Chấn thương tinh thần có thể đến từ sự kiệt sức trong công việc, nỗi cô đơn giữa đám đông, hay tổn thương từ các mối quan hệ phức tạp… 

Với nhiều người, loại chấn thương này để lại "dư chấn" lâu dài, song hành trình chữa lành không phải là điều bất khả thi.

Chấn thương tinh thần từ những vết xước thoáng qua

Chúng ta thường nghĩ chấn thương tinh thần phải đến từ những biến cố lớn lao hay sự kiện đe dọa tính mạng, nhưng thực ra nó có thể là kết quả của những điều rất đỗi đời thường, len lỏi vào cuộc sống một cách thầm lặng. Thậm chí, nó có thể nhỏ đến mức chỉ như "vết xước" thoáng qua.

Giữa xã hội hiện đại, hối hả, một trong những nguyên nhân phổ biến nhất của chấn thương tinh thần chính là áp lực từ công việc và học tập.

Bạn có bao giờ cảm thấy đang chạy đua với thời gian, cố gắng hoàn thành vô số đầu việc nhưng kết quả nhận lại chỉ là sự kiệt sức cùng cảm giác không đủ tốt? Những lời phê bình hay áp lực phải đạt thành tích cao luôn khiến bạn sống trong lo âu.

Chẳng hạn, một sinh viên sau nhiều đêm thức trắng làm đồ án vẫn bị điểm thấp, hoặc một nhân viên luôn phải làm thêm giờ mà không được ghi nhận. Những điều này dễ dàng tạo nên cảm giác thất bại, bất lực, và lâu dần trở thành chấn thương tinh thần.

Tiếp theo là các mối quan hệ cá nhân. Trong cuộc sống, ai cũng cần tình yêu thương nhưng đôi khi chính những mối quan hệ thân thiết nhất lại mang đến tổn thương. 

Hiện nay, xã hội đã dành nhiều sự quan tâm đến vấn đề bạo hành cả về thể chất lẫn tâm lý. Bên cạnh đó, những vết thương lòng từ thời thơ ấu có thể còn ẩn sau nhiều biểu hiện khó nhận biết hơn như sự hiểu lầm kéo dài với gia đình, những lời nói vô tâm từ bạn bè…

Một người mẹ luôn cảm thấy mình không đủ tốt khi không thể đáp ứng mọi kỳ vọng của con cái. Một người chồng sống thường xuyên bị chê bai vì tiền lương không cao. Một đứa trẻ luôn bị cười nhạo hoặc phủ định khi nêu ý kiến… Tất cả những "trải nghiệm" này không chỉ khiến họ buồn bã mà còn có khả năng để lại vết sẹo sâu sắc về mặt tinh thần hơn chúng ta nghĩ.

Không thể không kể đến ảnh hưởng từ những thay đổi của văn hóa hiện đại và sự phát triển của mạng xã hội. Khi tính tự chủ, khả năng kiểm soát cảm xúc được xem như thước đo cho một người hoàn hảo, chúng ta dễ dàng có xu hướng không dám nói về những điều làm mình tổn thương. 

Cố gắng xây dựng hình ảnh vui vẻ, tích cực, tươi sáng cũng là những yếu tố âm thầm bào mòn tinh thần chúng ta. Những sự việc riêng lẻ này một khi cộng hưởng với nhau và diễn ra trong thời gian dài sẽ gây nên nỗi đau đớn không thể xem nhẹ.

Trốn chạy hay đối diện để tìm lại sự bình yên?

Nếu chấn thương tinh thần là một hành trình trải nghiệm với những biểu hiện phong phú khác nhau thì chữa lành cũng cần đến một quá trình, đôi khi lâu dài, để chủ thể dần chấp nhận và buông bỏ những tổn thương này.

Muốn thành công, con người cần biết cách tự thừa nhận những nỗi đau đang chi phối đời sống của mình. Khi đối diện với những cảm xúc, suy nghĩ tiêu cực, con người có nhiều cách để giải tỏa. Họ có thể bỏ lại thực tại phía sau và đi đến một nơi nào đó để tìm cảm giác được sống khác.

Cũng có người không đi đâu cả, họ chọn khép mình, tạo cách biệt với thế giới. Nhưng cũng có người tìm đến "lối thoát" cực đoan để chấm dứt những giày vò đau đớn. Dù chọn cách thức nào, thực chất, họ cũng đều đang trốn chạy khỏi chấn thương tinh thần của bản thân.

Khi đề cập đến những vấn đề này, chúng ta không nhằm kết tội hay chỉ trích những chủ thể ấy mà đang chia sẻ những khó khăn trong hành trình tìm lại bình yên của họ. 

Nếu "trải nghiệm" chấn thương là hành trình không giống nhau ở mỗi cá nhân thì quá trình chữa lành cũng không tồn tại công thức chung cho mọi người.

Trong xã hội hiện đại, con người có thể học hỏi những kinh nghiệm phong phú qua phương tiện truyền thông đại chúng hay mạng xã hội để khắc phục những vấn đề của mình. Nhưng chính sự rộng mở ấy có khi ngăn trở con người thành thật với chính mình, hoặc nuôi dưỡng những bóng mờ trong nhận thức, khiến họ khó nhận ra con đường giải thoát thật sự.

Vì vậy, chỉ khi con người dám đối đầu trực diện với thế giới bên trong và gọi tên được nỗi đau họ đang chịu đựng thì con đường chữa lành mới thật sự được mở ra. Tuy thời gian luôn là liều thuốc quý chữa lành nỗi đau nhưng thời lượng cần thiết dành cho mỗi người có thể rất khác nhau.

Có những người chỉ cần một ít thời gian nhưng với một số người, hành trình ấy có thể mất nhiều năm tháng. Sự nhẫn nại và tin tưởng sẽ là chất xúc tác tuyệt vời để thời gian hóa giải nỗi đau.

Một khía cạnh khác rất cần thiết để chữa lành chấn thương tâm lý, đó là việc chủ thể dám để người khác nhìn thấy những tổn thương của mình. Trong thực tế, điều này không dễ dàng vì sự thờ ơ, soi xét hoặc quan tâm quá mức của người khác có thể làm nỗi đau thêm sâu sắc.

Tuy nhiên, với tư cách là một sinh thể xã hội, con người không thể lúc nào cũng tự giải quyết được mọi vấn đề mà nên học cách chia sẻ và tìm đến sự giúp đỡ khi cần thiết. Khi mở lòng đón nhận thế giới, con người sẽ mạnh dạn đối diện với sự bất toàn của bản thân và tìm thấy sự hòa giải lành mạnh với những tổn thương bên trong. 

Từ đó, họ biết thông cảm và yêu thương mình nhiều hơn, đúng cách hơn.

Hiện nay, việc các kênh truyền thông uy tín như VTV, báo Tuổi Trẻ… thường xuyên đề cập đến những biểu hiện đa dạng và cách thức chữa lành của chấn thương tinh thần trong xã hội đương đại là điều đáng khích lệ. 

Việc tạo được những kênh chia sẻ hữu ích để mỗi khán thính giả, độc giả có thể bổ sung những hiểu biết cần thiết và tìm thấy động lực vượt qua những tổn thương của chính mình, đồng thời mạnh dạn kết nối với xã hội.

Trong xã hội hiện đại, chấn thương tinh thần không còn là một vấn đề xa lạ trong cuộc sống của mỗi chúng ta. Thông thường, mọi người sẽ chú ý nhiều hơn đến những hậu quả mà nó gây ra. Tuy nhiên, con người vẫn có thể chung sống và vượt qua chấn thương tinh thần bằng cách nâng cao khả năng tự nhận thức và nỗ lực cải thiện bản thân. Đó là con đường chắc chắn nhất để tìm lại sự bình yên và hạnh phúc.

Chia sẻ tọa độ, tín hiệu cầu cứu để tăng cơ hội sống sót cho người dân gặp nạn ở vùng lũ

Một trong những kinh nghiệm hữu ích cần nhân rộng là người dân tích cực chia sẻ tọa độ cầu cứu của bà con ở vùng lũ.