Theo khảo sát mới từ Teikoku DataBank - ngân hàng dữ liệu về các doanh nghiệp Nhật Bản - trong số các công ty có hoạt động ở nước ngoài, chỉ 16,2% là doanh nghiệp, công ty Nhật coi Trung Quốc là thị trường quan trọng nhất, giảm mạnh từ mức 23,8% năm 2019.

Tỉ lệ công ty Nhật Bản xem Trung Quốc là thị trường tiêu thụ chủ lực cũng giảm còn 12,3%, so với 25,9% năm 2019.

Theo báo Nikkei Asia, khảo sát trên của Teikoku DataBank được thực hiện cuối tháng 10 với 1.908 doanh nghiệp, phần lớn có trên 1.000 lao động tại Nhật Bản.

Xu hướng này phù hợp với sự suy giảm thương mại song phương những năm gần đây, khi Bắc Kinh ưu tiên doanh nghiệp nội địa.

Xuất khẩu của Nhật Bản sang Trung Quốc năm 2024 giảm năm thứ ba liên tiếp, giảm 24% so với 2021, theo Tổ chức xúc tiến thương mại Nhật Bản (JETRO).

Xuất khẩu linh kiện ô tô giảm ở mức hai con số suốt ba năm qua, trong bối cảnh thị phần xe Nhật Bản tại Trung Quốc giảm một nửa xuống còn 11,2%. 

Trong khi đó, các hãng sản xuất linh kiện ô tô bản địa tại Trung Quốc chiếm 2/3 thị trường. Xuất khẩu trong ngành công nghiệp robot và các thiết bị đặc biệt khác cũng giảm mạnh do Trung Quốc thúc đẩy tự chủ công nghiệp.

Ở chiều ngược lại, nhập khẩu từ Trung Quốc giai đoạn 2021-2024 giảm 10%. Thị phần nhập khẩu máy tính xách tay từ Trung Quốc giảm 4,3 điểm phần trăm xuống 94,4%, trong khi từ Việt Nam tăng mạnh.

Với điện thoại thông minh, thị phần Trung Quốc giảm 1,8 điểm còn 87,7%, khi Việt Nam và Ấn Độ mở rộng hiện diện.

Tuy nhiên Trung Quốc lại tăng mạnh ảnh hưởng trong lĩnh vực pin. Cụ thể nhập khẩu pin của Nhật Bản từ Trung Quốc tăng 2,6 lần, khiến ngành ô tô Nhật Bản phụ thuộc hơn vào công nghệ Trung Quốc.

Rủi ro kinh doanh leo thang sau loạt biện pháp trừng phạt của Bắc Kinh, nhằm đáp trả phát biểu của Thủ tướng Takaichi Sanae ngày 7-11 về khả năng Tokyo tham gia phòng vệ tập thể nếu xảy ra xung đột ở vùng lãnh thổ Đài Loan.

Giới quan sát lo ngại Bắc Kinh có thể mở rộng trừng phạt, bao gồm cấm xuất khẩu đất hiếm và hạn chế thêm thương mại.

Trong bối cảnh này, nhiều ngành đã chủ động tìm thị trường mới. Tại Hokkaido, lượng khách Trung Quốc giảm mạnh, buộc khách sạn chuyển hướng sang khách từ Hàn Quốc, Đài Loan và nội địa.

Tỉ lệ khách Trung Quốc, Hong Kong tại các cơ sở lưu trú giảm còn 23% vào tháng 8, so với 42% cùng kỳ năm 2019.

Tuy vậy trong bán lẻ, du khách Trung Quốc vẫn đóng vai trò quan trọng. Tại hệ thống cửa hàng bách hóa Daimaru Matsuzakaya, du khách Trung Quốc chiếm 2/3 doanh số miễn thuế từ tháng 3 đến tháng 8 vừa qua, cho thấy việc thiếu vắng nhóm khách này có thể tác động nặng nề.

Nhiều doanh nghiệp Trung Quốc yêu cầu nhân viên hủy kế hoạch đi Nhật Bản

Nhiều doanh nghiệp và cơ quan của Trung Quốc đã yêu cầu nhân viên hủy bỏ các chuyến đi đến Nhật Bản trong thời gian tới, do căng thẳng ngoại giao giữa hai nước.