11/06/2013 07:23 GMT+7

Hành động vì lương tâm

VIỆT PHƯƠNG
VIỆT PHƯƠNG

TT - Báo Guardian ngày 9-6 (giờ Anh) đã công bố danh tánh của nhân vật tiết lộ chương trình theo dõi người dùng Internet tối mật của Chính phủ Mỹ theo yêu cầu của chính nhân vật, một cựu nhân viên CIA 29 tuổi.

Google và Facebook lên án vụ nghe lén của Chính phủ MỹVụ nghe lén chấn động của Chính phủ MỹLộ diện kẻ tiết lộ vụ nghe lén lớn nhất lịch sử Mỹ

frmFDMA8.jpgPhóng to
Hình chụp Edward Snowden trong một khách sạn ở Hong Kong - Ảnh: Reuters

Đó là Edward Snowden, một cựu trợ lý kỹ thuật cho Cục Tình báo trung ương Mỹ (CIA) và hiện là nhân viên nhà thầu quốc phòng Booz Allen Hamilton. Báo Guardian cũng cho biết Snowden từng làm việc cho Cơ quan an ninh quốc gia Mỹ (NSA) trong bốn năm dưới hình thức là nhân viên cho các nhà thầu bên ngoài, trong đó có cả Hãng Dell.

“Tôi không sợ”

“Tôi không hề có ý định trốn tránh vì biết mình không làm gì sai trái” - Ed Snowden tuyên bố trong một cuộc trao đổi được đăng tải trên trang mạng của báo Guardian. Tờ báo này cho biết chính Ed Snowden yêu cầu tiết lộ danh tánh của mình. “Mục đích duy nhất của tôi là thông tin cho mọi người biết ai đang nhân danh họ để làm những gì chống lại họ” - Ed Snowden nói với báo Guardian. Ba tuần trước anh đã rời Hawaii, Mỹ, nơi anh đang sống thoải mái với mức lương khoảng 200.000 USD/năm cùng cô bạn gái và một nghề nghiệp ổn định. “Tôi sẵn sàng hi sinh tất cả bởi lương tâm tôi sẽ cắn rứt khi để Chính phủ Mỹ hủy hoại quyền riêng tư, quyền tự do Internet và các quyền tự do cơ bản của người dân trên toàn thế giới với cỗ máy theo dõi khổng lồ mà họ đang bí mật lập nên” - Snowden giải thích.

Ed Snowden hiện đang ở Hong Kong. Báo Le Monde, Pháp cho rằng khi tị nạn tại Hong Kong có thể Ed Snowden đang phạm một sai lầm. Quyết định đến Hong Kong có thể không cứu được Edward Snowden khỏi việc bị truy tố. Mỹ và đặc khu hành chính Hong Kong đã ký hiệp định dẫn độ vào năm 1996, một năm trước khi đặc khu này được trao về cho Trung Quốc. Hiệp định này có hiệu lực từ năm 1998.

Theo Guardian, Mỹ có thể bắt đầu quy trình yêu cầu dẫn độ Snowden hay Chính phủ Trung Quốc có thể đưa anh ta đi để thẩm vấn, coi đây là một nguồn thông tin cực kỳ hữu ích. “Tôi không sợ - Snowden nói một cách bình tĩnh - Bởi vì đây là điều tôi lựa chọn”. Snowden biết rõ Chính phủ Mỹ có thể sẽ mở một cuộc điều tra và quy kết anh tiếp tay cho kẻ thù.

Ed Snowden bay đến Hong Kong hôm 20-5 sau khi đã sao chép gói tài liệu cuối cùng ở văn phòng NSA tại Hawaii mà anh dự định tiết lộ. Trước đó, anh xin cấp trên ở NSA cho nghỉ phép vài tuần để điều trị chứng động kinh mà anh ta từng bị lên cơn vài lần hồi năm ngoái. Trong suốt ba tuần sau đó, anh ẩn náu trong phòng khách sạn, gọi đồ ăn lên phòng và chỉ ra khỏi phòng tổng cộng ba lần.

Anh hùng hay kẻ tội đồ?

Năm 2003, Snowden nhập ngũ và được đào tạo cho lực lượng đặc nhiệm. Anh muốn tham chiến ở Iraq để “giải phóng những con người bị đàn áp”. Nhưng rồi anh vỡ mộng sau khi nhận ra ở đó chỉ có sự giết chóc vô nghĩa. Sau khi bị gãy chân trong một tai nạn lúc huấn luyện, Snowden được giải ngũ và bắt đầu làm việc cho NSA, CIA.

Snowden nói anh từng coi Internet là phát minh quan trọng nhất trong lịch sử nhân loại nhưng rồi sau đó tin rằng giá trị của Internet, cùng với quyền riêng tư cơ bản, đã nhanh chóng bị hủy hoại bởi sự theo dõi trên diện rộng. “Tôi không coi mình là một anh hùng bởi những gì tôi đang làm là lợi ích cá nhân: tôi không muốn sống trong một thế giới nơi không có quyền riêng tư và vì thế không có chỗ cho sự khám phá trí tuệ và sự sáng tạo” - Snowden khẳng định.

Ed Snowden một lần nữa đang gợi nhớ người Mỹ về truyền thống “những người thổi còi” ở đất nước mình, những người tự quyết định đương đầu với chính phủ hay doanh nghiệp của họ để báo động cho công luận về những sai trái nào đó.

Một trong “những người thổi còi” nổi tiếng ở Mỹ là Daniel Ellsberg, người mà vào năm 1971 đã góp phần làm thay đổi dư luận Mỹ về cuộc chiến tranh của Mỹ tại VN khi tiết lộ với báo chí 7.000 trang tài liệu mật, được gọi là “Hồ sơ mật Lầu Năm Góc”. Khi được công bố trên báo New York Times từ ngày 13-6-1971, hồ sơ này đã vạch trần sự dối trá có hệ thống của các chính phủ từ thời Tổng thống Eisenhower đến Nixon nhằm biện minh cho sự can thiệp của Mỹ vào VN. “Tôi tin chắc” - như sau này Daniel Ellsberg tuyên bố - chính phủ của tôi đã dính líu vào một cuộc chiến tranh không chính nghĩa mà họ đang muốn tiếp tục, thậm chí mở rộng hơn nữa. Hàng ngàn thanh niên Mỹ đang bỏ mạng mỗi năm”.

Daniel Ellsberg đã bị chính quyền Nixon đưa ra tòa, nhưng phiên tòa đã kết thúc thắng lợi vào năm 1973 với việc chính phủ phải hủy bỏ lệnh truy tố và bắt giữ ông. Trở thành cha đẻ của “những người thổi còi” và là biểu tượng của cuộc đấu tranh hòa bình, Daniel Ellsberg hiện đã 82 tuổi và đang công khai lên tiếng bảo vệ binh nhì Manning - người đã cung cấp thông tin cho WikiLeaks và hiện bị đưa ra tòa. “Snowden là người hùng mà tôi chờ đợi từ 40 năm qua” - Daniel Ellsberg nhận xét.

Những nhà hoạt động trong phong trào Anonymous cũng lên tiếng ca ngợi Edward Snowden là “một trong số những người thổi còi của lịch sử”, còn nhà báo Glenn Greenwald của báo Guardian là “một trong những nhà báo quan trọng nhất trong những thập niên vừa qua”.

ZXgrPFCu.jpgPhóng to
Ảnh: Reuters
Nhà báo Glenn Greenwald (trái) của tờ Guardian rời khách sạn ở Hong Kong ngày 10-6. Ông cũng trở thành tâm điểm của báo chí sau khi phỏng vấn và công bố danh tính của Edward Snowden. Ông là tác giả chính của loạt bài tiết lộ vụ nghe lén. Ông nói với báo New York Times rằng có thể sẽ có một cuộc điều tra từ Mỹ và ông đã nâng cấp các biện pháp bảo mật cho máy tính của mình ở Brazil, nơi ông đang sống, như một cách đề phòng.
VIỆT PHƯƠNG
Trở thành người đầu tiên tặng sao cho bài viết 0 0 0
Bình luận (0)
thông tin tài khoản
Được quan tâm nhất Mới nhất Tặng sao cho thành viên