Quá cầu toàn, không thích nghi được sự thay đổi

Bác sĩ Vũ Thị Lan - Viện Sức Khỏe tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai - chia sẻ vừa tiếp nhận một bệnh nhân nhập viện điều trị do rối loạn sự thích ứng.

Bệnh nhân là chị M.D., theo chia sẻ của người nhà thì chị có tính cách hay lo lắng cầu toàn. Khoảng 5 tháng nay, chồng chị làm ăn thua lỗ, nợ nần khiến chị bị căng thẳng, luôn suy nghĩ về chuyện kinh tế gia đình, lo không trả được nợ.

Chị D. thường xuyên hồi hộp trống ngực, lo lắng bồn chồn bất an, mệt mỏi chậm chạp, ít nói, ít tươi cười, ăn kém ngon miệng, gầy sút cân 4kg trong 2 tháng nay.

Thấy sụt cân nhiều, chị lại lo sợ mắc ung thư nên đi khám ung bướu. Tuy nhiên sau khi thăm khám, các bác sĩ không tìm thấy bệnh lý ung bướu, được giới thiệu sang khám chuyên khoa tâm thần, nhập viện.

"Tại bệnh viện, qua thăm khám, bệnh nhân được chẩn đoán rối loạn sự thích ứng với phản ứng hỗn hợp lo âu và trầm cảm. Người bệnh được điều trị bằng liệu pháp hóa dược chống trầm cảm, giải lo âu, an thần kinh yên dịu. Cùng với liệu pháp tâm lý: trị liệu tâm lý cá nhân, thư giãn luyện tập.

Sau 3 tuần điều trị, bệnh nhân thuyên giảm tốt các triệu chứng, ăn ngủ được, nhận thức được stress và có giải pháp đối phó stress. Bệnh nhân ra viện, tái khám kết quả tốt", bác sĩ Lan thông tin.

Rối loạn sự thích ứng là gì?

Bác sĩ Dương Minh Tâm, Viện Sức khỏe tâm thần - Bệnh viện Bạch Mai, cho biết rối loạn sự thích ứng (AD) được đặc trưng bởi một phản ứng cảm xúc với một sự kiện căng thẳng. 

Thông thường, yếu tố gây căng thẳng liên quan đến các vấn đề làm thay đổi điều kiện sống của người bệnh. Ví dụ như thay đổi nơi ở, công việc, sức khỏe của người bệnh… Đòi hỏi bệnh nhân thích ứng với điều kiện mới.

Các triệu chứng biểu hiện bệnh kéo dài trong vòng 3 tháng kể từ khi tác nhân gây căng thẳng và phải thuyên giảm trong vòng 6 tháng sau khi loại bỏ tác nhân gây căng thẳng.

Rối loạn thích ứng có tỉ lệ mắc bệnh ước tính là từ 2% đến 8% dân số nói chung. Phụ nữ được chẩn đoán mắc chứng rối loạn này gấp đôi so với nam giới.

"Stress được xem là nhân tố tác động trực tiếp của rối loạn sự thích ứng, nếu không có stress thì rối loạn này không xảy ra. Rối loạn sự thích ứng thường xuất hiện sau một hoặc nhiều yếu tố sang chấn, nhưng không nhất thiết phải xuất hiện ngay sau sang chấn", bác sĩ Tâm nói.

Các yếu tố gây sang chấn trong rối loạn sự thích ứng là những biến cố thường gặp trong cuộc sống như: ly hôn, mắc bệnh, các vấn đề về mối quan hệ giữa các cá nhân, thay đổi hoàn cảnh (nghỉ hưu, đi du học)…

Theo bác sĩ Tâm, người có nhân cách dễ bị tổn thương gây ra các biểu hiện lo âu, trầm cảm, mất khả năng ứng phó, dự định tương lai phía trước. Nếu có sự thay đổi trong điều kiện sống sẽ dẫn tới các vấn đề về thích ứng.

Hầu hết các trường hợp rối loạn sự thích ứng tự khỏi trong vòng 6 tháng kể từ khi xảy ra sự kiện. Nếu như bệnh nhân không hết các triệu chứng sẽ chuyển sang bệnh lý và phải can thiệp điều trị. Một số trẻ em và thanh thiếu niên có thể gặp phải những ảnh hưởng lâu dài do chứng rối loạn này gây ra.

Người bị rối loạn sự thích ứng sẽ có các triệu chứng: trầm cảm, lo âu, các đặc điểm của hành vi (thường gặp ở trẻ em và thanh thiếu niên): thường xuyên có cơn cáu giận trầm trọng, thường hay cãi người lớn, thù hằn hay nói rối…

Cẩn thận cơn stress cấp tính rất dễ bị chúng ta bỏ qua

Ai cũng dễ mắc phải stress trong cuộc sống nên stress thường bị coi nhẹ mà không biết nó có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng. Stress quá độ và cấp tính có thể dẫn tới một số biến chứng như bệnh tim mạch, tiêu hóa, thần kinh, có khi đe dọa tính mạng.