Sáng nay 26-10, Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 47 và các hội nghị cấp cao liên quan chính thức khai mạc tại Kuala Lumpur (Malaysia). Đây là loạt hội nghị quan trọng và lớn nhất trong năm Chủ tịch ASEAN 2025 của Malaysia với chủ đề "Bao trùm và bền vững".

Điểm nhấn Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 47 là gì? 

Chia sẻ với Tuổi Trẻ Online, ông PHẠM QUANG VINH - nguyên Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, nguyên Trưởng SOM ASEAN Việt Nam - nhận định Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 47 được tổ chức trong bối cảnh tình hình thế giới và khu vực có nhiều biến động.

Trong bối cảnh đó, nước Chủ tịch ASEAN 2025 là Malaysia sẽ cùng các nước còn lại cố gắng chốt lại di sản của năm nay.

Theo ông Vinh, điều này sẽ được thể hiện qua một số câu chuyện cụ thể. Thứ nhất, việc chính thức kết nạp Timor-Leste là thành viên thứ 11 sẽ hoàn tất bản đồ Đông Nam Á trong gia đình ASEAN.

Câu chuyện này thể hiện sức hấp dẫn của ASEAN, nhưng cũng đề ra cho các nước bài toán hỗ trợ Timor-Leste bắt kịp với nhịp độ phát triển của tổ chức, trong đó có các liên kết kinh tế.

Thứ hai là việc xem xét một loạt hiệp định, thỏa thuận mà trong đó đáng chú ý nhất là về kinh tế thương mại và chuyển đổi số. 

Nguyên Thứ trưởng Phạm Quang Vinh đánh giá trong năm qua, Malaysia đã thúc đẩy mạnh mẽ việc nâng cấp Hiệp định Thương mại hàng hóa ASEAN (ATIGA) cùng Hiệp định Thương mại tự do ASEAN - Trung Quốc (ACFTA) và có kết quả. 

Ngoài ra, các nước cũng có thể tạo bước tiến mới trong soạn thảo Hiệp định khung về kinh tế số (DEFA) và tạo tiền đề cho việc ký kết vào năm 2026.

Trong bối cảnh thế giới biến động, ông Vinh kỳ vọng việc tăng cường hợp tác ở khu vực, đặc biệt là hợp tác kinh tế thương mại nội khối ASEAN, sẽ giúp các nước duy trì chuỗi cung ứng bền vững và ứng phó với các thách thức. Tuy nhiên để các thỏa thuận trên đi vào triển khai đòi hỏi cả ASEAN tăng cường hội nhập, đáp ứng đúng với những yêu cầu của ATIGA.

Nguyên trưởng SOM ASEAN của Việt Nam khẳng định: "Tôi trông đợi di sản từ năm Chủ tịch của Malaysia sẽ tạo đà để ASEAN vừa phát huy vai trò cộng đồng, vai trò trung tâm của khu vực vừa thúc đẩy ứng phó với những thách thức đang đặt ra và tranh thủ những động lực tăng trưởng mới".

Việt Nam - thành viên năng động và kỷ luật nhất 

Nhà phân tích an ninh và chính trị thế giới COLLINS CHONG YEW KEAT (ĐH Malaya, Malaysia) kỳ vọng Hội nghị Cấp cao ASEAN lần này sẽ đánh dấu một bước ngoặt rõ ràng hơn trong chính sách đối ngoại và kinh tế của ASEAN.

Chuyên gia Malaysia nhấn mạnh các khuôn khổ kinh tế cần có những bước đi cụ thể, làm sâu sắc hơn hợp tác về chất bán dẫn, khoáng sản quan trọng, thương mại số và năng lượng sạch. Bên cạnh đó, việc thiết lập các cơ chế neo giữ vốn và đổi mới sáng tạo của Mỹ trong hệ sinh thái kinh tế ASEAN cũng rất quan trọng. 

"Đây là những lĩnh vực sẽ quyết định khả năng cạnh tranh của khu vực trong thập kỷ tới", ông Chong khẳng định.

Đáng chú ý, ông Chong cho rằng Hội nghị cấp cao ASEAN lần này có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với Việt Nam.

Ông đánh giá: "Là một trong những thành viên năng động và kỷ luật nhất của ASEAN, Việt Nam đặt mình ở vị trí thu được nhiều lợi ích nhất từ một ASEAN nhấn mạnh rõ ràng lập trường trật tự dựa trên luật lệ và sự bền bỉ kinh tế".

Ông Chong đánh giá sự lãnh đạo nhất quán của Việt Nam, từ việc chủ trì Hội nghị Cấp cao ASEAN năm 2020 đến lập trường vững chắc và chiến lược về luật biển, đã giúp đất nước đi tiên phong trong việc thể hiện chiến lược rõ ràng, qua đó tạo niềm tin và hiệu ứng lan tỏa trong khu vực cũng như với các đối tác bên ngoài. 

"Việt Nam là ví dụ điển hình về việc rõ ràng về chiến lược, chứ không phải thái độ đối phó, mới xây dựng được uy tín thực sự", ông Chong nhấn mạnh.

Hội nghị cấp cao ASEAN 47: Mở khóa tiềm năng, mở rộng không gian, mở hướng hợp tác

Chuyến công tác của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tham dự Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 47 là minh chứng cam kết của Việt Nam với việc xây dựng Cộng đồng ASEAN.