Băng Sinaloa phóng hỏa đốt xe ở Culiacan ngày 17-10-2019 và Ovidio Guzman Lopez (ảnh nhỏ) - Ảnh: EPA

Cuối năm 2018, tức hai năm sau khi trùm ma túy Joaquín Archivaldo Guzmán Loera 62 tuổi (bí danh "El Chapo", có nghĩa là "Gã lùn") - đầu sỏ băng Sinaloa ở Mexico bị bắt và bị dẫn độ sang Mỹ, Cơ quan Phòng chống ma túy Mỹ (DEA) thừa nhận băng Sinaloa vẫn tiếp tục điều khiển mạng lưới phân phối ma túy rộng rãi ở Mỹ. 

Nổ súng quậy rồi tuyên bố bồi thường

Băng ma túy Sinaloa còn được gọi là tổ chức Reynosa, băng Thái Bình Dương hoặc băng Liên minh, lấy bang Sinaloa làm địa bàn chủ yếu tại Mexico đồng thời mở rộng hoạt động ở Mỹ, Colombia, Panama, Peru, Paraguay, Brazil, Argentina và châu Âu.

Tổ chức nhà báo điều tra InSight Crime (có trụ sở ở Mỹ và Colombia) đánh giá băng Sinaloa ở Mexico vẫn là băng ma túy mạnh nhất châu Mỹ.

Cho dù trùm ma túy "El Chapo" bị tòa án Mỹ kết án tù chung thân vào tháng 7-2019, băng Sinaloa vẫn tung hoành. Ví dụ tiêu biểu nhất là vụ bắt giữ Ovidio Guzmán López, 28 tuổi, con trai của "El Chapo" vào ngày 17-10-2019 tại TP Culiacan, thủ phủ bang Sinaloa.

Đội đặc nhiệm gồm khoảng 30 binh sĩ đến nhà Ovidio Guzmán bắt giữ y vì Mỹ đã truy tố Guzmán về tội buôn ma túy. Ngay sau đó, Ivan Archivaldo - anh em cùng cha khác mẹ với Guzmán điều động khoảng 200 tay súng giải cứu.

Ba bang Sinaloa, Chihuahua và Durango tạo thành khu vực "tam giác vàng", địa bàn hoạt động chủ yếu của băng Sinaloa - Ảnh: BUSINESS INSIDER

Một số tên bao vây căn nhà nơi đặc nhiệm đang giữ Guzmán (con) và đấu súng với quân đội. Một số tên khác đi xe bán tải chạy ra đường chặn xe rồi đốt luôn, tạo chướng ngại vật nhằm ngăn chặn quân đội tiếp ứng. Không khí hỗn loạn kéo dài nhiều giờ. 8 binh sĩ bị bắt. 13 người bị bắn chết.

Theo yêu cầu của quân đội, Guzmán quay video bằng smartphone rồi phát cho đồng bọn xem và kêu gọi: "Dừng lại! Dừng lại! Tao đã đầu hàng". 

Dù vậy, đồng bọn hắn vẫn nổ súng. Cuối cùng để tránh thương vong, tổng thống Mexico phải chỉ thị trả tự do cho Guzmán.

Sau đó, luật sư của băng Sinaloa đã táo tợn phát thông cáo báo chí xin lỗi: "Băng Sinaloa vô cùng hối tiếc về sự kiện xảy ra hôm thứ năm 17-10 tại thành phố Culiacan và xin lỗi công khai về trách nhiệm của chúng tôi trong sự kiện này".

Chúng biện bạch bạo lực xảy ra hôm 17-10 là do thái độ vô trách nhiệm của quân đội liên bang vì quân đội đã đánh giá thấp quyền lực của băng Sinaloa, tìm cách bắt giữ thủ lĩnh của chúng tại nhà riêng mà  không nghĩ đến hậu quả xảy ra cho dân chúng.

Chúng tuyên bố sẽ chịu toàn bộ chi phí bồi thường đối với người chết và người bị thương trong sự kiện ngày 17-10.

Damaso Lopez Nunez, 53 tuổi bị bắt ở Mexico tháng 5-2017, bị dẫn độ sang Mỹ ngày 6-7-2018 và đã bị tòa án Mỹ kết án tù chung thân vào tháng 12-2018 - Ảnh: VĂN PHÒNG CÔNG TỐ VIÊN TRƯỞNG MEXICO

Hơn 40 năm thoát khỏi lưới pháp luật  

Sau khi trùm "El Chapo" bị bắt vào năm 2016, cuộc chiến giành quyền lực đẫm máu đã bùng nổ trong nội bộ băng Sinaloa.

Tháng 2-2017, hai người con lớn của "El Chapo" là Jesus Alfredo và Ivan Archivaldo đã tố cáo Damaso Lopez Nunez (cánh tay mặt của "El Chapo") tổ chức phục kích ám hại. Vài tháng sau Damaso Lopez Nunez bị bắt, bị dẫn độ sang Mỹ và bị kết án tù chung thân. Con trai hắn đã ra đầu thú với Mỹ vì sợ bị ám sát.

Nhân vật thứ ba bị nhắm đến trong vụ phục kích là Ismael Zambada García (bí danh "El Mayo", có nghĩa là "Người tốt nhất").

"El Mayo" là người cùng sáng lập băng Sinaloa với trùm "El Chapo". Hiện nay, "El Mayo" cầm đầu băng Sinaloa chứ không phải các con của trùm "El Chapo".

Bức ảnh hiếm hoi của "El Mayo" - thủ lĩnh băng Sinaloa hiện nay - Ảnh: mvsnoticias.com

Trùm "El Mayo" sống rất kín đáo trong bốn thập niên vừa qua. Từ năm 2004, DEA đã phát lệnh truy nã "El Mayo" với tiền thưởng 5 triệu USD cho người cung cấp thông tin bắt giữ.

Một em trai, hai con trai và một người cháu của "El Mayo" đã bị bắt nhưng đến nay "El Mayo" vẫn chưa sa lưới. Trong một lần trả lời phỏng vấn hiếm hoi với tạp chí Proceso (Mexico) vào năm 2010, "El Mayo" tiết lộ hắn không bao giờ bước chân ra khỏi khu vực Sierra Madre ở Mexico.

Hiện nay, "El Mayo" ngày càng già đi lại mắc bệnh tiểu đường nhưng có lẽ sẽ vẫn tiếp tục điều hành băng đảng Sinaloa cho đến khi sức tàn lực kiệt.

Ông Trump muốn liệt băng đảng ma túy Mexico vào danh sách khủng bố

TTO - Tổng thống Mỹ quyết làm cứng với các băng đảng ma túy Mexico và để ngỏ khả năng sử dụng máy bay không người lái để tiêu diệt các phần tử này trên lãnh thổ nước láng giềng.