Món cá nục kho ớt từng được bà con xứ Huế gửi đến người dân TP.HCM trong những ngày cách ly vì dịch bệnh COVID-19.

Cá kho truyền cảm hứng từ dòng sữa mẹ

Việt Nam với bờ biển dài, nhiều sông hồ, ao, suối nên cá được chế biến thành nhiều món. “Cơm với cá như mạ với con” - cá gắn liền với nền văn hóa nông nghiệp lúa nước của dân tộc Việt và trở thành nguyên liệu của những món ăn gắn kết tình thân.

Trong các món cá, hẳn ai cũng biết và ăn món cá kho. Nghệ nhân Lý Sanh chia sẻ: “Tôi thích nhất là món cá kho. Có lẽ cá kho truyền cảm hứng bắt nguồn từ dòng sữa mẹ”.

Ông giải thích: “Khi sinh nở, đa số phụ nữ ăn nhiều cá kho, theo dòng sữa mẹ vào trong máu huyết của người con. Cho nên tôi nghĩ hầu như người Việt ai cũng thích món cá kho”.

"Sự đa dạng của món cá kho chính là một kho tàng văn hóa ẩm thực Việt Nam. Cá kho nghe có vẻ đơn giản nhưng món ăn này cũng là bài thuốc. Cá lóc kho tiêu, cá trê kho nghệ. Miền Trung kho cá cho thêm củ nén. Miền Bắc thường kho cá chung với riềng.

Các gia vị kho cá là dược liệu làm ấm người, giải cảm, rất tốt cho sức khỏe. Vì vậy, món cá kho tuy đơn giản nhưng là chuỗi văn hóa của người xưa truyền lại cho chúng ta”, ông Lý Sanh nói.

Món cá nục kho ớt kiểu Huế

Nghệ nhân ẩm thực Trần Thị Hồng Loan thực hiện món cá nục kho ớt, nhớ lại: “Lúc TP.HCM bùng nổ dịch COVID-19 căng thẳng, hội chị em doanh nhân Huế chung tay mua nguyên liệu cá về kho. Tôi là một trong những người đứng nấu. Tổng cộng gần 2 tấn cá tươi được chế biến gửi đến bà con TP.HCM”.

Điều thử thách nhất là làm sao cho cá kho vẫn ăn được sau hành trình vận chuyển dài mấy ngày.

Từ đó, chị Hồng Loan tìm ra bí quyết để có món cá nục kho ăn dần cả tháng mà không bị hư dù để ở nhiệt độ bình thường.

Bí quyết theo chị không quá khó. “Quan trọng nhất là con cá phải tươi. Cá nục chuối kho ngon hơn. Cá rửa sạch, cho qua một lớp nước mắm ngon rồi để ráo. Nguyên liệu gồm hành củ, nước mắm, trái ớt, đường, dầu ăn. Cá kho trong 8 tiếng. Ban đầu để lửa lớn, sau 1 tiếng giảm lửa, tiếp tục 1 tiếng sau để lửa liu riu”, chị hướng dẫn.

“Cá kho chỉ cần vừa miệng để ăn cơm. Việc kho cá mặn không giúp cá để lâu mà còn không tốt cho sức khỏe. Một bí quyết là cho dầu ăn dư ra một chút. Đó là lớp bảo quản tự nhiên giúp cá để lâu. Khi ăn, chúng ta chỉ cần bỏ lớp dầu ra là được”, chị Loan chia sẻ.

Hơn 100 món ngon từ cá Việt Nam lập kỷ lục

Ngày 23-10, các đầu bếp cả nước quy tụ tại TP.HCM để chế biến 202 món ăn từ 112 loại cá Việt Nam, trong chương trình Hành trình trọn vị cá Việt.