Mới đây, liên doanh Công ty cổ phần Phát triển đô thị bền vững Viện Khoa học công nghệ năng lượng và môi trường (đơn vị tư vấn) đề xuất cấp bách lập vùng phát thải thấp LEZ (theo vành đai 1) ở TP.HCM.

Theo đó từ 1-1-2026, triển khai LEZ trung tâm TP.HCM, Cần Giờ, Côn Đảo. Đồng thời bắt đầu hạn chế nhóm xe dễ quản lý như xe kinh doanh thương mại, xe tải không đạt chuẩn khí thải.

Anh Huỳnh Văn Tú (một chủ xe ô tô xăng) cho biết anh mua xe của hãng Honda để chạy xe dịch vụ từ năm 2016.

"Suốt thời gian qua, tôi kiểm định xe định kỳ đầy đủ, được dán tem đăng kiểm để đi lại bình thường. Thời gian tới, TP.HCM lập vùng phát thải thấp và hạn chế xe thương mại thì lộ trình, quy chuẩn cụ thể ra sao cần thông tin để người dân nắm. Ví dụ như đời xe của tôi thì có bị hạn chế ra vào khu trung tâm thành phố không?", anh Tú đặt câu hỏi.

Theo đề án của liên doanh Công ty cổ phần Phát triển đô thị bền vững Viện Khoa học công nghệ năng lượng và môi trường, quá trình thực hiện vùng phát thải thấp sẽ căn cứ những tiêu chuẩn khí thải theo từng giai đoạn như sau:

Năm 2026: Thí điểm lập vùng phát thải thấp khu vực trung tâm TP.HCM, hướng tới hạn chế đối tượng xe thương mại dưới tiêu chuẩn Euro 4 hoặc xe mô tô, xe gắn máy kinh doanh dịch vụ dưới tiêu chuẩn Euro 2.

Năm 2027-2032: Mở rộng đối tượng bao gồm các phương tiện xe mô tô, xe gắn máy dưới tiêu chuẩn Euro 2 và xe ô tô dưới tiêu chuẩn Euro 4 lưu thông ở khu vực trung tâm TP.HCM.

Từ năm 2032 trở đi: Nâng tiêu chuẩn khí thải đối với xe ô tô, xe mô tô, xe gắn máy lưu thông vào vùng phát thải thấp. Yêu cầu tất cả xe máy trong TP.HCM đạt tiêu chuẩn khí thải mức 2 (Euro 2) trở lên. Nghiên cứu mở rộng vành đai 1.

Hiện nay bộ tiêu chuẩn khí thải phổ biến nhất chính là Euro do Liên minh châu Âu khởi xướng từ năm 1992.

Mỗi cấp độ Euro (từ Euro 1 - 6 hiện nay) là một lần siết chặt giới hạn phát thải của các khí độc hại như NOx (nitơ oxit), HC (hydrocarbon), CO (carbon monoxide) và PM (bụi mịn).

Ví dụ, tiêu chuẩn Euro 5 giới hạn NOx chỉ còn 0,18g/km với xe diesel, tiêu chuẩn Euro 6 lại tiếp tục giới hạn NOx chỉ còn 0,08g/km với xe diesel. Có thể thấy mức giới hạn ngày càng khắt khe hơn giảm ảnh hưởng đến không khí, sức khỏe người dân.

Như vậy người dân như anh Tú muốn biết xe mình đang ở mức khí thải nào, có bị giới hạn vào trung tâm TP.HCM từ năm 2026 không cần căn cứ vào năm sản xuất, tiến hành kiểm định. Trường hợp sau kiểm định, kết quả dưới tiêu chuẩn theo giai đoạn sẽ bị hạn chế đi lại vào vùng trung tâm TP.HCM.

Đối với ô tô, các xe sản xuất, nhập khẩu từ năm 2017 áp dụng mức 4 (tương đương Euro 4), từ năm 2022 áp dụng mức 5. Ô tô sản xuất, nhập khẩu trước năm 2017, mức khí thải có thể là mức 2 hoặc mức 3.

Đối với xe máy, xe sản xuất sau năm 2010 đến tháng 6-2017 áp dụng mức 2, xe sản xuất sau tháng 7-2017 áp dụng mức 3, và từ tháng 7-2026 xe máy sản xuất mới đáp ứng mức 4.

TP.HCM lập vùng phát thải thấp LEZ, ưu tiên chuyển đổi ở Cần Giờ, Côn Đảo

Đó là khẳng định của ông Bùi Hòa An - phó giám đốc Sở Xây dựng TP.HCM - tại buổi nghe báo cáo giải pháp chuyển đổi giao thông xanh ở Côn Đảo và Cần Giờ (cũ); đề án kiểm soát khí thải phương tiện giao thông trên địa bàn vào sáng 8-8.