Độc giả nhí xem truyện Nhóc Nicolas tại Hội sách thiếu nhi đang diễn ra từ ngày 27 đến 29-9 ở Đường sách TP.HCM - Ảnh: TRỌNG KHANG

Rất nhiều năm sau này, khi đã thành công với hàng loạt nhân vật đều trở thành bất hủ, Jean-Jacques Sempé nhớ lại cái ngày ông hạnh ngộ người bạn tuyệt vời René Goscinny: "Chúng tôi trở thành bạn ngay lập tức. Tôi 21 tuổi, anh ấy phải cỡ 27".

Khoảnh khắc ấy, không biết hai chàng trai trẻ có nghĩ tới chuyện cả hai sắp sửa tạo ra một nhân vật huyền thoại trong dòng văn học thiếu nhi: Nhóc Nicolas.

Sự ra đời của một nhân vật đại chúng

Lúc bấy giờ, René Goscinny đã thành danh với Những cuộc phiêu lưu của Asterix (hợp tác cùng họa sĩ Albert Uderzo) và chàng cao bồi Lucky Luke (hợp tác cùng họa sĩ Morris) cũng như nhiều tác phẩm khác. Goscinny đang ấp ủ một nhân vật mới trong đầu, và chính Sempé mang lại cho nó một hình hài.

Năm 1956, Goscinny và Sempé cộng tác với một tờ báo của Bỉ - Le Moustique, những phác thảo đầu tiên về nhân vật Nhóc Nicolas ra đời trong thời gian này. Nhưng phải đợi đến ba năm sau, khi biên tập viên Henri Amouroux của báo Sud Ouest đặt hàng Goscinny và Sempé một câu chuyện cho số báo nhân dịp số Lễ Phục sinh, cả hai mới quyết định làm "phục sinh" nhân vật của mình.

Vào ngày 29-3-1959, cuộc phiêu lưu đầu tiên của Nhóc Nicolas được viết bởi Goscinny và minh họa bởi Sempé đã chính thức trình làng.

Thoạt tiên, cả hai chưa có bất kỳ dự định đường dài nào cho Nhóc Nicolas, nhưng sau đó thư người hâm mộ từ khắp đất nước gửi về và tờ báo yêu cầu Goscinny, Sempé tiếp tục câu chuyện về Nhóc Nicolas.

Vậy là trong bảy năm, mỗi tuần độc giả Pháp lại dõi theo những câu chuyện hài hước của cậu bé tinh nghịch Nicolas và đám bạn của cậu. Cũng trong năm đó, Nhóc Nicolas xuất hiện trên một tờ báo non trẻ mà sau này sẽ trở thành tạp chí truyện tranh huyền thoại Pilote.

Bên bờ biển Basque, một biên tập viên đã đọc được câu chuyện về chú nhóc Nicolas trên tạp chí và quyết định xuất bản Nhóc Nicolas thành sách vào năm 1960, tạo tiền đề để nhân vật của Goscinny và Sempé chu du khắp thế giới.

Việc làm một đứa trẻ đã là một phép mầu

Sinh ra từ ngòi bút của René Goscinny và cây cọ Jean-Jacques Sempé, thật khó hình dung câu chuyện của Goscinny dưới một nét vẻ nào khác ngoài Sempé. Sự hài hước của Goscinny kết hợp nét vẽ đầy thơ mộng của Sempé đã khiến thế giới của những cậu nhóc nước Pháp có sức quyến rũ toàn thế giới.

Trước hết, chính bởi sự lựa chọn lối trần thuật ở ngôi thứ nhất đã khiến cho Nhóc Nicolas trở nên gần gũi hơn với bạn đọc, nhất là bạn đọc nhỏ tuổi. Qua đôi mắt của Nicolas, thế giới hiện ra sống động và trong trẻo đến lạ. Goscinny biến mọi hoạt động thường nhật, mọi câu chuyện bình thường đều trở thành một cuộc phiêu lưu...

"Khi tôi lớn, tôi sẽ mua một lớp học chỉ để chơi" - Nhóc Nicholas tuyên bố như thế, và như một câu thần chú, dù khoảng cách thời gian hay địa lý, mọi cánh cửa bước vào thế giới trẻ con trên khắp năm châu đều mở ra để chào đón Nicolas bước vào.

Bởi Goscinny nhìn bằng đôi mắt của Nicolas, đứng ngang với tầm thước của chú, cho nên mọi giáo điều, áp đặt của người lớn bị gột sạch. Chính vì thế mà trong bộ phim chuyển thể cùng tên, đạo diễn đã đặt góc máy ngang tầm mắt của Nicolas, mọi người lớn xuất hiện trong phim đều chỉ được khắc họa khuất mặt.

Sempé chỉ đóng vai trò minh họa trong tác phẩm này, một vai trò thường bị đánh giá thấp. Nhưng những bức vẽ của ông tuyệt vời đến nỗi thật khó để không thể hình dung Nicolas theo cách Sempé hình dung. Cũng giống như sách Hoàng tử bé của Antoine de Saint-Exupéry, thật khó có thể tách những hình minh họa của Saint-Exupéry ra khỏi câu chuyện.

Để viết và vẽ những cuộc phiêu lưu của Nhóc Nicolas, hai tác giả chia sẻ những kỷ niệm thời thơ ấu của họ. Đó cũng có thể là ký ức tuổi thơ của bất kỳ đứa trẻ nào trên thế giới.

Nhóc Nicolas từ câu chuyện riêng tư của một chú bé Pháp đã phổ quát thành ký ức chung của nhiều thế hệ trẻ con. Nó đầy ắp những nhân vật buồn cười, mang những nét đặc trưng riêng nhưng đồng thời lại giống như một người bạn nào đó ta từng quen vậy.

Thế giới trong Nhóc Nicolas là một thế giới vô nhiễm, nơi mà cái xấu, những thứ nhơ bẩn không thể chạm đến. Goscinny không cầu viện đến phép mầu; đối với ông, việc làm một đứa trẻ đã là một phép mầu.

Nhóc Nicolas trở lại với mùa phim hè 2017 của Idecaf

TTO - Trong bốn suất chiếu phim của tháng 8, Viện trao đổi văn hóa với Pháp (IDECAF) dành đến hai suất để giới thiệu những bộ phim thiếu nhi hay của Pháp đến bạn yêu điện ảnh của thành phố. .