Theo Hãng tin Reuters, đây là "hoạt động quân sự đầu tiên được biết đến của Mỹ trong ít nhất 6 năm qua" bên trong vùng nước gần bãi cạn Scarborough ở Biển Đông.

Hoạt động của tàu khu trục Mỹ diễn ra chỉ một ngày sau khi Philippines cáo buộc các tàu Trung Quốc có những hoạt động nguy hiểm và can thiệp trái phép vào một chuyến tiếp tế quanh Scarborough.

Trong một tuyên bố, Chiến khu Nam bộ thuộc Quân Giải phóng nhân dân Trung Quốc (PLA) cho biết tàu khu trục USS Higgins của Hải quân Mỹ đã đi vào vùng nước gần Scarborough "mà không được Chính phủ Trung Quốc cho phép" vào ngày 13-8.

Họ cho rằng hành động của Mỹ đã xâm phạm nghiêm trọng cái gọi là "chủ quyền và an ninh của Trung Quốc", và "làm suy yếu nghiêm trọng hòa bình và ổn định ở Biển Đông". Quân đội Trung Quốc tuyên bố sẽ duy trì "cảnh giác cao độ mọi lúc".

Đáp lại, Hạm đội 7 thuộc Hải quân Mỹ cho biết tàu Higgins đã "khẳng định các quyền hàng hải và tự do hàng hải" gần bãi cạn Scarborough "phù hợp với luật quốc tế". 

Họ cho rằng hoạt động này phản ánh cam kết của Mỹ trong việc duy trì quyền tự do hàng hải. 

Hạm đội 7 nhấn mạnh: "Mỹ đang bảo vệ quyền bay, điều tàu và hoạt động ở bất cứ nơi nào luật pháp quốc tế cho phép, như USS Higgins đã làm ở đây. Bất kỳ lời lẽ nào của Trung Quốc cũng không thể ngăn cản chúng tôi".

Theo Hãng tin AFP, trong những tháng gần đây Trung Quốc đã triển khai các tàu hải quân và hải cảnh nhằm ngăn chặn Philippines tiếp cận các rạn san hô và đảo quan trọng ở Biển Đông, dẫn đến một loạt cuộc đối đầu giữa hai bên.

Bãi cạn Scarborough cách đảo Luzon của Philippines khoảng 230km và cách bờ biển đông nam Trung Quốc khoảng 1.000km.

Cả Trung Quốc và Philippines đều tuyên bố chủ quyền đối với bãi cạn Scarborough. Năm 2012, Trung Quốc giành quyền kiểm soát bãi cạn Scarborough từ tay Philippines.

Philippines cho biết hoạt động của các tàu Trung Quốc tại bãi cạn trong tuần này còn dẫn tới một vụ va chạm giữa hai tàu trong số đó, là vụ đầu tiên như vậy được biết đến tại khu vực.

Cụ thể, lực lượng tuần duyên Philippines cho hay một tàu hải cảnh Trung Quốc đã va chạm với một tàu chiến của hải quân Trung Quốc khi đang truy đuổi tàu tuần tra Philippines.

Trong khi đó phía hải cảnh Trung Quốc nói rằng họ đã áp dụng "các biện pháp cần thiết" để trục xuất tàu Philippines ra khỏi khu vực.

Tàu Trung Quốc va chạm nhau khi rượt đuổi tàu Philippines

Manila cho biết một tàu hải quân và một tàu của lực lượng bảo vệ bờ biển Trung Quốc đã va chạm nhau khi truy đuổi một tàu tuần tra Philippines ở Biển Đông.