Đầu tuần này, khoảnh khắc hội ngộ giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi tại hội nghị thượng đỉnh Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) ở Thiên Tân đã thu hút sự chú ý của truyền thông quốc tế.

Ba nhà lãnh đạo hướng về nhau, bắt tay và tươi cười khi gặp mặt vào ngày 1-9, tạo nên một hình ảnh đầy ý nghĩa về sự gần gũi trong quan hệ ngoại giao.

Thông điệp từ hình ảnh

Lúc đầu, Thủ tướng Modi và Tổng thống Putin nắm tay nhau cùng bước vào phòng họp. Họ tiến thẳng tới chỗ Chủ tịch Tập Cận Bình, bắt tay và tạo thành một vòng tròn thân mật.

Ba người trao đổi với nhau một chút trước khi các phiên dịch tham gia, họ đều tươi cười và có lúc ông Modi còn nắm tay cả hai nhà lãnh đạo Nga và Trung Quốc.

Giới phân tích cho rằng khung cảnh này mang nhiều thông điệp quan trọng. Sự thân thiết giữa ông Tập và ông Putin cho thấy mối quan hệ tốt đẹp giữa Nga - Trung Quốc trước các thách thức từ phương Tây.

Trong khi đó, ông Modi muốn thể hiện Ấn Độ cũng có những người bạn quan trọng khác - bao gồm cả Trung Quốc, bất chấp vấn đề biên giới - trong bối cảnh nước này đối diện với các mức thuế quan cao.

"Yếu tố hình ảnh là một phần quan trọng của hội nghị SCO lần này" - ông Manoj Kewalramani, trưởng bộ phận nghiên cứu Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tại Viện Takshashila ở Ấn Độ, nhận định. Ông cho rằng các nước sẽ tìm kiếm những lựa chọn thay thế để bảo vệ lợi ích khi đối mặt thách thức.

Trong một biểu hiện thân tình khác, ông Modi còn đi cùng xe với ông Putin đến cuộc họp bên lề. Theo truyền thông Nga, hai nhà lãnh đạo trò chuyện trong xe limousine của ông Putin suốt 50 phút trước khi cuộc họp chính thức bắt đầu. "Những cuộc trò chuyện với ông ấy luôn sâu sắc", ông Modi viết trên mạng xã hội.

Điểm đáng chú ý là trước đây giới lãnh đạo Ấn Độ thường tránh những biểu hiện thân thiện quá mức với Trung Quốc và Nga tại thời điểm nhạy cảm. Nhưng lần này ông Modi thậm chí đăng tải những hình ảnh đó lên mạng xã hội ngay sau khi hội nghị khai mạc. Sau đó, ông Modi còn hào hứng hơn tại cuộc họp, nói với ông Putin rằng "1,4 tỉ dân Ấn Độ đang háo hức chờ đón" ông tại New Delhi vào tháng 12.

"Đây là minh chứng cho chiều sâu và bề rộng của "Quan hệ Đối tác chiến lược đặc quyền và đặc biệt" giữa chúng ta, rằng ngay cả trong những thời khắc khó khăn nhất, Ấn Độ và Nga vẫn luôn kề vai sát cánh" - ông Modi nói với ông Putin.

Định hướng đa phương

Phát biểu tại hội nghị SCO, ông Tập chỉ ra các nước thành viên đang đối mặt với những thách thức về an ninh và phát triển ngày càng phức tạp. Nhà lãnh đạo Trung Quốc cho rằng "tư duy Chiến tranh lạnh, chủ nghĩa bá quyền và chủ nghĩa bảo hộ vẫn tiếp tục ám ảnh thế giới".

Trong bài phát biểu, ông Putin tiếp tục lặp lại quan điểm về cuộc chiến ở Ukraine. Ông cũng ca ngợi hội nghị thượng đỉnh gần đây với Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Alaska để bàn về xung đột Nga - Ukraine, cho biết đã cung cấp thông tin chi tiết về cuộc thảo luận đó cho ông Tập - những bình luận dường như cho thấy vai trò ngày càng tăng của Trung Quốc trong các tính toán ngoại giao của Matxcơva.

Về phần mình, ông Modi kêu gọi "thúc đẩy chủ nghĩa đa phương và một trật tự thế giới bao trùm", tức là hệ thống mà các quốc gia như Ấn Độ có tiếng nói lớn hơn trong các vấn đề toàn cầu.

Theo Tân Hoa xã, lãnh đạo các nước thành viên SCO đã ra tuyên bố ủng hộ hệ thống thương mại đa phương trong hội nghị.

Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết điều này thể hiện quyết tâm vững chắc của SCO trong việc duy trì sự ổn định của trật tự thương mại toàn cầu.

Bộ Thương mại Trung Quốc lưu ý năm nay đánh dấu kỷ niệm 30 năm thành lập Tổ chức Thương mại thế giới (WTO).

Trong ba thập niên qua, WTO đã cung cấp nền tảng thể chế cởi mở, ổn định và có thể dự đoán được cho sự phát triển kinh tế toàn cầu, thúc đẩy mạnh mẽ việc tự do hóa và tạo thuận lợi cho thương mại, đầu tư cũng như tăng trưởng kinh tế. Tuy nhiên, Bắc Kinh cho rằng hệ thống thương mại đa phương hiện đang đối mặt với những thách thức nghiêm trọng.

Các nước SCO ủng hộ hệ thống thương mại đa phương dựa trên luật lệ với WTO giữ vai trò trung tâm, đồng thời khẳng định vai trò quan trọng của WTO trong quản trị kinh tế toàn cầu.

Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết đây là lần đầu tiên nguyên thủ các nước SCO ra tuyên bố chung về việc cùng ủng hộ hệ thống thương mại đa phương.

Hồi tháng 7, Thứ trưởng Ngoại giao Nga Andrei Rudenko nói rằng Nga muốn khôi phục cơ chế hợp tác ba bên Nga - Ấn Độ - Trung Quốc (RIC) và cho biết Matxcơva đang đàm phán về vấn đề này với Bắc Kinh và New Delhi.

Ông Trump dọa áp 'thuế thứ cấp' với Nga: Trung Quốc, Ấn Độ buộc 'tìm lối thoát'?

Trước lời đe dọa từ ông Trump về việc áp thuế 100% với các nước giao thương với Nga; Trung Quốc và Ấn Độ - hai khách hàng lớn nhất của dầu Nga - khả năng cao phải tìm nguồn cung năng lượng thay thế.