Trong những năm tới, các nhà quản lý sẽ tập trung phát triển cảng biển, cảng hàng không xanh, thông minh, bền vững.

Ngày 12-11, nhiều chuyên gia, doanh nghiệp Việt Nam và Hà Lan tham dự hội thảo "Phát triển cảng biển và cảng hàng không bền vững" để tìm kiếm cơ hội hợp tác, thêm giải pháp mở rộng hạ tầng cảng biển, hàng không đáp ứng các mục tiêu sắp tới. Đây cũng là chương trình trong khuôn khổ chuyến thăm của Bộ trưởng Ngoại thương và Phát triển Hà Lan.

Xanh hóa cảng biển, cảng hàng không

Phát biểu tại hội thảo, Phó chủ tịch UBND TP.HCM Bùi Xuân Cường cho biết TP mong muốn được lắng nghe kinh nghiệm từ các đối tác Hà Lan, thông qua chia sẻ kinh nghiệm quy hoạch, vận hành, chuyển giao công nghệ và cả đào tạo nhân lực.

Việt Nam và TP.HCM nói riêng đang bước vào giai đoạn mở rộng hạ tầng cảng biển, hàng không với quy mô và tốc độ chưa từng có. Hệ thống 98 bến cảng của TP.HCM sau khi hợp nhất với tỉnh Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu có tổng sản lượng hàng hóa đạt hơn 330 triệu tấn/năm.

Về hàng không, Tân Sơn Nhất, Côn Đảo và Vũng Tàu là những cảng chủ lực, cùng với sân bay quốc tế Long Thành (Đồng Nai) sắp đi vào hoạt động tạo nên mạng lưới kết nối không - thủy - bộ liên vùng hoàn chỉnh, đưa TP.HCM đến mục tiêu thành trung tâm trung chuyển hàng không - logistics hàng đầu Đông Nam Á.

Đứng trước các tiêu chuẩn toàn cầu và mục tiêu NetZero của Việt Nam, các chuyên gia và đại diện doanh nghiệp tại hội thảo rất quan tâm đến chủ đề cảng xanh và hàng không xanh, như việc làm sao để phát triển được các cảng thông minh về công nghệ, nhưng cũng phải xanh và bền vững.

Cùng với đó, các doanh nghiệp Việt Nam quan tâm đến giải pháp sà lan chạy điện mà Hà Lan đang ứng dụng. Tập đoàn Damen chuyên mảng đóng tàu của Hà Lan cho biết đây là một trong những công nghệ tiên tiến nhất mà hãng đang ứng dụng để hướng đến mục tiêu Net Zero, nhưng sẽ cần có chính sách và quy hoạch đầy đủ cho hạ tầng sạc tại cảng.

Cùng chung ý kiến, đại diện Công ty Pon Phu Thai Cat nhấn mạnh doanh nghiệp đã đầu tư 1,5 tỉ USD phát triển thiên về điện, hydrid, động cơ hai thì..., nhưng cũng cần giải pháp phát triển bộ sạc hiệu quả hơn, tạo nguồn nhiên liệu xanh ổn định cho các cảng, cụm cảng vận hành.

"Từ phía Chính phủ sẽ có chính sách, hướng dẫn, quy chuẩn quốc tế phù hợp cho đơn vị vận hành. Trên cơ sở đó và điều kiện hiện tại, nước ta sẽ phát triển nhanh trong nhiều năm tới", vị này nói.

Cần đầu tư mạnh mẽ cho sân bay

Một chuyên gia quốc tế cho rằng Việt Nam sẽ cần tập trung chính sách, nguồn lực cho cảng xanh, luồng hàng hải xanh và sẽ cần học hỏi rất nhiều từ kinh nghiệm quốc tế.

Chia sẻ kinh nghiệm từ cảng Rotterdam, vị này cho rằng việc tạo một vành đai vận chuyển xanh sẽ cần có sự hợp tác giữa phía các cảng và phía các nhà vận tại với nhau, như việc tạo một hành lang xanh từ Cái Mép đi Rotterdam, các bên đầu tiên sẽ cần chia sẻ dữ liệu với một quy chuẩn thống nhất.

Trong bối cảnh sân bay Long Thành đang hình thành và Việt Nam đặt mục tiêu cải thiện và xây dựng nhiều sân bay mới, Công ty Tư vấn sân bay Hà Lan NACO nhấn mạnh chiến lược phát triển bền vững sẽ là yếu tố cốt lõi mà các cảng hàng không hiện nay nên có.

Theo đại diện NACO, vì tính chất phức tạp và có nhiều bên tham gia của một sân bay, sẽ cần có một chiến lược yêu cầu sự tham gia của nhiều đơn vị, từ các đơn vị vận hành cho đến công tác thiết kế ban đầu cho một chiến lược của một cảng hàng không.

"Mỗi sân bay đều có tính chất rất riêng biệt, dựa vào điều kiện địa lý và khí hậu. Tất cả không thể áp dụng cùng một giải pháp", vị này nói. Ông Lim Boon Chai, đại diện Công ty tư vấn To70 từ Singapore, cũng cho rằng để đảm bảo một sân bay đáp ứng được tiêu chuẩn phát triển bền vững, các bước phải bắt đầu ngay từ giai đoạn lập kế hoạch.

Bên cạnh đó, điện khí hóa sân bay là yếu tố sẽ cần được chú trọng trong các sân bay tương lai, khi việc ứng dụng năng lượng mặt trời và các phương tiện chạy điện ngày càng phổ biến. Các sân bay nhỏ sẽ dễ dàng bố trí hạ tầng sạc, nhưng đối với các sân bay lớn, đây sẽ là một đề bài cần phải tính toán để làm sao có thể bố trí rộng khắp.

Cũng theo ông Lim, khi một sân bay cần cải tạo để đáp ứng các tiêu chuẩn mới sẽ rất tốn kém, nếu các tiêu chuẩn không được áp dụng ngay từ ban đầu. "Chi phí của việc không bắt tay vào làm có thể sẽ cao hơn nhiều so với chi phí mà bạn phải bỏ ra ngay từ đầu", ông Lim nhận định.

Thúc đẩy hợp tác phát triển cảng biển xanh, thông minh

Theo ông Bùi Xuân Cường - Phó chủ tịch UBND TP.HCM, TP đang thúc đẩy phát triển, hiện đại hóa cảng Cái Mép - Thị Vải và cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ, định hướng trở thành cảng trung chuyển quốc tế lớn nhất cả nước, mang tầm cỡ khu vực châu Á, thế giới.

Với lĩnh vực hàng không, Tân Sơn Nhất, Côn Đảo và Vũng Tàu là những cảng chủ lực, cùng với sân bay quốc tế Long Thành sắp đi vào hoạt động tạo nên mạng lưới kết nối không - thủy - bộ liên vùng hoàn chỉnh, đưa TP.HCM đến mục tiêu thành trung tâm trung chuyển hàng không - logistics hàng đầu Đông Nam Á.

Bên cạnh các thế mạnh và cơ hội, TP.HCM đang nỗ lực vượt qua thách thức về hạ tầng, kết nối đa phương thức, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh. Do đó, theo ông Cường, TP.HCM mong muốn được lắng nghe kinh nghiệm từ các đối tác Hà Lan, thúc đẩy hợp tác phát triển cảng biển xanh, thông minh thông qua chia sẻ kinh nghiệm quy hoạch, vận hành, chuyển giao công nghệ và đào tạo nhân lực.

"Chúng tôi sẽ nghiên cứu mô hình "đô thị sân bay" của Amsterdam Schiphol để áp dụng tại Tân Sơn Nhất và Long Thành, hợp tác trong quản lý vận hành, kỹ thuật và logistics hàng không, đưa ra những chiến lược thích ứng với biến đổi khí hậu và quản lý nước thông qua hợp tác về quản lý ngập lụt, sản xuất năng lượng tái tạo và phát triển kinh tế tuần hoàn", ông Cường nói.

Cũng theo ông Cường, TP.HCM cam kết tiếp tục tạo môi trường đầu tư minh bạch, thuận lợi, đẩy mạnh chuyển đổi số và tăng trưởng xanh, đồng thời mở rộng hợp tác công - tư (PPP) để thu hút đầu tư vào hạ tầng cảng biển, hàng không và logistics của TP.

TP.HCM đặt mục tiêu thành trung tâm trung chuyển logistics - hàng không hàng đầu khu vực

TP.HCM mong muốn hợp tác, học hỏi kinh nghiệm từ Hà Lan để phát triển cảng biển xanh, đô thị sân bay, có giải pháp chống ngập lụt đô thị... trong những năm tới.