Thủ tướng Úc Malcolm Turnbull - Ảnh: Reuters

“Đất nước Trung Quốc hiện đại hình thành dựa trên sự khẳng định chủ quyền quốc gia. Do đó, Trung Quốc cũng nên tôn trọng chủ quyền của các quốc gia khác, trong đó hiển nhiên bao gồm chủ quyền của chúng tôi” - Thủ tướng Úc Malcolm Turnbull phát biểu tại họp báo ngày hôm nay (6-6), theo báo Financial Times.

Phát ngôn của ông Turnbull xuất hiện trong bối cảnh FairFax Media và Đài truyền hinh ABC tung ra bài điều tra vạch trần khoản quyên góp 6,7 triệu đô la Úc của hai tỉ phú Trung Quốc Huang Xiangmo và Chau Chak Wing cho các Đảng Tự do và Lao động Úc.

Cơ quan Tình báo Úc (ASIO) hồi năm 2015 từng cảnh báo cảnh báo hai đảng này về chuyện nhận tài trợ từ cặp đôi tài phiệt có liên hệ với Đảng Cộng sản Trung Quốc. Lời khuyên này đã không được tiếp thu.

Tỉ phú Huang, nhà sáng lập công ty bất động sản Yuhu Group, là trung tâm của một xìcăngđan bùng nổ năm ngoái khiến thượng nghị sĩ Đảng Lao động Úc, ông Sam Dastyari phải từ bỏ một số chức vụ.

Người ta phát hiện ông Dastyari nhận rất nhiều tiền từ công ty Yuhu để chi tiêu cá nhân. Khi trả lời phỏng vấn truyền thông Trung Quốc, ông này còn công khai kêu gọi Úc tôn trọng yêu sách chủ quyền của Trung Quốc ở Biển Đông, một điều trái với quan điểm của Đảng Lao động mà ông là thành viên.

Điều tra của Fairfax/ABC còn phát hiện thấy ông Dastyari đã thay mặt tỉ phú Huang can thiệp vào hồ sơ xin quốc tịch của ông này ở Bộ Nhập cư và quốc tịch Úc. Tuy nhiên ASIO phát hiện ra và chặn hồ sơ này lại.

Sau vụ lùm xùm, tỉ phú Huang từ chức chủ tịch Viện Quan hệ Úc - Trung (ACRI), một tổ chức học giả có liên hệ với Đại học Kỹ thuật Sydney.

Viện ACRI bị rất nhiều học giả chỉ trích, cho rằng quan điểm thân Trung Quốc của tổ chức này là một phần của chiến dịch tuyên truyền toàn cầu trị giá 10 tỉ USD của Bắc Kinh.

Giáo sư John Fitzgerald, Đại học Kỹ thuật Swinburne, nhận xét rằng các bằng chứng đang có cho thấy các doanh nhân Trung Quốc đang ra sức gây ảnh hưởng lên chính trường Úc để hỗ trợ các mục tiêu chính sách của Trung Quốc.

“Người Úc rất ghét bàn tay can thiệp của nước ngoài vào hoạt động bầu cử - dù đó là từ Mỹ, Nga hay Trung Quốc - vì nó có thể làm thay đổi kết quả chính trị và ảnh hưởng đến niềm tin vào hệ thống bầu cử” - Giáo sư Fitzgerald nhấn mạnh.

Trước Úc, các quốc gia phương Tây khác gồm Mỹ và Anh đã cấm các đảng phái nhận tài trợ từ nước ngoài.

Washington từng bày tỏ quan ngại về việc Trung Quốc nhúng tay vào chính trường Úc, bên cạnh đó là vai trò của cộng đồng siêu giàu ở Bắc Kinh trong việc triển khai quyền lực mềm ở hải ngoại.