Theo Hãng tin AFP, đây là chuyến thăm Ấn Độ đầu tiên của Tổng thống Nga Vladimir Putin kể từ khi cuộc xung đột Nga - Ukraine nổ ra vào tháng 2-2022. Ông cùng phái đoàn Nga, trong đó có Bộ trưởng Quốc phòng Andrei Belousov, dự kiến đến New Delhi vào khoảng 16h30 chiều 4-12 theo giờ địa phương.

Có gì trong chương trình nghị sự?

Nhà lãnh đạo Nga dự kiến sẽ gặp Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi vào cùng ngày để dùng bữa tối riêng, sau đó là cuộc họp cấp cao và cuộc gặp gỡ với giới doanh nghiệp vào ngày hôm sau.

Truyền thông Ấn Độ cho rằng Nga có thể sẽ đề xuất hợp tác sản xuất tiêm kích Su-57.

Ngoài quốc phòng, quan hệ thương mại dự kiến cũng nằm trong chương trình nghị sự, trong bối cảnh Ấn Độ vừa phụ thuộc vào các mặt hàng nhập khẩu chiến lược từ Nga, vừa tìm cách tránh làm phật ý Tổng thống Mỹ Donald Trump trong lúc các cuộc đàm phán thương mại đang diễn ra.

Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov thông tin việc cung cấp các hệ thống phòng không tiên tiến S-400 của Nga giữ một "vị trí quan trọng trong chương trình nghị sự".

Hiện Ấn Độ có ba tổ hợp S-400 và còn hai tổ hợp nữa đang chờ bàn giao theo thỏa thuận ký năm 2018, nhưng tiến độ đã bị đình trệ do cuộc xung đột Nga - Ukraine và các lệnh trừng phạt của phương Tây.

Ấn Độ là một trong những nước nhập khẩu vũ khí lớn nhất thế giới, và Nga từ lâu là một trong những nhà cung cấp chính. Tuy nhiên, những năm gần đây New Delhi đã tìm cách tăng cường sản xuất trong nước.

Theo Viện Nghiên cứu hòa bình quốc tế Stockholm, tỉ lệ vũ khí Nga trong tổng nhập khẩu vũ khí của Ấn Độ đã giảm từ 76% trong giai đoạn 2009 - 2013 xuống còn 36% trong giai đoạn 2019 - 2023.

Nhà nghiên cứu Nandan Unnikrishnan tại Quỹ Nghiên cứu các nhà quan sát (ORF) ở New Delhi cho rằng chuyến thăm của ông Putin còn tạo cơ hội để hai nhà lãnh đạo thảo luận về "tình hình toàn cầu cũng như những gì đang diễn ra ở Ukraine". Trước đó, lần gần nhất ông Putin đến Ấn Độ vào tháng 12-2021.

Nga - Ấn cần nhau ở cấp độ chiến lược

Một quan chức cấp cao giấu tên tại Bộ Ngoại giao Ấn Độ mô tả quan hệ Nga - Ấn là "mối quan hệ ổn định nhất trong thời hiện đại". Vị này nói: "Đây chỉ là một hội nghị thượng đỉnh thường niên nữa giữa hai quốc gia có mối quan hệ ổn định".

Ông Harsh V Pant, giáo sư quan hệ quốc tế tại Đại học King’s College London, nhận định chuyến thăm này là "nỗ lực của hai bên nhằm thiết lập lại quan hệ vào thời điểm địa chính trị quan trọng đối với cả hai".

"Đối với Ấn Độ, diễn biến này là một tuyên bố về ý định tự chủ chiến lược. Còn với ông Putin, người hiếm khi đi công du, chuyến thăm gửi đi thông điệp về tầm quan trọng của mối quan hệ này" - ông Pant nói.

Chuyến thăm của ông Putin tới Ấn Độ diễn ra sau khi ông Trump áp mức thuế quan 50% đối với hầu hết hàng hóa của Ấn Độ hồi tháng 8 nhằm trừng phạt việc New Delhi mua dầu mỏ của Nga.

Ấn Độ - quốc gia đông dân nhất thế giới -  đã trở thành một trong những khách hàng lớn đối với dầu mỏ giá rẻ của Nga, giúp New Delhi tiết kiệm hàng tỉ USD và đồng thời cung cấp cho Matxcơva một thị trường xuất khẩu quan trọng, sau khi dầu mỏ Nga bị các khách hàng truyền thống ở châu Âu quay lưng.

Tuy nhiên, gần đây Ấn Độ đã cắt giảm nhập khẩu dầu thô dưới áp lực từ các lệnh trừng phạt của Mỹ nhắm vào hai tập đoàn dầu mỏ hàng đầu Nga là Rosneft và Lukoil.

Chính phủ Ấn Độ lo ngại bất kỳ thỏa thuận năng lượng hoặc quốc phòng mới nào với Nga đều có thể khiến ông Trump không hài lòng, ảnh hưởng tới các cuộc đàm phán thương mại đang diễn ra giữa Ấn - Mỹ.

Ông Peskov cho biết Nga không quan ngại về thuế quan của Mỹ.

"Điều khiến chúng tôi quan tâm là làm thế nào để duy trì và tăng khối lượng thương mại song phương với Ấn Độ mà không để bất kỳ ai can thiệp" - ông nói với truyền thông Ấn Độ vào hôm 2-12.

Nhà nghiên cứu Nandan Unnikrishnan bình luận: "Có thể sẽ có sự cắt giảm trong việc mua năng lượng do áp lực từ Mỹ, nhưng xu hướng chung của quan hệ Nga - Ấn vẫn sẽ được duy trì vì cả hai nước đều cần nhau ở cấp độ chiến lược".

Ngoại trưởng Mỹ lên tiếng sau cuộc đàm phán với ông Putin tại Điện Kremlin

Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio chỉ ra một trong những rào cản đối với thỏa thuận hòa bình giữa Nga - Ukraine là một dải đất hiện do Ukraine kiểm soát ở vùng Donbass.