Trong cuốn "Trump: Nghệ thuật đàm phán", ông Trump từng viết: "Đòn bẩy: Đừng bao giờ giao dịch mà không có nó". Việc áp thuế bổ sung lên Ấn Độ vì mua dầu Nga cho thấy khi ông Trump không có đòn bẩy, chính ông sẽ tạo ra nó.

Nỗ lực sử dụng các lệnh trừng phạt thứ cấp vào đối tác của Matxcơva nhằm kết thúc xung đột Nga - Ukraine của ông Trump, tuy vậy, vẫn còn phải chờ thời gian kiểm chứng.

Thương vụ dầu tỉ đô

Vào cuối tháng 7 vừa qua, một đoàn xe có ô tô dẫn đường lặng lẽ đến một khách sạn nằm sát quảng trường Đỏ, nơi có Điện Kremlin. Xung quanh khách sạn, nhiều tốp cảnh sát có vũ trang của Nga đứng cảnh giới.

Bước ra khỏi xe là tỉ phú Ấn Độ Mukesh Ambani - một trong những người giàu nhất châu Á. Chuyến đi không kèn không trống trên truyền thông nhưng sự bảo vệ và đón tiếp nói lên vai trò của gia tộc Ambani trong quan hệ Nga - Ấn Độ.

Dầu thô Nga hiện chiếm gần 40% tổng lượng dầu mua của Ấn Độ từ mức gần như bằng 0 trước khi xung đột bùng nổ ở Ukraine năm 2022.

Dẫn đầu hoạt động này là Tập đoàn Reliance Industries của tỉ phú Ambani - công ty vận hành tổ hợp lọc dầu lớn nhất thế giới tại bang Gujarat, quê nhà của Thủ tướng Narendra Modi.

Các nhà phân tích ước tính New Delhi đã tiết kiệm được ít nhất 17 tỉ USD bằng cách tăng nhập khẩu dầu thô từ Nga kể từ đầu năm 2022.

Sự "tiết kiệm" này đến từ việc Matxcơva tăng xuất khẩu dầu thô giá ưu đãi sang các thị trường khác như Ấn Độ, Trung Quốc sau khi đối mặt các lệnh cấm và hạn chế nhập khẩu từ châu Âu.

Khi những lời đe dọa của ông Trump về việc trừng phạt Ấn Độ vì mua dầu Nga ngày càng nhiều, tỉ phú Ambani có lẽ đã cảm thấy mình bị đặt vào tầm ngắm. Nhiều hãng truyền thông thế giới chỉ ra ông là người đứng sau các thương vụ dầu thô giá hời của Ấn Độ.

Chiến tranh kinh tế

Đánh vào túi tiền của Nga là chiến thuật mà phương Tây, trong đó có Mỹ, đã áp dụng với niềm tin rằng Matxcơva sẽ không đủ nguồn lực để duy trì bộ máy chiến tranh tại Ukraine.

"Đó sẽ không phải là một cuộc chiến tranh thế giới, nhưng sẽ là một cuộc chiến tranh kinh tế" - Tổng thống Trump phát biểu tại một cuộc họp nội các tại Nhà Trắng ngày 26-8. "Một cuộc chiến tranh kinh tế sẽ rất tồi tệ. Nó sẽ không tốt cho Nga, và tôi không muốn điều đó" - ông nói tiếp.

Mức thuế trừng phạt thứ cấp 25% do Ấn Độ mua dầu của Nga sẽ bổ sung vào mức thuế 25% mà ông Trump đã áp trước đó đối với nhiều sản phẩm từ Ấn Độ.

Điều này đồng nghĩa tổng mức thuế mà Ấn Độ - một đồng minh an ninh của Mỹ trong nhóm QUAD và cùng chia sẻ mối quan ngại về Trung Quốc - sẽ lên tới 50%. Đây là một trong những mức thuế cao nhất mà Mỹ áp đặt.

Theo Sáng kiến Nghiên cứu thương mại toàn cầu (GTRI) tại New Delhi, quyết định áp đặt mức thuế bổ sung lên tới 50% đối với hàng nhập khẩu từ Ấn Độ của Tổng thống Trump có thể khiến kim ngạch xuất khẩu của New Delhi giảm hơn 40%, tương đương gần 37 tỉ USD, chỉ riêng trong tài khóa 2025.

Mức thuế mới đe dọa hàng ngàn nhà xuất khẩu nhỏ và nhiều lao động Ấn Độ, kể cả tại bang Gujarat. Theo thông báo của Cơ quan Hải quan và Biên phòng Mỹ, hàng hóa đã lên tàu và quá cảnh đến Mỹ trước 0h ngày 27-8 (giờ Mỹ) sẽ được miễn thuế trong ba tuần.

Tuy vậy, ưu đãi này chỉ như muối bỏ bể, đồng thời báo hiệu những căng thẳng âm ỉ giữa hai nước có thể bùng phát bất cứ lúc nào, dù cả hai vẫn nỗ lực kiểm soát tình hình.

Việc ngừng ngay lập tức mua dầu Nga bị xem là không khả thi với Ấn Độ. Với một nhà lãnh đạo muốn khẳng định hình ảnh mạnh mẽ như ông Modi, dừng nhập dầu chẳng khác nào chấp nhận áp lực ngoại quốc.

Tuy nhiên, nếu thuế quan kéo dài, hậu quả chính trị sẽ bất lợi cho ông khi hàng nghìn việc làm trong các ngành thâm dụng lao động như dệt may, đá quý và trang sức có nguy cơ mất đi.

Theo giới phân tích, phản ứng của Ấn Độ trong những tuần tới là rất đáng chú ý. New Delhi hoặc có thể định hình lại mối quan hệ đối tác đã kéo dài hàng thập niên với Nga, hoặc điều chỉnh lại mối quan hệ ngày càng phức tạp với Mỹ - một đối tác mà New Delhi coi là thiết yếu để chống lại ảnh hưởng ngày càng tăng của Bắc Kinh ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.

Mỹ công bố thành quả thuế quan của ông Trump: giảm thâm hụt ngân sách 4.000 tỉ USD

Ngày 22-8, Văn phòng Ngân sách Quốc hội Mỹ (CBO) ước tính việc Tổng thống Trump tăng thuế quan đối với hàng hóa nước ngoài có thể giúp giảm thâm hụt ngân sách quốc gia 4.000 tỉ USD trong thập kỷ tới.