Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan bắt tay Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 22-10 tại Sochi, Nga - Ảnh: Reuters
Trong khi lãnh đạo Nga, Thổ ca ngợi "thỏa thuận lịch sử", giới phân tích phương Tây đánh giá đây là một thất bại của chính quyền Tổng thống Trump, người Kurd và khiến đồng minh của Mỹ hoang mang.
Cho đến ngày 22-10, các quan chức Nhà Trắng vẫn khẳng định chính quyền Trump không có ý định thay đổi kế hoạch rút quân khỏi Syria.
“Kết quả cuộc gặp giữa ông Putin và Erdogan tại Sochi cho thấy ông Erdogan đã trở thành bậc thầy trong việc khích Mỹ và Nga đấu với nhau để tối đa hóa lợi ích của Ankara. Thổ Nhĩ Kỳ đã có được vùng an toàn mà họ muốn bấy lâu.
Ông Soner Cagaptay, giám đốc chương trình Thổ Nhĩ Kỳ tại Viện Washington (Mỹ), nhận định.
Vùng đệm an toàn cho Thổ
Thỏa thuận 10 điểm gồm đẩy lùi người Kurd khỏi biên giới với Thổ Nhĩ Kỳ 30km và lập vùng đệm trải dài 120km ở đông bắc Syria, được Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan công bố ngày 22-10.
"Theo thỏa thuận này, Thổ Nhĩ Kỳ và Nga sẽ không cho phép bất cứ kế hoạch ly khai nào trên lãnh thổ Syria" - ông Erdogan phát biểu bên cạnh Tổng thống Nga Vladimir Putin ở Sochi, Nga.
Cụ thể, bắt đầu từ trưa 23-10 theo giờ địa phương, quân cảnh Nga và lực lượng biên phòng Syria sẽ tiến vào để tạo điều kiện cho việc di dời các tay súng Các đơn vị bảo vệ nhân dân người Kurd (YPG) cũng như vũ khí ra ngoài "vùng an toàn" trong một sứ mệnh kéo dài khoảng 6 ngày.
"Sau 150 giờ, Thổ Nhĩ Kỳ và Nga sẽ bắt đầu tuần tra chung tại khu vực phía đông và tây của vùng chiến dịch Mùa xuân hòa bình" - Hãng tin Tass dẫn lời ông Erdogan thông báo.
Khu vực tuần tra chung sẽ nằm trong phạm vi 10km ở biên giới bên phía lãnh thổ miền bắc Syria. Bên cạnh đó, lực lượng người Kurd cũng sẽ "bị dời khỏi" các thị trấn Manbij và Tel Rifaat.
Thỏa thuận Nga - Thổ Nhĩ Kỳ đạt được chỉ vài giờ trước thỏa thuận ngừng bắn với Ankara do Mỹ đề nghị chấm dứt.
Trong tuyên bố sau đó, Ankara cho biết "không cần thiết" khởi động lại chiến dịch quân sự chống lại lực lượng người Kurd ở miền bắc Syria, cho biết các tay súng người Kurd đã hoàn toàn rút khỏi khu vực biên giới.
Thỏa thuận ngừng bắn trước đó với Mỹ chỉ giới hạn tại khu vực biên giới giữa thị trấn Tel Abyad và Ras al Ain của Syria.
Trong khi đó, theo thỏa thuận với Nga, khu vực biên giới mà lực lượng YPG phải rút khỏi rộng gấp ba lần và bao phủ mọi khu vực mà chính quyền Ankara muốn.
Chuyển giao ảnh hưởng
Sau khi nhanh chóng nhảy vào lấp khoảng trống mà Mỹ để lại tại Syria, Nga ngày 23-10 tố Washington đã phản bội và bỏ rơi người Kurd. "Mỹ đã là đồng minh thân cận nhất của người Kurd trong vài năm qua.
Nhưng cuối cùng Mỹ đã bỏ rơi và phản bội họ. Mỹ chọn bỏ rơi người Kurd tại biên giới và buộc họ phải chiến đấu chống lại người Thổ" - Hãng tin Tass dẫn lời người phát ngôn Dmitry Peskov của Điện Kremlin nói.
Đồng thời cảnh báo nếu người Kurd không rút lui khỏi khu vực biên giới, họ sẽ bị nghiền nát bởi cỗ máy quân sự của Ankara.
Thỏa thuận mới đạt được giữa Ankara và Matxcơva sẽ củng cố vai trò của Nga và Thổ Nhĩ Kỳ tại Syria, sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo rút quân đội Mỹ khỏi Syria hồi đầu tháng này. Như vậy, Nga sẽ phải đưa thêm quân và thiết bị đến Syria.
Tuy nhiên, theo giới phân tích phương Tây, với quân số ít ỏi của Nga hiện tại ở khu vực, có khả năng các lực lượng vũ trang do Nga chống lưng có thể được phép đi vào khu vực của người Kurd.
Matxcơva ngày 23-10 đã lập tức thể hiện sức ảnh hưởng khi Bộ Ngoại giao Nga cho rằng chính quyền Damascus của Tổng thống Bashar al-Assad nên lấy lại quyền kiểm soát các cơ sở dầu mỏ ở đông bắc Syria.
"Kẻ thua cuộc lớn nhất về địa chính trị trong thỏa thuận này chính là Washington. Sự rút quân nhanh chóng của Mỹ bỏ lại người Kurd là một món quà cho ông Putin" - Đài CNN của Mỹ bình luận.
Trong một diễn biến liên quan, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper ngày 23-10 đã đến thủ đô Baghdad của Iraq để thúc đẩy kế hoạch rút lực lượng Mỹ khỏi đông bắc Syria sang đồn trú "tạm thời" ở Iraq.
Theo ông Esper, các lực lượng Mỹ sẽ rút khỏi Syria theo nhiều giai đoạn, và hiện đã di chuyển từ "vùng có nguy cơ bị tấn công trực diện" tới một khu vực hành lang phía đông bắc Syria.
Theo kế hoạch của ông Trump, Mỹ sẽ chỉ giữ lại một ít quân để ngăn tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng và các lực lượng khác trục lợi từ các mỏ dầu của Syria.
Chuyển giao S-400 "tốt đẹp"
Trả lời Hãng thông tấn Interfax của Nga ngày 23-10, ông Alexander Mikheev - tổng giám đốc Tập đoàn xuất khẩu vũ khí Nga Rosoboronexport - cho biết hợp đồng cung cấp hệ thống S-400 cho Thổ Nhĩ Kỳ đã được hoàn tất trước thời hạn với tổng cộng 72 chuyến bay chuyển giao các linh kiện của hệ thống này tới Ankara. Ông Mikheev nêu rõ việc chuyển giao S-400 diễn ra "tốt đẹp và không gián đoạn".
Tối đa: 1500 ký tự
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đầu tiên bình luận