Phần lớn người nông dân vùng hạ du hồ Sông Quao (thuộc tỉnh Bình Thuận cũ) sống bằng những vườn thanh long xanh mướt, ruộng lúa và vài ba sào hoa màu. Trận ngập lụt vừa qua không chỉ nhấn chìm hàng ngàn căn nhà, mà còn nguy cơ gây thất bát những vườn thanh long đang kỳ vọng cho vụ Tết Nguyên đán.

Thanh long héo, lòng người úa

Trong các ngày 6 và 7-12, tại các phường Hàm Thắng, Bình Thuận, xã Hàm Liêm - những nơi chịu ảnh hưởng nặng nề nhất trong đợt lũ lụt mấy ngày qua - đâu đâu cũng thấy nông dân tất bật bơm rút nước, rửa lại trái non, cắt tỉa những cành đã thối. Thiệt hại nặng nhất rơi vào các vườn đang chong đèn làm trái nghịch vụ, khi từng trái non mới đậu chưa kịp lớn đã bị nước vây quanh, úng gốc, thối rễ.

Làm thanh long khoảng 20 năm, ông Trần Ngọc Tiến (khu phố Kim Bình, phường Hàm Thắng) chua chát nói chưa bao giờ vườn mình ngập nặng như lần này. Vườn của ông có khoảng 400 trụ, chỉ trong một tháng đã trải qua hai đợt ngập. 

Trận lũ tháng trước, nước lên đúng lúc ông đang chong đèn. Gia đình ông cố gắng chăm lại với hy vọng kịp có trái bán dịp Tết để gỡ gạc. "Không nhờ lần ngập này hư hao trái vừa mới đậu ở vườn khoảng 80%. Nước ngập là trái nhỏ đẹt, không lớn được nữa, rồi rễ phía dưới cũng thối theo. Chắc chắn bán mất giá", ông Tiến ngao ngán nói.

Ông tính toán chỉ riêng tiền điện chong đèn cho vườn thanh long (khoảng 15 ngày) đã gần 5 triệu đồng. Khoản đầu tư lớn hơn là phân bón, công chăm sóc để tạo trái thêm khoảng 30 triệu đồng. "Coi như vốn liếng cho vụ Tết sắp tới đã tiêu tan. Phải mất một thời gian dài cây thanh long mới phục hồi lại sau nhiều đợt ngập này", ông thở dài.

Không chỉ gia đình ông Tiến, phần lớn nông dân vùng ngập lụt nặng vừa qua ở Bình Thuận cũ đều sống nhờ cây thanh long. Đây vốn là giai đoạn các nhà vườn chong đèn làm vụ nghịch phục vụ thị trường Tết Nguyên đán. Nước ngập không chỉ cuốn trôi một vụ mùa, mà còn làm cây suy kiệt, nhanh nhất cũng phải một năm sau vườn thanh long mới có thể phục hồi tán, cành để bước vào vụ mới.

Bà Huỳnh Thị Kim Thủy (phường Hàm Thắng, tỉnh Lâm Đồng) chia sẻ: "Ngập lần này không biết là lần ngập thứ mấy trong cuối năm nay. Thanh long úng nước chưa kịp ráo thì tiếp tục úng. Giờ coi như nhổ bỏ".

Ở khu vực khác của vùng trồng thanh long ở hạ du sông Quao, ông Trần Quốc Nam cũng trong cảnh "tiếc đứt ruột". Ông nói: "Người ta chưa chong đèn nên thiệt hại ít. Tôi chong đèn, xuống phân, bón vôi để chờ ăn vụ Tết. Lũ quần qua quần lại 2 lần trong tháng làm cả héc ta thanh long nhà tôi thành cỏ rác".

Trong khi nhiều vườn kéo nước rửa lá, dọn rác thì ông Nam bất lực nhìn vườn thanh long héo dần. "Có làm gì cũng không cứu được nữa, có phải ngập lụt 1 lần đâu, mà 2 trận trong 1 tháng, không cây cỏ nào chịu nổi", ông Nam cảm thán.

Lâm Đồng xin Chính phủ cơ chế giãn nợ, khoanh nợ cho nông dân

Theo báo cáo tình hình thiệt hại về sản xuất nông nghiệp do thiên tai gây ra tại tỉnh Lâm Đồng tính đến chiều 6-12, có 17 xã, phường bị ảnh hưởng với tổng diện tích khoảng 4.128ha cây trồng các loại. 

Ngoài ra ghe cá bị đứt neo, chìm 24 chiếc, xảy ra chủ yếu tại xã Liên Hương và phường La Gi. Các địa phương khác thiệt hại nặng về sản xuất nông nghiệp như: xã Bắc Bình ngập khoảng 350ha, xã Sông Lũy khoảng 300ha, xã Hàm Liêm khoảng 250ha, phường Hàm Thắng ngập khoảng 521ha, phường Bình Thuận khoảng 100ha…

Đối với cây thanh long, ông Trần Ngọc Hiền - Chủ tịch UBND phường Hàm Thắng - cho biết đã có quy định chính sách hỗ trợ nông dân thiệt hại do mưa lũ. Vì vậy địa phương đang thống kê những thiệt hại này để sớm đưa chính sách hỗ trợ tới tay người dân. 

"Việc cần nhất lúc này là tăng cường cán bộ khuyến nông đến hỗ trợ kỹ thuật cho người dân phục hồi lại cây thanh long đã thối rễ, hư cành do ngâm nước nhiều ngày qua", ông Hiền cho hay.

Ông Nguyễn Văn Hùng - Chủ tịch UBND xã Hàm Liêm - cho biết các nhà vườn trồng thanh long ở địa phương đang khôi phục lại sau nhiều trận ngập. "Việc khôi phục các vườn phải mất thêm thời gian dài và họ cần hỗ trợ phân, thuốc để làm việc này", ông nói. 

Đối với phường Hàm Thắng, thiệt hại nặng nhất là các hộ nuôi tôm xuất khẩu ven sông Cái. Mặc dù diện tích nuôi tôm giống tại phường không lớn bằng cây thanh long nhưng giá trị cao hơn. Vụ ngập này khiến các hộ nuôi tôm giống với diện tích khoảng 15ha tại phường Hàm Thắng mất trắng, thiệt hại hơn 10 tỉ đồng. 

"Mong các ngân hàng có chính sách khoanh nợ, và các nguồn kinh phí khác hỗ trợ họ gượng dậy", ông Hiền nói thêm.

Trước thiệt hại quá lớn của nông dân, ngư dân, Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng Hồ Văn Mười đề xuất Chính phủ cho cơ chế để giãn nợ, khoanh nợ, giảm lãi cho nông dân, ngư dân. Theo ông Mười, thiệt hại của nông dân tại Lâm Đồng (vùng nông sản công nghệ cao Đơn Dương và Phan Thiết), ngư dân vùng Bình Thuận cũ lớn và nhiều hộ đều đang vay nợ để sản xuất, do đó việc giãn nợ, khoanh nợ sẽ giúp nông dân sớm phục hồi sản xuất, phát triển kinh tế.

Xả lũ kỷ lục ở Lâm Đồng: Vì sao chỉ thông báo trước 2 giờ?

Đó là câu hỏi được đặt ra khi trận lũ sau đợt mưa kéo dài từ đêm 3 đến rạng sáng 4-12 khiến người dân tại nhiều nơi thuộc khu vực Bình Thuận cũ (nay là Lâm Đồng) thiệt hại nặng, hàng ngàn ngôi nhà chìm trong nước lũ.