Du khách tham quan Chùa Cầu ở Hội An - Ảnh: T.B.D

Đó là trăn trở của chủ tịch Hiệp hội Du lịch tỉnh Quảng Nam Phan Xuân Thanh, cũng là chủ đề trong cuộc trò chuyện với Tuổi Trẻ.

Du lịch di sản mang một giá trị không dễ có

* Thưa ông, dường như sản phẩm của Quảng Nam phần lớn hướng vào khách quốc tế, ít dành cho khách nội địa?

- Quảng Nam, đặc biệt là Hội An và Mỹ Sơn, là nơi tài sản tiền nhân để lại quá lớn. Nếu chúng ta không chọn cách khai thác đúng tầm giá trị, lại đi bán giá rẻ mạt cho đại trà là có tội với tiền nhân. 

Tôi cho rằng du lịch Hội An, di sản Quảng Nam có quyền tạo ra những giá trị sản phẩm để chọn cho mình dòng khách như mong muốn: đó là khách nước ngoài. Du lịch Quảng Nam không thể chạy theo khách, không chọn cách cuốn theo khách.

* Khi định hình du lịch với phân khúc khách nước ngoài, sản phẩm xây dựng cũng phải khác. Vậy khách nội địa sẽ đứng ở đâu?

- Vì sao ít sản phẩm dành cho khách nội địa tại Quảng Nam? Bởi vì hệ giá trị của khách nội địa tới di sản không cao. Nói dễ hiểu, người Việt Nam thích du lịch những điểm đến mới, hiện đại hơn đi du lịch di sản, văn hóa. Trong khi khách nước ngoài, đặc biệt là Âu - Mỹ, tư duy hoàn toàn khác. Họ thậm chí yêu cầu được trả thêm tiền để thấy những gì thế giới không có.

Cơ hội lớn để ngồi lại sửa "sai"

* Thực tế khi vắng chuỗi khách liên lục địa, Hội An và các điểm đến trở nên vắng ngắt. Như vậy có phải du lịch Quảng Nam đang "hổng chân" hay không?

- Chúng ta phải hiểu rằng du lịch giờ đã thay đổi. Thay vì đi du lịch để "thụ hưởng", để nhận được điều gì, nay người ta nghĩ đi du lịch là một hình thức đóng góp, đi du lịch để học hỏi, để đem lại thu nhập và sự thịnh vượng cho các điểm đến. Xu hướng này đã định hình và sẽ chiếm lĩnh rất nhanh sau đại dịch.

* Khi dịch cơ bản được kiểm soát trong nước, du khách ùn ùn đổ về các thành phố như Nha Trang, Đà Nẵng, trong khi Hội An, Mỹ Sơn lại đìu hiu. Điều này do đâu?

- 80% các doanh nghiệp du lịch Quảng Nam có định vị xuất phát điểm dòng khách là châu Âu, nên khi sản phẩm xây dựng cũng phát triển theo phân khúc này. Bởi vậy, khi khách châu Âu bị ngưng đột ngột và chuyển qua phục vụ khách Việt, nhiều cơ sở lúng túng. 

Việc chuyển hướng này không đơn giản, tốn kém nhiều thời gian lẫn chi phí. Lúc này, phần lớn anh em làm du lịch ở địa phương mong muốn truyền thông, quảng bá điểm đến văn hóa, an toàn, văn minh, thân thiện hơn là tích cực giới thiệu về một điểm đến giá rẻ.

Quan điểm của Hiệp hội Du lịch tỉnh Quảng Nam là chúng tôi muốn Hội An, Mỹ Sơn, các điểm đến khác sẽ trở thành "điểm đến tử tế, trả ơn di sản", chứ không phải hướng đến những thứ xô bồ.

Ông Phan Xuân Thanh cho biết, Hiệp hội Du lịch tỉnh Quảng Nam muốn Hội An, Mỹ Sơn, các điểm đến khác sẽ trở thành "điểm đến tử tế, trả ơn di sản", chứ không phải hướng đến những thứ xô bồ - Ảnh: T.B.D

Sản phẩm tử tế - con người tử tế

* Nhưng tử tế bằng cách nào, thưa ông?

- Định hướng của du lịch Quảng Nam hướng đến du lịch giá trị, xanh, bền vững. Bền vững ở đây bao gồm việc kinh doanh dựa trên giá trị văn hóa, thiên nhiên; doanh nghiệp phải đặt mục tiêu tái chế rác ở mức cao nhất, kinh doanh không được ăn vào tự nhiên, không gây hại môi trường, tạo ra những giá trị cốt nền để tương lai con cháu được thừa hưởng. 

Muốn biết có hiệu quả hay không, ít nhất 5 năm nữa và lúc này là thời điểm áp dụng ngay vào hoạt động kinh doanh của mình.

Chúng ta hướng đến sự tử tế không chỉ trong sản phẩm, mà quan trọng nhất là trong con người, ứng xử văn hóa.

* Nhưng "sản phẩm tử tế" chưa đủ, mà con người cũng phải tử tế, chu đáo với khách, dù đó là Âu hay Việt?

- Chúng tôi đang xây dựng các mô hình, những nhóm cộng đồng doanh nghiệp, anh em làm du lịch cùng "tri ân" và hiểu nhau để tạo ra xu hướng kinh doanh dẫn dắt. 

Là người kinh doanh lâu năm, tôi khẳng định rằng người Việt còn bạo chi hơn một số nhóm khách nước ngoài. Hiện nay đời sống cùng nhận thức cũng được nâng cao và đây là một điều cần phải nhìn nhận để các doanh nghiệp điều chỉnh sản phẩm, tiếp cận tốt hơn với dòng khách nội địa.

​Du lịch Quảng Nam và thách thức vượt qua chính mình

Không có nhiều lợi thế về phát triển công nghiệp, thương mại, lãnh đạo Quảng Nam từ lâu đã xác định phát triển du lịch là một hướng đi tốt để vừa phát triển kinh tế, vừa góp phần bảo tồn văn hóa.