Lính hải quân Trung Quốc - Ảnh: REUTERS

Một nguồn tin ẩn danh của báo SCMP cho biết Bắc Kinh đã liên lạc với Washington, thông qua "nhiều kênh khác nhau", chỉ để chuyển thông điệp: Trung Quốc đã yêu cầu không quân và hải quân của mình "không bao giờ nổ súng trước".

Theo nguồn tin của SCMP, Trung Quốc hi vọng Mỹ sẽ xem đây là một cử chỉ thiện chí từ Bắc Kinh để giữ tình hình trong tầm kiểm soát.

“Thật dễ dàng để đưa ra lệnh nổ súng, nhưng cả Trung Quốc và Mỹ đều không thể kiểm soát được hậu quả. Tình hình hiện nay rất căng thẳng và rất nguy hiểm”, vị này lý giải.

"Quân đội Trung Quốc ngày nay đã khác của năm 2001", nguồn tin của SCMP ám chỉ sự kiện máy bay do thám Mỹ va chạm với chiến đấu cơ Trung Quốc ngoài khơi Hải Nam năm 2001 khiến phi công Trung Quốc thiệt mạng. Máy bay Mỹ sau đó phải hạ cánh khẩn cấp xuống đảo Hải Nam.

"Người Mỹ sẽ không còn một manh giáp nào quay về nếu sự kiện đó tái diễn một lần nữa. Nhưng Trung Quốc đã tuyên bố rất rõ rằng đáp trả bằng vũ lực là phương sách cuối cùng, khi mọi thứ khác đã thất bại", nguồn tin của SCMP nêu quan điểm.

Nguy cơ đụng độ bất ngờ giữa Mỹ và Trung Quốc đang tăng cao khi hai bên cùng lúc gia tăng các hoạt động quân sự trên Biển Đông và biển Hoa Đông.

Đáp trả lại sự xuất hiện của các tàu sân bay Mỹ ở Biển Đông, Quân giải phóng Trung Quốc (PLA) đã liên tiếp tổ chức tập trận từ tháng 7 đến nay. Đài truyền hình trung ương Trung Quốc hồi tuần trước công bố một trong những video hiếm hoi vụ bắn thử "sát thủ diệt tàu sân bay" - tên lửa DF-26.

Hồi tuần trước, bộ trưởng quốc phòng Mỹ - Trung đã điện đàm 90 phút để bàn về các kênh liên lạc trong trường hợp khủng hoảng để giảm căng thẳng, tránh tính toán sai lầm.

Theo một nguồn tin khác của SCMP, Mỹ đã chủ động gọi điện hơn một tháng trước và đề nghị bàn về các kênh giảm căng thẳng trong tình huống va chạm quân sự. Tuy nhiên đáp lại từ Bắc Kinh chỉ là sự lạnh nhạt.

"Lãnh đạo Trung Quốc sau đó thay đổi ý định và quyết định tiếp cận Mỹ khi căng thẳng leo thang ở Biển Đông và biển Hoa Đông", SCMP trích lời nguồn tin ẩn danh.

Giới chuyên gia bán tín bán nghi có hay không chỉ đạo "không nổ súng trước" từ Bắc Kinh nhưng cho rằng nếu điều này là thật, khu vực có thể sẽ tránh được một cuộc xung đột diện rộng bùng phát từ các tình huống bất ngờ.

"Nếu đúng như vậy, đây là một bước đi rất quan trọng", chuyên gia Bonnie Glaser thuộc Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và quốc tế (CSIS) của Mỹ, nhận định trên Twitter.

Hải quân Philippines tố Trung Quốc 'bẫy' nước này nổ súng trước ở Biển Đông

TTO - Phó đô đốc Hải quân Philippines tố Trung Quốc luôn khiêu khích để phía Philippines nổ súng trước, và kêu gọi phản đối ngoại giao đối với sự hiện diện của 2 tàu nghiên cứu Trung Quốc gần "điểm nóng" bãi Cỏ Rong ở Biển Đông.