Khi đề cập việc phạt tiền kèm lao động công ích để người vi phạm giao thông không tái phạm, nhiều ý kiến bày tỏ đồng tình.

Tuy nhiên để biện pháp nói trên có thể phát huy hiệu quả tích cực, cần đáp ứng một số điều kiện. PGS.TS Nguyễn Đức Lộc tiếp tục có ý kiến chia sẻ xung quanh vấn đề này.

Vừa lao động công ích, vừa phải học về an toàn giao thông 

Hiện Luật Xử lý vi phạm hành chính chưa có quy định cụ thể về lao động công ích trong lĩnh vực giao thông. Vì vậy cần sửa đổi luật để bổ sung hình thức xử phạt này, quy định rõ phạm vi áp dụng, thời gian thực hiện, cơ quan chịu trách nhiệm tổ chức và giám sát. 

Kế đến là hệ thống tổ chức và giám sát phải được xây dựng bài bản, chuyên nghiệp. Lao động công ích đòi hỏi cơ chế quản lý chặt chẽ: Phân công công việc cụ thể, giám sát quá trình thực hiện, đảm bảo người vi phạm thực sự hoàn thành nghĩa vụ.

Đồng thời tính công bằng và minh bạch là điều kiện thứ ba không thể thiếu. Để đảm bảo điều này, cần thiết lập cơ chế công khai danh sách người bị phạt lao động công ích, thời gian và địa điểm thực hiện, tăng cường vai trò giám sát của cộng đồng và báo chí. 

Lao động công ích không nên chỉ dừng lại việc xử phạt, mà cần được kết hợp với hoạt động giáo dục và tuyên truyền. Kinh nghiệm từ một số nước cho thấy người vi phạm được yêu cầu tham gia các khóa học ngắn hạn về an toàn giao thông và ý thức công dân trước khi thực hiện lao động công ích.

Chúng ta có thể tham khảo mô hình này, với sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng để xây dựng chương trình phù hợp với bối cảnh địa phương.

Việc chuyển hóa xử phạt thành cơ hội học tập giúp người vi phạm không chỉ hiểu rõ lý do tại sao hành vi của họ sai, mà còn trang bị kiến thức để tránh tái phạm.

Thí điểm trước ở những lĩnh vực nào?

Hiệu quả của lao động công ích sẽ được nâng cao đáng kể nếu được gắn kết với chiến lược phát triển giao thông đô thị tổng thể. 

Khi người vi phạm được giao nhiệm vụ dọn dẹp vỉa hè, trồng cây xanh, bảo dưỡng biển báo, họ không chỉ đang thực hiện nghĩa vụ chuộc lỗi mà còn đang đóng góp vào việc cải thiện môi trường sống chung.

Sự kết nối này tạo ra ý nghĩa tích cực, giúp người vi phạm nhận thức được họ vẫn là một phần của cộng đồng và có thể đóng góp xây dựng, thay vì chỉ bị xử phạt.

Tuy nhiên cần có cái nhìn thực tế rằng lao động công ích không phải là giải pháp toàn diện cho mọi vấn đề. Nếu không được triển khai cẩn trọng, hình thức xử phạt này có thể không mang lại hiệu quả cao.

Bên cạnh đó nhu cầu về nguồn lực cho cơ quan quản lý cũng là vấn đề cần tính toán, từ nhân sự, phương tiện đến chi phí vận hành hệ thống giám sát.

Ngoài ra cần có chiến dịch truyền thông hiệu quả để giải thích rõ bản chất giáo dục và tái hòa nhập cộng đồng của hình thức xử phạt này.

Nên bắt đầu bằng thí điểm với một số loại vi phạm điển hình như vượt đèn đỏ, đi ngược chiều ở những khu vực có mật độ giao thông cao. Sau đó rút kinh nghiệm, đánh giá kết quả, hoàn thiện cơ chế tổ chức và giám sát, trước khi mở rộng phạm vi áp dụng.

Đề xuất về lao động công ích trong xử phạt vi phạm giao thông không chỉ là vấn đề kỹ thuật về một hình thức xử phạt mới.

Một thành phố hiện đại không chỉ được đo lường qua những công trình hạ tầng hay công nghệ tiên tiến, mà còn qua cách người dân ứng xử trong không gian công cộng. Khi người đi bộ được ưu tiên, khi vỉa hè không còn bị lấn chiếm, khi tín hiệu đèn giao thông được tôn trọng… Đó mới là những dấu hiệu thực sự của một xã hội văn minh.

Lao động công ích nếu được thiết kế bài bản với đầy đủ điều kiện về khung pháp lý, cơ chế tổ chức, giám sát minh bạch và kết hợp với giáo dục.

Không phải thông qua sự nghiêm khắc của hình phạt, mà thông qua việc tạo ra những trải nghiệm giúp người dân hiểu rằng: Hành vi giao thông của mỗi người đều có ý nghĩa, và nó góp phần hình thành nên chất lượng sống của cộng đồng đô thị.

Phạt tiền kèm lao động công ích để người vi phạm giao thông không tái phạm?

Mặc dù mức xử phạt vi phạm giao thông rất nghiêm khắc nhưng nhiều trường hợp vẫn tái diễn, chưa đủ sức răn đe. Cần thêm chế tài đi kèm, chẳng hạn như lao động công ích?