Tuổi Trẻ giới thiệu ý kiến của đại biểu PHẠM VĂN THỊNH - trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Ninh, phó chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh - về vấn đề này.

Đẩy nhanh tiến độ các dự án nhà giá rẻ

Có nguyên nhân dẫn đến giá nhà tăng cao nhưng tôi cho rằng có một số nguyên nhân chính, gồm tiến độ đưa các sản phẩm nhà ở ra thị trường chưa được đẩy nhanh.

Phân khúc nhà ở xã hội và nhà ở thương mại giá rẻ dù đã tốt hơn trước nhiều nhưng cần được đẩy nhanh hơn nữa để góp phần điều chỉnh giá nhà ở xuống cho phù hợp.

Sản phẩm nhà ở dở dang còn chiếm phần lớn và kéo dài tiến độ hoàn thành; trong khi Luật Kinh doanh bất động sản cho phép được bán trước đã tạo ra không gian "kéo giá" bất động sản lên cao.

Dù nhiều dự án được bán nhưng lại không tạo ra chỗ ở mới, sản phẩm được mua đi bán lại sôi động cộng với đòn bẩy tài chính nên luôn tạo ra xu thế tăng giá trong hoàn cảnh chính sách tài khóa mở rộng và tiền tệ nới lỏng. Xu thế này kéo dài sẽ gây nhiều rủi ro đối với thị trường tài chính và nền kinh tế.

Để giảm giá nhà, cần nhìn vào các nguyên nhân nêu trên sẽ thấy các giải pháp. Trong đó, đầu tiên cần đẩy nhanh hơn nữa tiến độ hoàn thành các dự án nhà ở xã hội và nhà ở thương mại có mức giá phù hợp.

Thứ hai cần kiểm soát chặt tiến độ hoàn thành sản phẩm nhà ở kể từ khi chủ đầu tư được quyền bán nhà ở hình thành trong tương lai. Có thể cân nhắc điều chỉnh bỏ hình thức này hoặc hạn chế đối với hình thức này vì khoảng thời gian từ khi được bán nhà đến khi sản phẩm nhà ở hoàn thiện là thời gian đầu cơ, thổi giá và hình thành nhiều sản phẩm dở dang, không tạo ra chỗ ở mới thực cho thị trường, xã hội.

Thuế nhà đất bỏ hoang, tính sao cho hợp lý?

Đối với đề xuất cần có chính sách thuế áp dụng với người sở hữu nhiều nhà đất, bỏ hoang bất động sản, tôi cho rằng nên làm sớm. Nhưng cần có cách làm để tránh tác động đến thị trường.

Thứ nhất, chính sách thuế với người sở hữu nhiều nhà đất nên phát triển dựa trên sắc thuế sử dụng đất phi nông nghiệp. Mức thuế hiện nay đã áp dụng được 15 năm, nay cần rà soát để điều chỉnh theo hướng nâng lên. Khoản thu này sẽ được điều tiết 100% cho ngân sách cấp xã và cấp xã chỉ được sử dụng có mục tiêu vào các dự án cải tạo, nâng cấp hạ tầng địa phương.

Bước đầu việc áp dụng chính sách thuế với người sở hữu nhiều nhà đất bằng cách nâng thuế sử dụng đất phi nông nghiệp theo hướng đó là phù hợp.

Thứ hai, việc chính sách thuế đối với nhà, đất bỏ hoang là cần thiết. Việc này xã hội đồng tình cao. Tuy nhiên thay vì ban hành sắc thuế mới thì nên chọn phương án lồng ghép vào sắc thuế đất phi nông nghiệp.

Trường hợp nhà, đất có người ở (phát sinh điện, nước hằng tháng hoặc có cơ sở chứng minh là có người ở) thì mức thuế thấp, còn bỏ hoang sẽ có mức thuế phi nông nghiệp cao hơn. Đồng thời nên xem xét có gói tín dụng ưu đãi cho xây dựng, hoàn thiện các căn nhà, đất bỏ hoang. Vì đây là cách nhanh nhất tạo ra cung quỹ nhà ở cho thị trường, gián tiếp tác động kéo giảm giá nhà ở trên thị trường.

Việc thiết kế chính sách thuế như vậy sẽ không tạo ra cú sốc cho thị trường tài chính, không tạo ra cảm giác thuế chồng thuế. Dòng chảy tiết kiệm, tích lũy, đầu tư được duy trì, không bị tác động bởi chính sách thuế mới.

GS ĐẶNG HÙNG VÕ (nguyên thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường):

Xử nghiêm nạn đầu cơ, thổi giá

Thời gian qua nguồn cung căn hộ có dấu hiệu phục hồi nhưng chủ yếu lại đến từ phân khúc cao cấp.

Trong khi đó phân khúc nhà ở vừa túi tiền cho người dân có thu nhập trung bình, thấp gần như biến mất khỏi thị trường. Đây là thực tế rất đáng lo.

Nhà ở xã hội là ước mơ an cư cho người thu nhập trung bình, thấp nhưng giờ cũng đã tăng giá lên đến 20 triệu đồng/m2, gấp đôi so với chục năm về trước. Chi phí đầu vào đang đè nặng lên cả các dự án hướng đến an sinh xã hội.

Bên cạnh đó hoạt động đầu cơ và thổi giá đã bóp méo ý nghĩa và hiệu quả của việc xây thêm nhà ở giá rẻ. Nhiều căn hộ, kể cả nhà ở xã hội cũng bị mua đi bán lại như món hàng đầu cơ.

Thị trường như vậy không phải đúng nghĩa, giá cả không phản ánh đúng giá trị sử dụng, không dựa trên nhu cầu thực.

Nếu muốn điều chỉnh gốc rễ, không thể chỉ hô hào hạ giá nhà mà phải cải cách từ thể chế đất đai, minh bạch hóa chi phí phát triển dự án. Đồng thời kiểm soát chặt hoạt động đầu cơ và xử lý nghiêm các hiện tượng đấu giá ảo.

Ông LÊ HOÀNG CHÂU (chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM):

Cần cơ chế nhà thương mại giá rẻ

Thiếu nguồn cung sản phẩm khiến giá tăng. Những dự án thấp cấp sẽ được "mông má" lại rồi đẩy giá lên, rao bán thành cao cấp. Nhiều dự án trước đây là dự án trung cấp, ở mức giá trung bình cũng bị đẩy lên rất cao.

Để giải quyết việc này, quan trọng nhất là tăng nguồn cung. Việc này cần thực hiện bằng cách tháo gỡ vướng mắc về thể chế, pháp luật. Đây là vấn đề cốt lõi nhất. Khi tháo gỡ được giúp tăng nguồn cung nhà ở cho thị trường...

Cùng với nhà ở xã hội cần có chính sách phát triển cả nhà ở thương mại giá rẻ. Đồng thời xem xét cho những người mua nhà lần đầu có thể được vay dài hạn với lãi suất hợp lý, ổn định để có thể mua được nhà.

Với việc phát triển nhà ở xã hội, cần có sự quyết tâm của người đứng đầu, coi phát triển nhà ở xã hội là nhiệm vụ quan trọng của địa phương. Cần hành động, ưu tiên thời gian, nguồn lực và tập trung chỉ đạo các dự án nhà ở xã hội.

Bộ Xây dựng nói về việc lập Quỹ Nhà ở quốc gia phát triển nhà ở giá rẻ tại đô thị

Bộ Xây dựng giao đơn vị chuyên môn khẩn trương nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế, rà soát các quy định, đề xuất giải pháp để triển khai, nghiên cứu lập Quỹ Nhà ở quốc gia.