Cảnh nóng cuối phim Địa đạo có cần thiết? Ai là người cưỡng hiếp Út Khờ? Vấn đề giọng nói và phương ngữ miền Nam có phải là nhược điểm? Nhân vật Hai Thưng có gì bất ổn?

Điểm sáng đằng sau những tranh luận ấy cho thấy khán giả cảm nhận và phân tích về Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối như một tác phẩm điện ảnh thực thụ, không phải nhìn nhận hoàn toàn với cảm hứng ngợi ca, "chỉ khen, không dám chê". Địa đạo xứng đáng với điều đó vì mọi cảnh phim, tình tiết, câu thoại đều có ý đồ, khen chê là quyền của khán giả.

Bài viết có tiết lộ nội dung phim.

Phim khó hiểu?

Do khán giả đặt ra khá nhiều câu hỏi sau khi xem phim, có thể thấy Địa đạo không thuộc dạng phim dễ hiểu, dễ nắm bắt toàn bộ nội dung ngay ở lần xem đầu tiên. 

Đồng thời, do dàn diễn viên có nhiều gương mặt mới, chưa quen thuộc với khán giả nên nhiều người khó phân biệt giữa những người du kích trong đội của Bảy Theo.

Khán giả nhận diện tốt với Bảy Theo (do Thái Hòa - một diễn viên nổi tiếng hàng đầu - thủ vai), hay Tư Đạp (Quang Tuấn) và Ba Hương (Hồ Thu Anh) đều có nhiều đất diễn. NSƯT Cao Minh xuất hiện ít nhưng được giao cho một cảnh có điểm nhấn nên cũng đáng nhớ.

Nhưng còn những Ba Hiếu, Cấm, Út Khờ, Vân, Sáu Lập, Lục Tạc, Bảy Sắt, Tám... sẽ gây khó khăn hơn trong nhận diện, chưa kể màu phim luôn tối và nhiều tình tiết không rõ mặt nhân vật (khi bị cưỡng hiếp, khi hy sinh, khi mặt bị tàn phá...).

Và bản dựng chiếu rạp có lẽ chưa phải là bản dựng ăn ý nhất của đạo diễn Bùi Thạc Chuyên, bởi bản mà anh mong muốn dài hơn 3 tiếng và nhiều tình tiết, số phận nhân vật được kể rõ ràng hơn. Do đó, phim có nhiều tình tiết mà nếu khán giả xem lướt có thể không hiểu rõ.

Cảnh nóng có cần thiết?

Do Địa đạo có nhiều tuyến nhân vật, phim được dựng theo cách đan xen. Khán giả nếu không bám sát từ đầu đến cuối sẽ bị phân tâm giữa nhiều câu chuyện khác nhau.

Về tuyến tình cảm của Ba Hương - Tư Đạp, hai nhân vật xuất hiện mở đầu phim và cũng đóng vai trò kết phim. Ba Hương phát hiện ra Tư Đạp trốn dưới nước, bắt anh về cho đội trưởng Bảy Theo xét hỏi. Khi anh nói họ có hôn ước, cô mủi lòng, cho anh sống dưới căn hầm trên khu rừng cháy và làm công việc sửa chữa vũ khí.

Tình cảm của cả hai tiến triển chậm mà chắc xuyên suốt phim. Phát hiện Tư Đạp nói dối về hôn ước, Ba Hương tát anh trước mặt mọi người, khiến cả đội cười rộ. Đây là một trong những chi tiết hài hước nhất phim. Dù biết mình bị lừa, Ba Hương vẫn rung động trước Tư Đạp, còn anh chàng chế tạo mìn gạt thì say mê cô ra mặt.

Theo đạo diễn Bùi Thạc Chuyên, giữa bom đạn ác liệt và bị quân Mỹ săn lùng, Ba Hương vẫn mấy lần liều lĩnh đến tìm Tư Đạp, căn dặn anh giữ bản thân an toàn trong trận càn sắp tới. Điều đó cho thấy tình yêu của cô rất lớn. 

Còn Tư Đạp cũng không kém, dù địa đạo bị quân Mỹ bao vây và tung lính "chuột cống" vào để tiêu diệt đội du kích, anh vẫn liều lĩnh xông vào đó chỉ để được ở cạnh Ba Hương. Do đó, khoảnh khắc họ bên nhau ở những phút cuối cùng, giữa lúc bom đạn dữ dội, đã được xây dựng theo hành trình tâm lý.

Ai cưỡng hiếp Út Khờ?

Có hai cảnh Út Khờ bị cưỡng hiếp trong phim này và cả hai cảnh đều không rõ mặt người đàn ông. Nhưng đến cuối phim, đã có người thú tội trước khi hy sinh. Đó là Bảy Sắt, người chơi đàn cho Út Khờ trong cảnh cô hát vọng cổ.

Dù vậy nhiều khán giả đặt nghi vấn cho Sáu Lập - người cũng thầm thương trộm nhớ Út Khờ và tặng cô con cào cào xếp bằng lá khi cô ngồi hát. Sáu Lập cũng gây chú ý vì trước khi hy sinh, anh đã gọi tên Út Khờ.

Nhưng Sáu Lập là chàng trai có tính cách khá ngây thơ (thể hiện qua nhiều tình tiết trước đó), cũng là người duy nhất được chú Sáu (một lãnh đạo) hỏi thăm khi đã hy sinh. Nhiều khả năng anh yêu Út Khờ thật lòng chứ không nảy sinh dã tâm chiếm đoạt.

Chuyện Út Khờ bị cưỡng hiếp là một tuyến truyện nhỏ đầy dụng ý của bộ phim chứ không chỉ riêng vấn đề "Ai là thủ phạm?".

Khi đang run rẩy sợ hãi trong hầm vì xe tăng Mỹ làm rung chuyển mặt đất, Út Khờ dường như đã có động thái nắm lấy tay người đàn ông đang cố ôm chặt mình. Không ít khán giả phân tích nhiều khía cạnh trong tuyến truyện và hai cảnh phim này, làm phong phú thêm cảm nhận về phim.

Một số khán giả ghi nhận Địa đạo mạnh dạn khi đưa nội dung này vào phim, làm rõ thêm mặt khác của chiến tranh.

Phương ngữ miền Nam

Giọng nói và phương ngữ trong phim Việt là khía cạnh phức tạp, khi bình luận dễ sa đà vào phân tích vùng miền.

Với Địa đạo, ngay từ ban đầu, khi phim mới được giới thiệu với truyền thông, đã có ý kiến lo ngại việc dàn diễn viên không ai nói giọng Củ Chi. 

Đạo diễn Bùi Thạc Chuyên cho biết anh đã cố gắng hết sức, nhưng có lẽ phim không thể chuẩn xác toàn bộ về ngữ âm địa phương. Đạo diễn mong khán giả thể tất vì bộ phim cố gắng truyền tải toàn bộ tinh thần Củ Chi.

Về phương ngữ, Địa đạo cũng vấp phải một số phản biện như câu nói "Ba ơi! Bọn Mỹ bơm nước vào địa đạo" mang hơi hướng miền Bắc; hay các từ như "tìm cách" (kiếm cách), "liệu hồn" (coi chừng)...

Hai Thưng có gì bất ổn không?

"Tranh cãi" về nhân vật Hai Thưng mang tính chất hài hước hơn là nghiêm túc nhưng cũng rất phổ biến trong luồng dư luận về Địa đạo.

Nhiều khán giả cho rằng nét mặt và diễn xuất của diễn viên Hoàng Minh Triết có gì đó "gian gian" khiến họ dự đoán nhân vật này sẽ phản bội đồng đội, thậm chí... cưỡng hiếp Út Khờ.

Nhưng sau khi phim đã kết thúc, hai nghi vấn này đều không phải là sự thật. Chính "Hai Thưng" Hoàng Minh Triết cũng quay nhiều clip đùa về nghi vấn này trên trang cá nhân. Diễn viên đùa rằng nét mặt anh vậy thôi chứ Hai Thưng hoàn toàn liêm khiết.

Bên cạnh đó, một số khán giả cũng suy luận nghiêm túc rằng Hai Thưng là chiến sĩ tình báo trong chiến tranh, việc giữ sắc mặt lạnh lùng, khó đoán là cần thiết.

Địa đạo xứng đáng xem nhiều lần

Giữa những tranh cãi kể trên, cũng có khá nhiều khán giả nhận xét Địa đạo xứng đáng có thêm một cơ hội nếu ở lần xem đầu tiên khán giả thấy khó hiểu hoặc chưa nắm bắt hết các tình tiết, nhân vật.

Ở lần xem thứ hai (thậm chí là ba), vì đã nắm được câu chuyện tổng thể, khán giả sẽ có cơ hội tập trung hơn vào từng tình tiết nhỏ mà đạo diễn đã gài cắm tinh tế.

Chẳng hạn, một khán giả chỉ ra rằng chỉ có Tư Đạp và Ba Hương từng được đón bình minh bên ngoài địa đạo - điều mà tất cả đội du kích đều ao ước trước khi hy sinh. Tư Đạp và Ba Hương cũng là hai người sống sót cuối cùng để nuôi dưỡng tiếp tinh thần bất khuất của đội du kích xã Bình An Đông.

Hay chi tiết anh Bảy Theo nghiêm khắc yêu cầu Ba Hiếu tập luyện xoay người đâm dao nhiều lần khiến cô uất ức bật khóc. Nhưng cuối cùng kỹ năng này lại giúp Ba Hiếu hạ được tên lính Mỹ và cứu anh Bảy Theo trong hoàn cảnh ngặt nghèo.

Khi Lục Tạc hy sinh, máy quay hóa thân thành đôi mắt của người du kích trẻ nhìn lên bầu trời xám xịt đầy khói đạn.

Chi tiết này khiến một khán giả trẻ thổn thức: "Lục Tạc cũng trẻ như tôi bây giờ, cậu ấy chết khi bầu trời của đất nước còn chìm trong chiến tranh. Còn chúng tôi thì mỗi lần ngước mắt lên đều nhìn thấy bầu trời xanh hòa bình".

'Địa đạo' sắp trăm tỉ: Đã đến lúc nói về chiến tranh một cách sòng phẳng nhất

'Địa đạo' sắp trở thành phim lịch sử chiến tranh ăn khách nhất Việt Nam, cán mốc trăm tỉ và đã đến lúc bàn về tương lai của dòng phim quan trọng này.