Theo Hãng tin Reuters, ngày 4-11, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã chỉ thị nội các xây dựng lộ trình phát triển ngành khai thác khoáng sản đất hiếm, hoàn tất trước ngày 1-12. Đồng thời thúc đẩy phát triển hệ thống giao thông và logistics tại khu vực biên giới với Trung Quốc và Triều Tiên.

Dựa trên thông báo đăng trên trang web của Điện Kremlin, đây là một phần trong các nhiệm vụ được rút ra từ Diễn đàn Kinh tế Viễn Đông mà ông Putin tham dự tại thành phố Vladivostok hồi tháng 9.

Các nguyên tố đất hiếm - sử dụng trong điện thoại thông minh, xe điện và hệ thống vũ khí hiện đại - đang trở thành nguồn tài nguyên chiến lược có vai trò sống còn trong thương mại và công nghệ toàn cầu.

Động thái của Matxcơva diễn ra trong bối cảnh cuộc cạnh tranh về khoáng sản chiến lược đang ngày càng gay gắt. 

Tháng 4 vừa qua, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ký thỏa thuận với Ukraine, cho phép Washington ưu tiên tiếp cận các hợp đồng khai thác khoáng sản mới tại nước này, đồng thời hỗ trợ vốn cho công cuộc tái thiết của Kiev.

Nga cũng bày tỏ mong muốn hợp tác với Mỹ trong các dự án đất hiếm, nhưng triển vọng này hiện bị cản trở do xung đột Ukraine vẫn chưa có lối thoát.

Trong khi đó Trung Quốc - nhà sản xuất đất hiếm lớn nhất thế giới - đã đáp trả các mức thuế của Mỹ bằng cách hạn chế xuất khẩu mặt hàng chiến lược này, làm dấy lên lo ngại về chuỗi cung ứng toàn cầu.

Tuy nhiên sau cuộc gặp giữa hai nhà lãnh đạo Trump - Tập bên lề Hội nghị cấp cao APEC tại Hàn Quốc hôm 30-10, Trung Quốc đã đồng ý dỡ bỏ hạn chế xuất khẩu đất hiếm và nối lại thương mại các chất bán dẫn quan trọng với Mỹ.

Ngoài lĩnh vực tài nguyên, ông Putin cũng yêu cầu chính phủ phát triển các trung tâm logistics đa phương thức tại khu vực biên giới phía đông, bao gồm hai cây cầu đường sắt hiện có nối Nga - Trung Quốc và một cây cầu mới sang Triều Tiên, dự kiến hoàn thành vào năm 2026.

Giới quan sát nhận định kế hoạch này không chỉ nhằm mở rộng hợp tác kinh tế với Bắc Kinh và Bình Nhưỡng, mà còn giúp Nga đa dạng hóa các tuyến thương mại trong bối cảnh bị phương Tây siết chặt lệnh trừng phạt vì chiến sự ở Ukraine.

Gần đây nhất, hai tập đoàn dầu khí lớn nhất của Nga - Rosneft và Lukoil - đã bị Mỹ áp lệnh trừng phạt, yêu cầu chấm dứt mọi giao dịch với hai "ông lớn" này trước ngày 21-11. 

Trước Mỹ, Vương quốc Anh cũng đã áp lệnh trừng phạt lên hai công ty dầu mỏ này vào giữa tháng 10.

Chính phủ Mỹ trở thành cổ đông công ty đất hiếm, tìm cách giảm phụ thuộc vào Trung Quốc

Chính phủ Mỹ sẽ trở thành cổ đông trong một công ty khởi nghiệp chuyên về chế biến đất hiếm, trong bối cảnh Washington tìm cách giảm sự phụ thuộc vào Bắc Kinh.