Ngày 15-1, tại Hà Nội, Ban Chỉ đạo trung ương về phòng chống tham nhũng (Ban chỉ đạo) đã họp phiên thứ 17 dưới sự chủ trì của Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng, trưởng Ban Chỉ đạo để kiểm điểm, đánh giá kết quả hoạt động năm 2019; thảo luận, cho ý kiến về phương hướng, nhiệm vụ trọng tâm công tác năm 2020.

Thi hành kỷ luật hơn 90 cán bộ thuộc diện trung ương quản lý

Phát biểu kết luận phiên họp, Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng - trưởng Ban Chỉ đạo nhấn mạnh:

Nhìn lại năm 2019 và từ đầu nhiệm kỳ Đại hội XII của Đảng đến nay, công tác phòng chống tham nhũng (PCTN) đã có bước tiến mạnh mẽ, với nhiều chủ trương, giải pháp đột phá, đi vào chiều sâu, đạt nhiều kết quả rất quan trọng, toàn diện, đồng bộ, rõ rệt hơn, được cán bộ, đảng viên và nhân dân đồng tình, hưởng ứng, đánh giá cao; tham nhũng được kiềm chế, từng bước ngăn chặn và có chiều hướng thuyên giảm; góp phần quan trọng giữ vững ổn định chính trị, phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao uy tín và vị thế của nước ta trên trường quốc tế. Nổi bật là:

Thứ nhất, tập trung chỉ đạo đẩy mạnh xây dựng, hoàn thiện thể chế về quản lý kinh tế - xã hội và PCTN, góp phần hoàn thiện cơ chế phòng ngừa chặt chẽ để "không thể tham nhũng". Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã ban hành gần 30 văn bản về xây dựng Đảng, hệ thống chính trị và PCTN. Quốc hội đã thông qua 18 luật, 20 nghị quyết; Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành 100 nghị định, 119 nghị quyết, 37 quyết định, 33 Chỉ thị, giúp nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước trên các lĩnh vực của đời sống xã hội, góp phần phòng ngừa tiêu cực, tham nhũng.

Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã ban hành gần 80 văn bản nhằm tăng cường công tác xây dựng Đảng, hệ thống chính trị và PCTN; Quốc hội ban hành 63 luật, pháp lệnh, 66 nghị quyết; Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ban hành 611 nghị định, 532 nghị quyết, 197 quyết định, góp phần hoàn thiện cơ chế phòng ngừa chặt chẽ để "không thể tham nhũng".

Thứ hai, công tác kiểm tra, thanh tra, kiểm toán, điều tra, truy tố, xét xử được chỉ đạo đẩy mạnh, đi vào chiều sâu, tạo bước đột phá mới trong công tác phát hiện, xử lý tham nhũng. Cấp ủy, ủy ban kiểm tra các cấp đã thi hành kỷ luật đối với hơn 420 đảng viên bị kỷ luật do tham nhũng, cố ý làm trái.

Ủy ban Kiểm tra trung ương đã thi hành kỷ luật và đề nghị trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư thi hành kỷ luật đối với 3 tổ chức Đảng trực thuộc trung ương và hơn 20 cán bộ diện trung ương quản lý, trong đó có 5 đồng chí ủy viên Trung ương Đảng, nguyên ủy viên Trung ương Đảng.

Tính từ đầu nhiệm kỳ Đại hội XII của Đảng đến nay, đã thi hành kỷ luật hơn 90 cán bộ thuộc diện trung ương quản lý, trong đó có 21 đồng chí ủy viên Trung ương Đảng, nguyên ủy viên Trung ương Đảng (2 ủy viên Bộ Chính trị), 22 sĩ quan cấp tướng trong lực lượng vũ trang.

Qua công tác thanh tra, kiểm toán đã phát hiện vi phạm, kiến nghị thu hồi, xử lý tài chính 135.816 tỉ đồng và trên 897ha đất; kiến nghị xử lý hành chính đối với 1.967 tập thể và nhiều cá nhân; chuyển cơ quan điều tra xử lý 98 vụ việc, 121 đối tượng; tập trung hoàn thành thanh tra, kiểm toán các dự án thất thoát, thua lỗ lớn, dư luận xã hội đặc biệt quan tâm và các vụ việc theo kế hoạch của Ban Chỉ đạo.

Công tác điều tra, xử lý các vụ án tham nhũng, kinh tế ngày càng đi vào chiều sâu, hiệu quả hơn; điều tra, làm rõ bản chất chiếm đoạt, tham nhũng, thu hồi triệt để tài sản, truy tố, xét xử nghiêm minh, đúng pháp luật nhưng cũng rất nhân văn. Năm 2019, Ban Chỉ đạo theo dõi, chỉ đạo xử lý 67 vụ án, 55 vụ việc, trong đó khởi tố mới và phục hồi điều tra 19 vụ án; đã kết thúc điều tra 22 vụ án/132 bị can; đã truy tố 21 vụ án/108 bị can; xét xử sơ thẩm 20 vụ án/85 bị cáo; xét xử phúc thẩm 15 vụ án/157 bị cáo; nhất là đã đưa ra xét xử sơ thẩm 10 vụ án tham nhũng, kinh tế nghiêm trọng, phức tạp, dư luận xã hội đặc biệt quan tâm.

Từ đầu nhiệm kỳ Đại hội XII đến nay, Ban Chỉ đạo đã chỉ đạo xử lý 107 vụ án, 90 vụ việc, đã xét xử sơ thẩm 53 vụ/550 bị cáo; xét xử phúc thẩm 43 vụ/412 bị cáo với các mức án nghiêm khắc nhưng cũng rất nhân văn.

Thứ ba, tập trung chỉ đạo chấn chỉnh, khắc phục những khâu, lĩnh vực còn yếu, có khó khăn, vướng mắc, như: Chỉ đạo tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, khắc phục những hạn chế, yếu kém trong công tác giám định, định giá tài sản, giải mật, cung cấp hồ sơ, tài liệu; nâng cao hiệu quả công tác thu hồi tài sản bị chiếm đoạt, thất thoát trong các vụ án hình sự về tham nhũng, kinh tế (đã thu hồi được số tiền hơn 35.000 tỉ đồng; riêng các vụ án thuộc diện Ban Chỉ đạo theo dõi, chỉ đạo đã tạm giữ, kê biên tài sản, phong tỏa tài khoản, ngăn chặn giao dịch tài sản giá trị gần 24.000 tỉ đồng); chỉ đạo chấn chỉnh, ngăn chặn, xử lý tình trạng nhũng nhiễu, tiêu cực, gây phiền hà cho người dân và doanh nghiệp trong giải quyết công việc ("tham nhũng vặt"); tăng cường kiểm tra, giám sát, đôn đốc công tác PCTN tại các bộ, ngành, địa phương; góp phần khắc phục dần tình trạng "trên nóng, dưới lạnh" trong PCTN.

Thứ tư, công tác thông tin, tuyên truyền, phổ biến, giáo dục về PCTN có nhiều đổi mới. Các cơ quan chức năng đã chủ động nắm bắt tình hình tư tưởng, dư luận xã hội, định hướng cung cấp, công khai kết quả và những vấn đề dư luận quan tâm trong xử lý các vụ án, vụ việc tham nhũng, kinh tế. Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức thành viên tiếp tục phát huy vai trò giám sát, phản biện xã hội; thực hiện có hiệu quả việc tiếp nhận và xử lý thông tin phản ánh, tố cáo về tham nhũng, lãng phí. Các cơ quan truyền thông, báo chí đã tích cực đẩy mạnh tuyên truyền về công tác PCTN với nhiều bài viết, chuyên mục, diễn đàn nghiên cứu, trao đổi, phân tích chuyên sâu về PCTN, góp phần củng cố niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước.

Thứ năm, Ban Chỉ đạo, Thường trực Ban Chỉ đạo, các thành viên Ban Chỉ đạo và Cơ quan thường trực của Ban Chỉ đạo tiếp tục đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác, sâu sát, quyết liệt, phối hợp nhịp nhàng, đồng bộ, quyết tâm cao. Đồng chí trưởng Ban Chỉ đạo và các đồng chí phó trưởng Ban Chỉ đạo đã chỉ đạo sâu sát, toàn diện các mặt hoạt động của Ban Chỉ đạo. Phát huy tốt cơ chế hội ý, giao ban hàng tuần, hàng tháng của 3 đồng chí phó trưởng Ban Chỉ đạo được phân công chỉ đạo xử lý một số vụ việc, vụ án và của các đồng chí Thường trực Ban Chỉ đạo 110 để chỉ đạo tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, thống nhất chủ trương, đường lối xử lý các vụ việc, vụ án nghiêm trọng, phức tạp.

Các đồng chí thành viên Ban Chỉ đạo đã có nhiều nỗ lực, chủ động, quyết liệt chỉ đạo triển khai thực hiện các nhiệm vụ được giao; tăng cường kiểm tra, giám sát, đôn đốc công tác PCTN tại các cấp ủy, tổ chức Đảng được phân công theo dõi, phụ trách. Cơ quan Thường trực của Ban Chỉ đạo đã tích cực tham mưu, giúp Ban Chỉ đạo xây dựng và triển khai thực hiện các nhiệm vụ theo chương trình công tác; chuẩn bị chu đáo nội dung, phục vụ tốt các phiên họp của Ban Chỉ đạo và các cuộc họp của Thường trực Ban Chỉ đạo.

Tập trung xử lý dứt điểm các vụ tham nhũng

Về nhiệm vụ trọng tâm công tác năm 2020, đồng chí Tổng bí thư, Chủ tịch nước, trưởng Ban Chỉ đạo lưu ý năm 2020 là năm cuối của nhiệm kỳ, có ý nghĩa rất quan trọng trong việc hoàn thành thắng lợi Nghị quyết Đại hội XII của Đảng; năm tiến hành tổ chức Đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội toàn quốc lần thứ XIII của Đảng và diễn ra nhiều sự kiện trọng đại của đất nước. 

Do vậy, nhiệm vụ đặt ra hết sức nặng nề, đòi hỏi chúng ta tuyệt đối không được chủ quan, thỏa mãn, không được bằng lòng với những kết quả đã đạt được; công tác PCTN cần tiếp tục được đẩy mạnh với quyết tâm cao hơn, quyết liệt hơn, hiệu quả hơn; tập trung vào các nhiệm vụ trọng tâm sau đây:

Một là, tiếp tục tập trung đẩy mạnh việc xây dựng, hoàn thiện thể chế về quản lý kinh tế - xã hội và PCTN, từng bước hình thành cơ chế phòng ngừa để không thể tham nhũng theo Nghị quyết Đại hội XII của Đảng. Chỉ đạo rà soát, tổng hợp những kiến nghị sửa đổi, bổ sung về cơ chế, chính sách, pháp luật của các đoàn kiểm tra, giám sát, thanh tra, kiểm toán; tiếp tục nghiên cứu, đề xuất các chủ trương, định hướng lớn về PCTN trong các dự thảo Văn kiện Đại hội XIII của Đảng.

Hai là, chỉ đạo tập trung kiểm tra, thanh tra, kiểm toán các lĩnh vực nhạy cảm, có nhiều dư luận về tiêu cực, tham nhũng; kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm những cán bộ, đảng viên sai phạm, kiên quyết không để lọt vào cấp ủy những cán bộ không đủ tiêu chuẩn, có biểu hiện tiêu cực, tham nhũng; tăng cường kiểm tra, thanh tra việc thực hiện trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy, tổ chức Đảng, chính quyền trong thực hiện nhiệm vụ PCTN; kiểm tra, giám sát trong công tác cán bộ; rà soát, tổng kết, đánh giá kết quả thanh tra, kiểm toán đối với các dự án gây thất thoát lớn, thua lỗ kéo dài, phức tạp, dư luận xã hội quan tâm.

Ba là, tập trung chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ, xử lý dứt điểm các vụ án, vụ việc tham nhũng, kinh tế nghiêm trọng, phức tạp, dư luận xã hội quan tâm; chú trọng xác minh, điều tra làm rõ hành vi tham nhũng, chiếm đoạt.

Trong năm 2020, tập trung chỉ đạo kết thúc điều tra 21 vụ án, kết thúc xác minh, xử lý 21 vụ việc; truy tố 23 vụ án; xét xử sơ thẩm 29 vụ án, xét xử phúc thẩm 7 vụ án theo kế hoạch của Ban Chỉ đạo. Nhất là tập trung đưa ra xét xử sơ thẩm 10 vụ án nghiêm trọng, phức tạp, dư luận xã hội quan tâm.

Bốn là, tập trung chỉ đạo xử lý dứt điểm những khâu còn yếu, những việc làm dở; những địa bàn, lĩnh vực trọng điểm, tạo chuyển biến mạnh mẽ, đồng bộ hơn nữa công tác PCTN ở địa phương, cơ sở; ngăn chặn, xử lý có hiệu quả tình trạng nhũng nhiễu, tiêu cực, gây phiền hà cho người dân, doanh nghiệp trong giải quyết công việc "tham nhũng vặt".

Năm là, chỉ đạo đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền, phổ biến, giáo dục về PCTN, phát huy hơn nữa vai trò của nhân dân, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức thành viên và báo chí trong đấu tranh PCTN. Chấn chỉnh, đấu tranh đẩy lùi tư tưởng lo ngại việc đẩy mạnh PCTN sẽ "làm chậm sự phát triển", làm "hạn chế sức sáng tạo, dám nghĩ, dám làm", "nhụt chí", "làm cầm chừng", "phòng thủ" trong một bộ phận cán bộ, công chức, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp.

Sáu là, chỉ đạo tổng kết công tác PCTN cả nhiệm kỳ Đại hội XII của Đảng và từ khi thành lập Ban Chỉ đạo đến nay; tổng kết Chiến lược quốc gia về PCTN đến năm 2020 và kế hoạch thực hiện thực hiện Công ước Liên Hiệp Quốc về chống tham nhũng; sơ kết 5 năm thực hiện Chỉ thị số 50-CT/TW của Bộ Chính trị; quan tâm chỉ đạo nâng cao hơn nữa hiệu quả hoạt động của các cơ quan, đơn vị có chức năng PCTN.

Ban Chỉ đạo cũng thống nhất kết thúc chỉ đạo xử lý đối với 6 vụ án, 3 vụ việc thuộc diện Ban Chỉ đạo theo dõi, chỉ đạo đã được giải quyết theo quy định của pháp luật.

Báo chí có quyền yêu cầu cung cấp thông tin chống tham nhũng

TTO - Luật phòng chống tham nhũng 2018 có hiệu lực từ 1-7-2019, quy định 'Cơ quan báo chí, nhà báo có quyền yêu cầu cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền cung cấp thông tin liên quan đến hành vi tham nhũng'.