Hãng tin Reuters ngày 11-4 cho biết Tổng thống Trump mới đây lại tiếp tục đe dọa sẽ áp đặt các lệnh trừng phạt và đánh thuế Mexico trong tranh chấp về việc chia sẻ nguồn nước giữa hai quốc gia, cáo buộc Mexico vi phạm hiệp ước 81 năm tuổi và "đánh cắp nước từ nông dân Texas".

Cụ thể, hiệp ước năm 1944 quy định cứ mỗi 5 năm, Mexico phải cung cấp cho Mỹ 1,75 triệu mẫu nước (acre-feet), tương đương 2,16 nghìn tỉ lít nước từ sông Rio Grande - rất quan trọng cho nông dân và các thành phố ở bang Texas, đặc biệt là khu vực nam Texas, để tưới tiêu và sử dụng.

Chu kỳ 5 năm hiện tại sẽ kết thúc vào tháng 10, nhưng cho tới nay Mexico mới chỉ gửi chưa đến 30% lượng nước yêu cầu, theo dữ liệu từ Ủy ban Biên giới và Nước quốc tế.

"Mexico nợ Texas 1,3 triệu mẫu nước theo Hiệp ước Nước 1944, nhưng đáng tiếc là Mexico đã vi phạm nghĩa vụ của mình", ông Trump đăng trên Truth Social.

"Bộ trưởng Nông nghiệp của tôi, ông Brooke Rollins, đang đấu tranh vì quyền lợi của nông dân Texas. Chúng tôi sẽ tiếp tục gia tăng hậu quả, bao gồm cả thuế quan, và thậm chí là lệnh trừng phạt, cho đến khi Mexico tuân thủ hiệp ước, và trả lại cho Texas số nước họ nợ", bài đăng tuyên bố.

Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum sau đó nhanh chóng tuyên bố trên mạng xã hội X rằng Mexico đã gửi đề xuất nhằm giải quyết vấn đề cung cấp nước cho bang Texas, đồng thời cho biết bà đã chỉ đạo các bộ trưởng phụ trách môi trường, nông nghiệp và ngoại giao lập tức làm việc với phía Mỹ.

"Tôi chắc chắn rằng, giống như các vấn đề khác, chúng ta sẽ đạt được thỏa thuận", bà Sheinbaum khẳng định.

Trước đó, để viện dẫn cho lý do không thể gửi đủ số nước, Mexico cho biết vì trận hạn hán lịch sử do biến đổi khí hậu đã khiến họ không thể hoàn thành nghĩa vụ này.

Ngoài ra, quốc gia này cũng gặp khó khăn trong việc cung cấp nước do cơ sở hạ tầng kém và nhu cầu nội địa ngày càng tăng.

Hiệp ước cũng yêu cầu Mỹ cung cấp 1,5 triệu mẫu nước hàng năm từ sông Colorado cho Mexico, một nghĩa vụ mà Mỹ đã thực hiện khá tốt trong nhiều năm qua, mặc dù việc cung cấp gần đây đã giảm do hạn hán nghiêm trọng - điều mà hiệp ước năm 1944 cho phép.

Các chính trị gia Washington đã cáo buộc ngành chăn nuôi và ngành hạt hồ đào ở Mexico gây tiêu tốn lượng nước quý giá, và việc Mexico không hoàn thành nghĩa vụ nước của mình đã gây thiệt hại cho nông dân Texas, những người cũng cần nước để trồng trọt.

Nguồn tin từ Reuters cho biết phía Mexico đang chạy đua để lên kế hoạch tăng lượng nước gửi sang Mỹ vì lo ngại rằng Tổng thống Trump có thể kéo tranh chấp này vào các cuộc đàm phán thương mại.

Hiện tại, Mexico đã đồng ý gửi 122.000 mẫu nước sang Mỹ và đang làm việc để cung cấp thêm 81.000 mẫu nước nữa, theo một quan chức của Mexico.

Tuy nhiên ngay cả khi điều này được thực hiện, Mexico cũng chỉ mới gửi chưa đến 40% lượng nước mà quốc gia này đang nợ theo hiệp ước.

Mỹ chính thức áp thuế 25% với Canada và Mexico

Tổng thống Trump ký sắc lệnh áp thuế toàn bộ hàng hóa Mexico và Canada vào ngày 3-3 và nhấn mạnh hai nước này 'không còn cơ hội đàm phán' về việc áp thuế.