Ông Nguyễn Quang Duy - tổng giám đốc Công ty cổ phần rong biển D&T Khánh Hòa - cho hay năm nay công ty đã chủ động mở rộng thị trường ra Canada, Hàn Quốc, Hà Lan…, đặc biệt là chuẩn bị xuất khẩu rong nho chính ngạch đi Trung Quốc.

"Để tiếp tục duy trì sản xuất, công ty đã điều tiết lao động từ bộ phận này sang bộ phận khác, thay vì cho nghỉ làm toàn bộ công ty sẽ cho làm nửa ngày. Khoảng 10 ngày nay các đơn hàng có chiều hướng cải thiện và bắt đầu vào vụ rong nho nên 170 nhân công đã đi làm toàn bộ, nguyên ngày", ông Duy nói.

Ngoài ra, theo ông Duy, cơ sở còn kết hợp mô hình sản xuất với du lịch, khi nguồn hàng xuất khẩu giảm ông vẫn có nguồn ra từ việc để các đoàn khách đến tham quan trải nghiệm quy trình vớt rong nho, đóng gói, sản xuất dòng snack rong nho từ việc tận dụng rong nho loại 2, 3 để tạo thêm thu nhập cho người lao động.

Đại diện Công ty cổ phần thủy sản Thông Thuận Cam Ranh cho hay 2022 là năm có nhiều khó khăn đối với xuất khẩu tôm của doanh nghiệp Việt Nam nói chung và của công ty.

Năm 2023, dự báo lạm phát toàn cầu tiếp diễn, người tiêu dùng tiếp tục dè sẻn chi tiêu, thực phẩm giá rẻ lên ngôi càng thêm bất lợi cho sản phẩm tôm chế biến sâu của Việt Nam.

Bên cạnh đó, ngành tôm thế giới đang trong tình trạng cung vượt cầu rất xa, tôm Việt Nam bị cạnh tranh gay gắt về giá cả, chất lượng bởi tôm giá rẻ từ Ecuador, Ấn Độ… Nhanh nhất phải đến cuối năm 2023, thị trường xuất khẩu tôm mới hy vọng phục hồi nhưng tốc độ cũng rất chậm.

"Trong năm 2023, chúng tôi chấp nhận giảm lợi nhuận để duy trì các bạn hàng truyền thống; tìm kiếm thị trường xuất khẩu nhằm ổn định hơn, giải quyết việc làm cho người lao động", đại diện công ty thông tin.

Trong khi đó, bà Trần Như Thiên Mỵ - tổng giám đốc Công ty cổ phần Xuất nhập khẩu thủy sản miền Trung - cho hay số lượng đơn hàng ký mới rất ít trong khi những đơn hàng đã ký lại gặp khó khăn trong khâu giao hàng do kho của đối tác đã đầy, tốc độ tiêu thụ chậm làm doanh nghiệp giảm doanh thu.

Theo bà Mỵ, nhiều công ty trong ngành còn khó khăn hơn khi thiếu nguyên liệu, thiếu đơn hàng và thị trường tiêu thụ chậm. Các doanh nghiệp đang chủ động vượt khó, hy vọng cố gắng vượt qua giai đoạn này để đối tác giải phóng kho hàng, tiếp tục ký hợp đồng.

Điểm sáng: Doanh nghiệp phía Bắc tăng tuyển lao động

Trái ngược với cảnh nhiều doanh nghiệp giãn việc, sa thải lao động, các doanh nghiệp phía Bắc như ở Bắc Giang, Bắc Ninh tăng tuyển lao động.

Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Xuân Ngọc - phó trưởng Ban quản lý các khu công nghiệp tỉnh Bắc Giang, nguồn cung lao động dồi dào vì lao động khu vực miền núi phía Bắc làm công nhân trong Nam gặp khó khăn, mất việc về quê, không muốn đi xa nữa mà tìm nơi gần quê như Bắc Ninh, Bắc Giang.

Nhiều doanh nghiệp có xu hướng sử dụng lao động chính thức thay vì lao động thời vụ, do vậy lao động phải tự nâng cao tay nghề để đáp ứng nhu cầu doanh nghiệp.

Ông Ngọc còn cho biết dự kiến quý 1-2023, Tập đoàn khoa học kỹ thuật Hồng Hải (Foxconn, đối tác sản xuất của Apple) dự kiến tuyển 2.000 lao động. Lộ trình cả năm 2023 của tập đoàn này là trên 10.000 người.

Cũng theo ông Ngọc, các lao động có tay nghề, qua đào tạo có nhiều cơ hội việc làm tại Bắc Giang vì nhiều tập đoàn điện tử, pin năng lượng mặt trời mở rộng, tăng đầu tư.

Ông Nguyễn Văn Phúc - trưởng Ban quản lý Khu công nghiệp Bắc Ninh (tỉnh Bắc Ninh) - cho hay dù địa phương có khoảng 300.000 lao động nhưng không xảy ra tình trạng ngừng việc tập thể, nghỉ việc hàng loạt.

Nguyên do các doanh nghiệp chủ động cắt giảm chi phí, kết nối chuỗi cung ứng mới, ứng dụng chuyển đổi số và công nghệ mới để tối ưu quá trình sản xuất, qua đó dành nguồn lực tốt hơn chăm lo cho người lao động.

Nhiều ngành xuất khẩu kim ngạch chục tỉ USD xoay xở vượt khó - Ảnh 7.

Công nhân Công ty Sungwoo Vina, KCN Thuận Thành 3 (Bắc Ninh) sản xuất đơn đặt hàng của Samsung trong phòng sạch - Ảnh: N.HIỀN

Doanh nghiệp mong tiếp tục được hỗ trợ

Trước tình hình khó khăn của nhiều ngành trên, ông Võ Văn Chiêu - giám đốc Sở Công Thương tỉnh Sóc Trăng - kiến nghị các bộ ngành cần quyết liệt có giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp, càng chần chừ thì doanh nghiệp càng thêm khó.

Cụ thể, từ phía doanh nghiệp còn có các đề xuất và "hiến kế" cùng nhau vượt qua khó khăn như:

* Chính phủ nghiên cứu các chính sách hỗ trợ các ngành sản xuất, sớm trình Quốc hội quyết để nhanh chóng có các gói hỗ trợ riêng cho từng ngành nghề sản xuất. Trong đó, doanh nghiệp mong muốn kéo dài việc áp dụng thuế suất thuế giá trị gia tăng 8% để kích cầu tiêu dùng nội địa.

* Cần tiếp tục có các chính sách trợ lực cho doanh nghiệp như giãn nộp bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế.

* Ngân hàng Nhà nước có các chính sách giảm mạnh lãi vay cho các ngành sản xuất để gỡ "tắc" vốn lưu động. Bên cạnh đó, cần linh hoạt nới rộng các chính sách cho vay khi các doanh nghiệp gặp khó khăn khi tồn hàng, tồn sản phẩm, tồn công nợ nhưng chính sách cho vay vẫn kém linh hoạt.

* Phải có các chính sách đẩy nhanh hơn nữa tự động hóa sản xuất. Ngoài ra, doanh nghiệp cũng phải quan tâm đến kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn và Nhà nước có thể trợ lực thông qua các chính sách dài hạn, như sớm có chính sách để doanh nghiệp tận dụng năng lượng mặt trời. Vì thế, cần sửa đổi Luật thuế xuất khẩu và thuế nhập khẩu, nhập nguyên thiết bị máy móc thì thuế nhập khẩu 0-10% hoặc miễn thuế.

* Lãnh đạo các địa phương cần tổ chức hội nghị gặp gỡ, đối thoại giữa lãnh đạo tỉnh với các cơ quan ngoại giao, hiệp hội, doanh nghiệp để tiếp nhận những khó khăn, vướng mắc, phản ánh, kiến nghị của doanh nghiệp, kịp thời giải quyết, xử lý.

* Thị trường nhiều thách thức buộc doanh nghiệp phải nỗ lực gấp đôi, thay đổi phương thức sản xuất, dòng hàng và giảm giá để đáp ứng nhu cầu thị trường. Trong bối cảnh này, nếu không tự thay đổi mình và có giải pháp thích ứng thì doanh nghiệp sẽ chết.

* Có thể miễn, giảm tiền thuê đất.

* Mở thêm nhiều hoạt động xúc tiến thương mại, giới thiệu sản phẩm mới.

Tiếp tục hỗ trợ người lao động

* Chính phủ tiếp tục có các gói hỗ trợ người lao động trong giai đoạn khó khăn, hỗ trợ một phần thu nhập cho người lao động.

* Cần tiếp tục có gói hỗ trợ lãi suất tiền vay cho các doanh nghiệp bị thiếu đơn hàng để doanh nghiệp trả lương cho người lao động, tái cơ cấu doanh nghiệp… Về lâu dài, chính sách bảo hiểm xã hội cần nghiên cứu tăng hỗ trợ lao động lúc khó khăn.

Xuất khẩu hơn 300 tấn chuối tươi sang Trung QuốcXuất khẩu hơn 300 tấn chuối tươi sang Trung Quốc

Ngày 22-2, UBND tỉnh Đồng Nai tổ chức lễ xuất khẩu chuối tươi đầu năm 2023 nhằm quảng bá sản phẩm chuối tươi xuất khẩu.


Trở thành người đầu tiên tặng sao cho bài viết 0 0 0
Bình luận (0)
thông tin tài khoản
Được quan tâm nhất Mới nhất Tặng sao cho thành viên