Đảm bảo không thất thoát, lãng phí

Ông Nguyễn Tân Thịnh - cục trưởng Cục Quản lý công sản, Bộ Tài chính - cho hay sau sắp xếp, tinh gọn bộ máy, để đảm bảo tài sản công được sử dụng hiệu quả, Bộ Tài chính đã hướng dẫn rất chi tiết việc sắp xếp tài sản công khi tinh gọn, sắp xếp bộ máy trong công văn gửi các bộ ngành và địa phương vào cuối tháng 2 vừa rồi. Cụ thể như sau:

Đối với trường hợp sáp nhập, hợp nhất các cơ quan, đơn vị, các cơ quan đơn vị nhận sáp nhập sau khi hợp nhất được kế thừa quản lý, sử dụng tài sản của đơn vị bị sáp nhập. Sau khi hoàn thành việc sáp nhập, hợp nhất thì đơn vị nhận sáp nhập có trách nhiệm bố trí sử dụng tài sản theo tiêu chuẩn, định mức sử dụng tài sản công.

Đồng thời việc quản lý, sử dụng tài sản công theo quy định của pháp luật, bảo đảm tiết kiệm, hiệu quả, không để tình trạng bỏ trống, không sử dụng, sử dụng sai mục đích, sử dụng kém hiệu quả gây lãng phí, thất thoát.

Đối với trường hợp kết thúc hoạt động chuyển chức năng, nhiệm vụ sang cho cơ quan, đơn vị khác thì cơ quan, đơn vị tiếp nhận nhiệm vụ được kế thừa quyền quản lý, sử dụng tài sản của cơ quan, đơn vị kết thúc hoạt động.

Trường hợp cơ quan, đơn vị tiếp nhận nhiệm vụ không có nhu cầu tiếp nhận tài sản thì bàn giao tài sản cho cơ quan quản lý cấp trên trực tiếp (nếu còn) hoặc cơ quan, đơn vị được bộ, cơ quan trung ương, UBND cấp tỉnh giao nhiệm vụ tiếp nhận, xử lý tài sản theo quy định của pháp luật khi sắp xếp tổ chức bộ máy.

Ông Thịnh đơn cử chi cục thuế hay chi cục dự trữ khu vực được sáp nhập của một số cục thuế, cục dự trữ trước đây nay có trách nhiệm kế thừa tài sản công của đơn vị trước đây để sử dụng hiệu quả. Tuyệt đối không để xảy ra tình trạng thất thoát tài sản khi thực hiện sắp xếp.

"Trên thực tế có thể phát sinh tình trạng một số đơn vị hợp nhất thiếu cơ sở vật chất, trụ sở khi vừa sáp nhập. Cơ cấu tổ chức mới thì về mặt tài sản sẽ thiếu. Chính vì vậy cần bố trí, điều chuyển, sắp xếp trụ sở của các cơ quan nhà nước trên địa bàn để tài sản công được sử dụng hiệu quả" - ông Thịnh cho hay.

Kiểm kê tài sản công vào nước rút

Theo ông Thịnh, quy định hiện hành rất đầy đủ để khai thác tài sản sau sắp xếp như điều chuyển, thu hồi, chuyển về địa phương để giao cho đơn vị có chức năng kinh doanh nhà đất quản lý, khai thác quỹ nhà đất đó.

Cũng có thể bố trí các trụ sở này làm trường học, cơ sở y tế, thư viện... Trụ sở nào phù hợp với quy hoạch thương mại, dịch vụ, đất ở thì Nhà nước sẽ thu hồi và thực hiện việc giao đất, cho thuê đất theo quy định.

Liên quan đến tài sản công, ông Thịnh cho hay việc thực hiện tổng kiểm kê tài sản công trên toàn quốc lần này đang vào giai đoạn nước rút. Đến ngày 31-3 là hạn cuối cùng thực hiện kiểm kê tài sản công và gửi báo cáo về Bộ Tài chính. Nhưng tính đến 8h ngày 21-3, có 38 bộ, ngành, địa phương đã hoàn thành việc gửi báo cáo kết quả kiểm kê này.

Trong danh sách 11.034 cơ sở nhà đất không sử dụng, sử dụng kém hiệu quả, không đúng mục đích đến năm 2024 đã nêu, ông Thịnh cho hay các cơ sở nhà đất này có nhiều trụ sở sáp nhập đơn vị hành chính cấp xã, cấp huyện. Bộ Tài chính cũng đã có văn bản đề nghị các bộ, ngành địa phương ban hành kế hoạch xử lý cụ thể.

Địa phương từng có sáp nhập, xử lý ra sao?

Thanh Hóa: trụ sở dôi dư từ 2019 chưa giải quyết xong

Theo Sở Nội vụ Thanh Hóa, thực hiện nghị quyết số 37 ngày 24-12-2018, các năm từ 2019 - 2021 tỉnh đã sắp xếp sáp nhập 143 xã, phường, thị trấn (gọi chung là xã) để thành lập 67 xã mới (giảm 76 xã). Sau sáp nhập, hàng loạt trụ sở xã, trường học, trạm y tế có giá trị hàng trăm tỉ đồng bị bỏ hoang.

Theo tìm hiểu của Tuổi Trẻ, công sở UBND xã Thọ Thắng (huyện Thọ Xuân) được đầu tư xây dựng năm 2018 với kinh phí gần 5 tỉ đồng. Từ tháng 12-2019, khu công sở hai tầng vừa xây dựng đã bỏ hoang vì xã này sáp nhập với xã Xuân Lập.

Huyện Thọ Xuân có số xã sáp nhập nhiều nhất tỉnh Thanh Hóa (20 xã còn 9 xã), dôi dư 11 công sở, 11 trạm y tế, nhiều hội trường và trung tâm văn hóa. Với các công sở dôi dư, huyện Thọ Xuân đã bố trí công sở thị trấn Thọ Xuân và thị trấn Lam Sơn thành trụ sở làm việc của công an xã. Còn lại các công sở đang bị bỏ hoang nhiều năm nay nên xuống cấp, hư hỏng.

Theo Sở Tài chính Thanh Hóa, hiện toàn tỉnh có 537 cơ sở nhà đất dôi dư sau sáp nhập. Số cơ sở nhà đất dôi dư sau sáp nhập đã được chủ tịch UBND tỉnh phê duyệt phương án xử lý là 455/537 cơ sở.

Trong đó điều chuyển 83 cơ sở, thu hồi 17 cơ sở; bán tài sản trên đất, chuyển nhượng quyền sử dụng đất 193 cơ sở; chuyển về địa phương quản lý, xử lý 142 cơ sở; tạm giữ lại 20 cơ sở.

Cũng theo Sở Tài chính Thanh Hóa, việc chậm sắp xếp lại, xử lý tài sản nhà đất dôi dư trong những năm qua là do tỉnh này có số lượng cơ sở nhà đất phải sắp xếp lại rất lớn, địa bàn rộng, nhiều cơ sở nhà đất còn thiếu cơ sở pháp lý nên khó thực hiện.

Để xảy ra tình trạng này, trách nhiệm chính do các địa phương, đơn vị được giao quản lý, sử dụng tài sản chậm rà soát tiêu chuẩn, định mức sử dụng tài sản công, hoàn chỉnh hồ sơ để thực hiện sắp xếp, xử lý.

Cơ quan chức năng chậm phê duyệt quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất để làm cơ sở thực hiện phương án bán tài sản trên đất, chuyển nhượng quyền sử dụng đất.

Sở Tài chính Thanh Hóa đã đề ra hàng loạt giải pháp để thúc đẩy nhanh quá trình này.

Sớm chuyển công năng đã phát huy hiệu quả

Trong khi nhiều cơ sở nhà đất công ở các huyện miền xuôi dôi dư, bỏ hoang sau sáp nhập thì tại các huyện miền núi Thanh Hóa, hầu hết công sở này đã chuyển công năng và phát huy hiệu quả. Công sở xã Xuân Phú (cũ, huyện vùng cao Quan Hóa) được chuyển thành trụ sở cho cán bộ chiến sĩ Công an xã Phú Nghiêm làm việc từ năm 2023.

Từ ngày công an chính quy về xã, có trụ sở làm việc khang trang, gần với người dân, hiệu quả công việc được nâng lên.

Tương tự, trụ sở Đài truyền thanh - truyền hình Quan Hóa đã chuyển cho chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai huyện quản lý sử dụng do ở vị trí trung tâm thị trấn, thuận tiện cho người dân đến giao dịch, làm việc.

Vũng Tàu điều chuyển và xử lý trụ sở dôi dư

Tại Bà Rịa - Vũng Tàu, trong 2 tuần qua, cán bộ và nhân viên của các cơ quan đơn vị sự nghiệp công lập thuộc UBND tỉnh gồm Ban Quản lý dự án giao thông khu vực và chuyên ngành nông nghiệp, Ban Quản lý dự án chuyên ngành giao thông và dân dụng, Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã chuyển đến làm việc tại Trung tâm hành chính huyện Long Điền (cũ).

Trung tâm này được đưa vào sử dụng từ tháng 12-2018, với tổng mức đầu tư gần 350 tỉ đồng. Khu đất của trung tâm hành chính này rộng gần 8ha.

Tháng 1-2025, khi huyện Long Điền và Đất Đỏ sáp nhập thành một và lấy tên Long Đất, trung tâm hành chính huyện mới đặt tại Đất Đỏ thì trung tâm hành chính huyện Long Điền (cũ) dôi dư.

Ngay sau khi trung tâm hành chính trăm tỉ không còn sử dụng cho chính quyền, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã yêu cầu huyện cùng các ngành chức năng chuyển giao cho cơ quan khác sử dụng như đã nói ở trên.

Khu trung tâm hành chính của chính quyền tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu tại TP Bà Rịa cũng được đầu tư, xây dựng với số tiền khoảng 1.000 tỉ đồng và đưa vào sử dụng từ cách đây gần 15 năm. Nếu Bà Rịa - Vũng Tàu phải sáp nhập và trung tâm hành chính của tỉnh sau sáp nhập không đặt tại TP Bà Rịa thì trung tâm ngàn tỉ này cũng cần phải được tính toán sử dụng hợp lý và hiệu quả.

Ngoài ra, tại TP Vũng Tàu hiện còn cả trăm nhà, đất công do hơn 10 năm trước chuyển trung tâm hành chính tỉnh từ Vũng Tàu về Bà Rịa.

Trước đó, ngày 20-3 UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã quyết định thu hồi gần 180 cơ sở nhà, đất giao do Trung tâm phát triển quỹ đất tỉnh và các huyện. Một lãnh đạo Trung tâm phát triển quỹ đất tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cho biết sẽ rà soát lại quy hoạch của nhà đất dôi dư tại Vũng Tàu, nếu không phù hợp quy hoạch sẽ chuyển đổi từ đất công sở sang các loại đất khác để bán đấu giá.