Tổng thống Czech quở trách thủ tướng vì cứng rắn với Nga

BẢO DUY

TTO - Tổng thống Milos Zeman của CH Czech không hài lòng và có ý quở trách chính phủ của Thủ tướng Andrej Babis đã quá nóng vội trả đũa Nga.

Tổng thống Czech Milos Zeman - Ảnh: AFP

Ông Milos Zeman cho rằng vẫn còn quá sớm để kết luận Nga đứng sau vụ nổ kho vũ khí của Czech năm 2014.

Căng thẳng bùng nổ trong tuần vừa qua, khi Prague trục xuất hàng chục nhà ngoại giao của Matxcơva. Viện dẫn Công ước Vienna về quan hệ ngoại giao, Czech tiếp tục yêu cầu Nga cắt giảm nhân viên của đại sứ quán đặt tại Prague.

Lý do được chính quyền Thủ tướng Babis đưa ra là Nga đã kích nổ một kho vũ khí của Czech hồi năm 2014. Vụ nổ gây thiệt hại hơn 50 triệu USD và khiến 2 người Czech thiệt mạng, theo Đài DW của Đức.

Nga đã bác bỏ các cáo buộc và trả đũa theo kiểu "ăn miếng trả miếng" với quốc gia từng thuộc Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Tiệp Khắc.

Tổng thống Zeman bày tỏ quan điểm không hài lòng với cách hành xử của Thủ tướng Babis trong cuộc phỏng vấn với Đài Prima TV ngày 25-4. Ông khẳng định không có bằng chứng chắc chắn nào cho thấy Nga đứng sau vụ nổ năm 2014.

Theo ông Zeman, hiện vẫn có 2 giả thuyết về vụ nổ: có thể gián điệp Nga đã ra tay phá hoại, hoặc do lỗi của con người trong việc quản lý dẫn tới thảm kịch.

"Tôi vẫn theo đuổi cả 2 giả thuyết này và hi vọng vụ việc sẽ được điều tra tới nơi tới chốn", tổng thống Czech nêu quan điểm.

"Do đó, hãy kiên nhẫn chờ, đừng quá kích động và đưa ra bất cứ suy đoán nào. Hãy chờ có kết quả điều tra rồi đưa ra quyết định nên làm gì', ông Zeman nhắn gửi tới Thủ tướng Babis.

Theo nhà lãnh đạo Czech, nếu điều tra cho thấy Nga thực sự đứng sau vụ nổ, Prague có thể ngăn việc Tập đoàn Rosatom của Nga tham gia một dự án hạt nhân trị giá 7 tỉ USD.

Theo Hãng thông tấn Bloomberg, đây là lần đầu tiên Tổng thống Zeman lên tiếng về những căng thẳng ngoại giao giữa Czech và Nga. Trước đó, nhà lãnh đạo có quan điểm ủng hộ quan hệ gần gũi với Nga đã chỉ trích các lệnh trừng phạt của phương Tây nhắm vào Matxcơva.

Quyết định trả đũa Nga của chính quyền Thủ tướng Babis đã nhận được sự ủng hộ từ Liên minh châu Âu và Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO).

Estonia, Latvia, Lithuania và Slovakia thể hiện sự đoàn kết với Cộng hòa Czech bằng việc trục xuất các nhà ngoại giao Nga.

Đài DW nhận định có lẽ Czech đã mở màn giai đoạn căng thẳng nhất giữa các nước từng thuộc Liên Xô cũ, hoặc có quan hệ gần gũi với Liên bang Xô viết kể từ năm 1991.

Quan hệ giữa Tiệp Khắc và Liên Xô rất gần gũi kể từ sau Chiến tranh thế giới thứ II do cùng hệ thống các nước xã hội chủ nghĩa.

Sau cuộc Cách mạng nhung tháng 11-1989, Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Tiệp Khắc được đổi tên thành Cộng hòa Liên bang Czech và Slovakia. Ngày 1-1-1993, Czech và Slovakia chính thức tách ra, trở thành 2 nước độc lập.

Thủ tướng Babis lên nắm quyền từ tháng 12-2017, sau thời gian dài làm kinh doanh. Trước khi bước vào chính trường, ông Babis đã nổi tiếng với tư cách là người giàu thứ 2 ở Cộng hòa Czech, theo Hãng tin Bloomberg.

Nga thề trả đũa sòng phẳng với Czech

TTO - Ngày 22-4, Nga cho biết sẵn sàng trả đũa bất kỳ bước đi mới nào của Cộng hòa Czech, trong bối cảnh căng thẳng liên quan đến cáo buộc Nga hoạt động gián điệp tại Czech có nguy cơ dẫn đến đợt trục xuất ngoại giao mới.