Ảnh tác giả cung cấp
Xa xa, nhà tôi hiện lên trong buổi chiều nhạt nắng. Những mảng ngói sậm màu bởi bão, bờ tường loang từng vệt nước mưa như những nét buồn còn sót lại của thiên tai.
Mẹ đứng trong sân, áo nâu thấm mùi khói rơm, đôi tay cầm chổi dừa quét dọn. Vừa thấy tôi, mẹ khựng lại vài nhịp rồi thủng thẳng quét tiếp như thể tôi chẳng đi đâu xa quá bữa cơm chiều. "Về đấy à? Vô lẹ, phụ dọn nhà cho kịp Tết". Chỉ bấy nhiêu đó mà bao năm xa quê như co lại trong một hơi thở dài.
Sân nhà còn ngổn ngang mấy tàu lá chuối rách, vài viên gạch vỡ từ bờ tường. Tôi xắn tay áo, chẳng chờ dù chỉ một nhịp nghỉ sau chuyến xe. Lom khom gom đống lá khô, tôi bỗng nhìn thấy chiếc thau nhôm cũ, méo một bên.
"Chiếc thau này còn trụ được luôn hả mẹ?".
Mẹ nhìn theo, ánh mắt nhòe đôi chút: "Nói chứ có lần nào bão mà nó không lăn ra sân đâu. Vậy mà năm nào cũng dùng được".
Đúng vậy, năm nào cũng bão, năm nào cũng kiên cường dù méo mó thấy tội. Ký ức trong tôi chợt tràn về.
Hồi nhỏ, mỗi mùa mưa lớn, cả nhà tôi lại chạy lụt. Ba gác mấy bao lúa lên chạn, mẹ gom quần áo vào thùng, còn tôi ôm cái thau nhôm ngồi hứng nước dột từ mái nhà. Mưa gió bao nhiêu thì trong nhà vẫn sáng đèn dầu. Tiếng ba nói vọng lên: "Lát có chạy cũng nhớ nắm chặt tay".
Ba là điển hình của người đàn ông miền Trung, thương gia đình bằng mấy lời quan tâm cứng như khúc củi.
Có những năm lũ lên nhanh quá, nước tràn vào sân chỉ kịp kê bàn ghế. Trong cái lạnh ngấm vào da, mẹ lọ mọ nấu được nồi mì, cả nhà ngồi nép lại ăn chung.
Tết năm ấy, mâm cúng chỉ có đĩa bánh ít lá gai, chén chè đậu nở chậm, với vài nhành hoa vạn thọ mẹ xin của chú Khoa làm bảo vệ trên nghĩa trang liệt sĩ. Vậy mà cả nhà vẫn cười. Cái Tết sau bão nghèo đến nao lòng, nhưng cũng ấm đến nao lòng.
Tôi đứng lặng một lúc khi ký ức chạm đến ngực. Chạy lụt rồi lại dọn bùn, sửa sang nhà, gom góp để đón Tết. Ba sửa được bao nhiêu thì sửa, còn chỗ thủng quá thì mẹ lấy bao tải cắt ra che tạm.
Tất cả những chuyện ấy đã đan thành một phần tuổi thơ. Mái nhà này, dù bao lần chắp vá, vẫn giữ lại tiếng cười của ba, tiếng bước chân tất bật của mẹ, và cả một trời bình yên cho những đứa trẻ như tôi lớn lên.
Căn nhà này, mỗi năm một cũ. Ba mẹ, mỗi năm một già hơn. Tự nhiên tôi hiểu vì sao người miền Trung dù vất vả đến đâu cũng muốn tề tựu đủ mặt mỗi dịp cuối năm. Vì Tết không chỉ là bánh mứt, đèn hoa, mà chính là mái ấm đã kiên cường sau bao mùa bão dữ.
Chiều xuống ngả vàng, sân nhà đã sạch sẽ hơn. Mẹ bảo tôi lên mái phụ ba vá lại mảng ngói bị tốc. Những viên ngói mới đặt lên đỏ tươi như màu đất khô, trong khi những viên cũ xỉn màu thời gian.
Mẹ đứng bên dưới, ngước nhìn mái nhà như nhìn một đứa con mình nuôi quá lâu nên quen từng vết nứt. Bà nói khẽ: "Miễn còn mái che để ăn Tết là được". Ba nói đùa thêm: "Nhìn nhà mình như rắn thay da nhể". Tôi bật cười. Có lẽ con người ta cũng như mái ngói. Gió bão rồi mới biết mình còn phải đổi mới bao nhiêu lần để bắt kịp mùa xuân.
Gió đông đã dịu lại, chỉ còn như bàn tay se lạnh vuốt nhẹ tóc. Mảnh trăng cuối tháng ẩn sau những dải mây xám, cố rọi xuống con đường đất trước nhà một ánh bạc yếu ớt.
Bão qua rồi, Tết đang tới. Và mái nhà dù từng run lên trước gió, dù từng thấm nước, dù còn nhiều chỗ chưa kịp sửa, vẫn đứng đó như một vòng tay rộng lớn đủ để đón tôi về.
Tôi ngước nhìn lên mái ngói vừa mới vá, những đường nối còn đỏ au dưới nắng nhẹ. Trong khoảnh khắc, một thứ cảm xúc vừa bình dị vừa sâu sắc ùa đến như thể tôi đang nhìn thấy cả tuổi thơ mình nằm im trên những viên ngói, nằm trong tiếng mẹ gọi, nằm trong những đêm mưa gió mà cả nhà vẫn quây quần.
Mái ấm không phải là nơi chưa từng bão táp, mà là nơi sau bão vẫn thắp lên được ánh đèn.
Có những mái nhà, chỉ cần nghĩ đến thôi đã thấy ấm. Có những cái Tết, chỉ cần được đứng trong sân sau bão, nhìn ba mẹ dọn dẹp, nghe tiếng chổi dừa khua nhẹ trên nền gạch, đã thấy lòng bình yên như được tái sinh.
Mời bạn đọc tham gia cuộc thi viết Mái ấm ngày xuân
Như một món ăn tinh thần mỗi dịp Tết đến xuân về, báo Tuổi Trẻ cùng đối tác đồng hành là Công ty Xi măng INSEE tiếp tục mời bạn đọc tham gia cuộc thi viết Mái ấm ngày xuân để chia sẻ giới thiệu về ngôi nhà - mái ấm của bạn, về những đặc điểm ngôi nhà cùng những kỷ niệm mà bạn nhớ mãi không quên.
Ngôi nhà nơi ông bà, cha mẹ và bạn sinh ra, lớn lên; ngôi nhà do chính bạn tận tay xây dựng; ngôi nhà nơi bạn đón cái Tết đầu tiên cùng gia đình nhỏ... đều có thể gửi về cuộc thi để giới thiệu đến bạn đọc cả nước.
Bài viết Mái ấm ngày xuân phải chưa từng tham gia bất kỳ cuộc thi viết nào, chưa từng được đăng trên các phương tiện truyền thông, mạng xã hội. Tác giả chịu trách nhiệm về bản quyền, ban tổ chức có quyền biên tập, bài khi lựa chọn đăng trên các ấn phẩm Tuổi Trẻ sẽ được nhận nhuận bút.
Cuộc thi diễn ra từ ngày 1-12-2025 đến 15-1-2026, mời gọi tất cả người Việt Nam không giới hạn độ tuổi, nghề nghiệp đều được tham gia.
Bài viết Mái ấm ngày xuân bằng tiếng Việt tối đa 1.000 chữ, khuyến khích kèm theo ảnh, video minh họa (không nhận ảnh video minh họa lấy từ mạng xã hội không có bản quyền). Chỉ nhận bài qua email, không nhận qua đường bưu điện để tránh thất lạc.
Bài viết dự thi gửi đến địa chỉ email maiamngayxuan@tuoitre.com.vn.
Tác giả phải ghi địa chỉ, điện thoại, email, số tài khoản, số căn cước công dân để ban tổ chức liên lạc, gửi nhuận bút hoặc giải thưởng.
Cán bộ nhân viên báo Tuổi Trẻ và người nhà có thể tham gia cuộc thi viết Mái ấm ngày xuân nhưng không được xét giải. Quyết định của ban tổ chức là quyết định cuối cùng.
Lễ trao giải Mái ấm ngày xuân và ra mắt giai phẩm Tuổi Trẻ Xuân
Ban giám khảo gồm các nhà báo, nhà văn hóa tên tuổi cùng đại diện báo Tuổi Trẻ sẽ xét duyệt chấm giải từ các bài đã qua sơ khảo và chọn trao thưởng.
Lễ trao giải, ra mắt giai phẩm Tuổi Trẻ Xuân dự kiến tổ chức tại Đường sách Nguyễn Văn Bình, TP.HCM vào cuối tháng 1-2026.
Giải thưởng:
1 giải nhất: 10 triệu đồng + giấy chứng nhận, báo Tuổi Trẻ Xuân;
1 giải nhì: 7 triệu đồng + giấy chứng nhận, báo Tuổi Trẻ Xuân;
1 giải ba: 5 triệu đồng + giấy chứng nhận, báo Tuổi Trẻ Xuân;
5 giải khuyến khích: 2 triệu đồng mỗi giải + giấy chứng nhận, báo Tuổi Trẻ Xuân.
10 giải bạn đọc bình chọn: 1 triệu đồng mỗi giải + giấy chứng nhận, báo Tuổi Trẻ Xuân.
Số điểm bình chọn được tính dựa trên tương tác với bài viết, trong đó 1 sao = 15 điểm, 1 tim = 3 điểm, 1 like = 2 điểm.
Tối đa: 1500 ký tự
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đầu tiên bình luận