Tập luyện để tăng sức đề kháng trong mùa dịch

H.ĐĂNG - T.PHÚC ghi

TTO - Tập luyện thể dục thể thao là điều vẫn được khuyến khích trong mùa dịch. Nhưng phải tập luyện thế nào khi hầu hết người dân đều phải ở nhà thực hiện chỉ thị giãn cách là câu hỏi khó với nhiều người.

Dù trong không gian nhỏ, HLV bơi lội Kim Tuyến cũng có thể tập luyện mỗi ngày - Ảnh: M.Q.

Thông qua việc tập luyện và dinh dưỡng tốt, chúng ta có thể tăng sức đề kháng lên, giúp cơ thể khó mắc bệnh hơn, cũng như dễ hồi phục hơn trong trường hợp mắc bệnh.

BS Võ Châu Duyên

Trao đổi với Tuổi Trẻ, các bác sĩ đã đưa ra những lời khuyên về việc tập luyện trong mùa dịch.

Bác sĩ Võ Châu Duyên

* Bác sĩ Võ Châu Duyên (trưởng khoa chấn thương chỉnh hình Bệnh viện Nguyễn Tri Phương, TP.HCM): Tập thế nào cho đúng?

Đầu tiên cần khẳng định việc tập luyện thể dục thể thao thực sự rất cần thiết trong thời điểm này. Loại virus này cũng có một số điểm tương đồng với virus gây cảm cúm nên chúng ta có thể xem việc phòng chống virus COVID cũng tương tự như đề phòng cảm cúm vậy, tức cơ thể phải có sức khỏe. Thông qua việc tập luyện và dinh dưỡng tốt, chúng ta có thể tăng sức đề kháng lên, giúp cơ thể khó mắc bệnh hơn, cũng như dễ hồi phục hơn trong trường hợp mắc bệnh. Có cơ sở để tin rằng việc tập luyện trau dồi sức khỏe sẽ có tác dụng trong việc chống dịch".

Cái khó của người dân, đặc biệt là người Sài Gòn lúc này, là phải ở nhà để thực hiện chỉ thị giãn cách xã hội. Việc tập luyện vì thế cũng chỉ bó hẹp ở nhà. Nhà nào có sân vườn rộng rãi tất nhiên quá tốt, mọi người có thể tập luyện tại đó. Nếu không, tôi vẫn khuyên mọi người nên tập thể dục thể thao ở nơi thoáng đãng như bên cạnh cửa sổ, dưới giếng trời, phòng khách...

Về hình thức tập luyện, chúng ta có thể lên mạng và tìm kiếm được rất nhiều video clip hướng dẫn các bài tập tại nhà phù hợp với từng lứa tuổi. Là một bác sĩ xương khớp, tôi khuyên mọi người cần cẩn trọng với việc tập quá sức. Chẳng hạn như chạy cầu thang - một hình thức tập nặng khá được giới trẻ ưa chuộng, nhưng không dành cho người lớn tuổi và những ai có vấn đề về khớp gối.

Từ đợt dịch đầu tiên chúng ta cũng thường xuyên thấy có nhiều runner (dân chạy bộ) chạy bộ quanh phòng với đoạn đường nhiều kilômet, thậm chí hàng chục kilômet rồi quay clip lại. Đó là một hình thức truyền cảm hứng rất tốt, nhưng chạy như vậy sẽ mệt hơn là chạy đường thẳng ngoài trời nên mọi người cũng cần thận trọng. Có thể kết hợp chạy một lúc rồi đi một lúc sẽ đỡ chóng mặt. Nói chung kiểu tập này chỉ phù hợp với người trẻ tuổi và không có các vấn đề gì về tim mạch, xương khớp.

Đối với những ai có vấn đề về xương khớp và đang phải tập vật lý trị liệu, nên xin tư vấn bác sĩ của mình về việc tập luyện như thế nào. Tôi rất sẵn lòng hướng dẫn các bệnh nhân một số bài tập phù hợp với bệnh tình của họ thông qua gọi điện trực tuyến.

Bác sĩ Lương Văn Sinh

* Bác sĩ Lương Văn Sinh (phó giám đốc Bệnh viện quận Tân Phú, TP.HCM - người có nhiều năm gắn bó với thể thao VN ở các giải đấu trong nước lẫn quốc tế): Cố gắng tập bằng nhiều cách từ 15 - 30 phút mỗi ngày

Khi mọi người ở nhà chống dịch thì đương nhiên là gặp khó khăn trong việc tập luyện. Về không gian, hầu hết người dân thành thị không có không gian rộng rãi để vận động, rất dễ "ngã" vào game, máy vi tính; ăn uống cũng gặp hạn chế và thường là thiếu rau xanh. Nhiều người vì vậy có thể bị tăng cân, trở nên ù lì trong mùa dịch này.

Đối với người khỏe mạnh, ngoài việc đảm bảo khẩu phần ăn còn cần phải tập luyện thể thao và theo khuyến cáo tốt nhất là từ 15 - 30 phút mỗi ngày. Nhưng cái khó của nhiều người dân TP là không gian chật chội nên ít có chỗ cho thể thao trong nhà. Tuy vậy, chúng ta vẫn phải cố gắng tập bằng nhiều cách, từ các động tác tay chân bụng, đi bộ tại chỗ... tùy điều kiện mỗi người.

Đối với những người đang có bệnh tim mạch, một trong những nhóm đối tượng dễ bị COVID-19 tấn công thì càng cần phải vận động. Nếu bệnh lý ổn và bác sĩ điều trị cho phép, họ nên tập 15 - 30 phút mỗi ngày, chọn hình thức vận động thể dục nhẹ nhàng, tập yoga... nhưng lưu ý là không được tập quá sức. Vì tự tập nên tình trạng quá sức là có thể xảy ra và điều này rất nguy hiểm với người mắc bệnh tim mạch.

Quan trọng nhất là mọi người cần phải đảm bảo khẩu phần ăn có nhiều rau, không ăn kiêng, hạn chế thức ăn nhanh, ăn liền và cả đồ hộp vì nó chứa lượng muối cao sẽ không tốt. Trước khi tập thể dục, mọi người cần ăn nhẹ vì nếu không ăn sẽ dễ dẫn đến hạ đường huyết. Còn nếu sau bữa ăn chính thì tốt nhất 2 giờ sau rồi mới bắt đầu tập".

Càng khỏe càng có lợi

Theo báo The Conversation, một nghiên cứu ở Mỹ gần đây cho thấy chứng cứ xác thực của ảnh hưởng tích cực mà tập luyện thể dục thể thao mang đến cho quá trình chống chọi với dịch bệnh.

Theo đó, các nhà nghiên cứu phân những đối tượng được khảo sát thành ba nhóm người: nhóm 1 vận động không quá 10 phút/tuần, nhóm 2 tập thể dục dưới 150 phút/ tuần và nhóm 3 tập trên 150 phút/tuần.

Kết quả cho thấy nhóm 1 có nguy cơ nhập viện và tử vong cao gấp đôi so với nhóm 3. Cuộc khảo sát này thực hiện trong cả năm 2020, dựa trên dữ liệu của 50.000 người và tiến hành từ trước cả khi đại dịch bùng phát ở phương Tây nên có thể tin cậy vào độ trung thực của dữ liệu.

Một ví dụ đơn giản khác mà ai cũng có thể thấy, các VĐV hàng đầu luôn hồi phục rất nhanh sau khi mắc COVID. Nhiều cầu thủ thậm chí đã ra sân thi đấu chỉ vài ngày sau khi mắc bệnh.

Yoga - hình thức tập luyện phù hợp trong mùa dịch

Yoga được xem là hình thức tập luyện đặc biệt phù hợp trong mùa dịch khi người tập không cần không gian quá rộng rãi cũng như vận động, chạy nhảy nhiều. Sriyatama Banerjee - một HLV yoga nổi tiếng từ Mumbai (Ấn Độ) - cho biết các lớp học online yoga đã tăng vọt về số lượng học viên trong thời gian qua.

Giới y khoa cho biết có nhiều cơ sở để tin rằng yoga thực sự có ích với những người đã mắc COVID. Shashi Prem - một họa sĩ sống ở Pune (Ấn Độ) nhiễm COVID vào tháng 1 và đã bình phục - nói: "Yoga giúp tôi giải quyết các vấn đề về hô hấp sau khi bình phục và hiện tôi vẫn tập yoga đều đặn mỗi ngày để giữ sức khỏe.

Jaiswal - một bác sĩ đa khoa có kiến thức về yoga - nói: "Gần 10% những người được chẩn đoán mắc COVID-19 gặp phải các triệu chứng khó thở, đông máu, đau đầu, buồn nôn, đau cơ và mệt mỏi kéo dài hàng tuần, hàng tháng... Yoga giúp những bệnh nhân này giảm bớt căng thẳng và đau đớn, duy trì khả năng vận động trong quá trình hồi phục sau khi mắc bệnh. Tổ chức Y tế thế giới cũng đã khuyến khích mọi người tập yoga trong thời kỳ đại dịch".

Một số HLV yoga đặc biệt chú trọng vào các bài tập liên quan đến sức khỏe tinh thần, khả năng miễn dịch và điều hòa hơi thở. Vidhi Shah - một HLV yoga ở Mumbai - cho biết cô chú trọng vào kỹ thuật kiểm soát hơi thở pranayama (trong tiếng Phạn, "prana" có nghĩa là năng lượng của sự sống, còn "yama" có nghĩa là kiểm soát).

"Pranayama là bài tập thở và thiền trong yoga, là bài tập chính để khắc phục sự lo lắng, căng thẳng và các vấn đề về hô hấp. Nhiều người đang tìm kiếm các lớp học online về các loại pranayama này" - HLV Vidhi Shah nói và cho biết trẻ em cũng có thể tập yoga cùng cha mẹ.

Hiện có rất nhiều bài tập thở trong yoga trên YouTube, mọi người có thể tham khảo và chọn lựa bài tập phù hợp nhất cho mình.

ĐAN THANH

Vì sao bạn tập luyện mãi vẫn chưa thấy kết quả?

Bạn đến phòng gym chăm chỉ nhưng vẫn chưa thu được kết quả như mong muốn? Hãy cùng chuyên gia thể hình Linh Tạ từ California Fitness & Yoga tìm hiểu lý do qua 4 câu hỏi thường gặp nhất.

H.ĐĂNG - T.PHÚC ghi