Ngày 24-10, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Đặng Hoàng Giang, Trưởng SOM ASEAN Việt Nam, trả lời phỏng vấn báo chí trước thềm chuyến công tác của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tham dự Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 47 và các hội nghị cấp cao liên quan.

ASEAN là điểm sáng của hợp tác đa phương

Theo Thứ trưởng Đặng Hoàng Giang, Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 47 và các hội nghị liên quan là chuỗi hội nghị quan trọng nhất, quy mô lớn nhất trong năm của ASEAN.

Trong bối cảnh biến động địa chính trị, địa kinh tế diễn ra nhanh, phức tạp, kinh tế toàn cầu tiềm ẩn rủi ro cùng các thách thức an ninh phi truyền thống gia tăng, ASEAN tiếp tục là điểm sáng và động lực của hợp tác đa phương.

Trưởng SOM ASEAN Việt Nam đánh giá: "Diễn ra vào đúng thời điểm ASEAN chuẩn bị bước sang giai đoạn phát triển mới, với tầm nhìn mới, các hội nghị lần này sẽ là dịp để lãnh đạo các nước trao đổi các quyết sách chiến lược, củng cố môi trường hòa bình, ổn định, tạo thuận lợi cho phát triển, đồng thời thúc đẩy các liên kết khu vực thực chất và hiệu quả hơn, mở khóa tiềm năng, mở rộng không gian và mở hướng hợp tác mới cho ASEAN".

Các hội nghị lần này sẽ mở khóa tiềm năng phát triển của ASEAN, cụ thể hóa các mục tiêu đề ra trong Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045. Nhiệm vụ cấp thiết hiện nay là chuyển tầm nhìn thành hành động thông qua các chương trình hợp tác hiệu quả, thiết thực, lấy người dân, doanh nghiệp và địa phương làm trung tâm.

Với việc kết nạp Timor-Leste trở thành thành viên thứ 11, ASEAN sẽ mở rộng không gian phát triển. Đây không chỉ là dấu mốc mở rộng về địa lý, mà còn mang ý nghĩa chiến lược sâu sắc. Sự tham gia của Timor-Leste sẽ tạo thêm động lực mới cho liên kết và kết nối khu vực, thúc đẩy hội nhập và củng cố tính gắn kết của Cộng đồng ASEAN.

Ngoài ra, các hội nghị sẽ mở ra hướng đi mới cho hợp tác giữa ASEAN và các đối tác, không chỉ củng cố hợp tác trong các lĩnh vực truyền thống như thương mại, đầu tư, mà còn mở rộng các lĩnh vực chiến lược như đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, chuyển đổi năng lượng, ứng phó biến đổi khí hậu, phát triển bền vững… 

"ASEAN và các đối tác đang khẩn trương hoàn tất nhiều văn kiện hợp tác quan trọng để thông qua trong dịp này, đặt nền tảng cho hợp tác thực chất, hiệu quả và cùng có lợi, vì mục tiêu hòa bình, ổn định, phát triển bền vững và bao trùm", ông Giang chia sẻ.

Việt Nam cam kết đóng góp tích cực cho Cộng đồng ASEAN

Thứ trưởng Đặng Hoàng Giang cũng cho biết năm 2025 mang ý nghĩa đặc biệt, kỷ niệm 30 năm Việt Nam tham gia mái nhà chung ASEAN. Do đó, chuyến công tác từ ngày 26 đến 28-10 của Thủ tướng Chính phủ mang nhiều ý nghĩa quan trọng. 

Theo Thứ trưởng, trong bối cảnh môi trường chiến lược nhiều biến động, Việt Nam sẽ phát huy vai trò tiên phong cùng các nước củng cố đoàn kết, vai trò trung tâm, tự cường và tự chủ chiến lược của ASEAN. 

Qua đó sẽ nâng cao hiệu quả các cơ chế, công cụ hợp tác chính trị - an ninh của ASEAN trong ứng phó với các thách thức an ninh truyền thống và phi truyền thống.

"Việt Nam ủng hộ Timor-Leste chính thức trở thành thành viên ASEAN và tích cực hỗ trợ Timor-Leste kết nối và hội nhập đầy đủ vào ASEAN", ông Giang chia sẻ.

Bên cạnh đó, Việt Nam sẽ đề xuất các hướng đi cụ thể để triển khai hiệu quả Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045, hiện thực hóa ASEAN tự cường, năng động, sáng tạo và lấy người dân làm trung tâm. 

Theo đó, ASEAN cần tăng cường liên kết kinh tế, tận dụng tốt Hiệp định thương mại hàng hóa ASEAN (ATIGA) vừa được nâng cấp, làm sâu sắc hơn liên kết nội khối, mạng lưới FTA với các đối tác. Ngoài ra, các khuôn khổ hợp tác như đàm phán Hiệp định khung kinh tế số ASEAN (DEFA), xây dựng Mạng lưới điện ASEAN... cũng cần được khai thác hiệu quả.

Việt Nam cũng thể hiện vai trò dẫn dắt trong việc gắn kết ASEAN với các đối tác, củng cố vị thế và vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc khu vực hiện nay. Việt Nam cam kết sẽ chủ động cùng các nước làm sâu sắc quan hệ với các đối tác, xây dựng lòng tin, thúc đẩy các đối tác tham gia và đóng góp xây dựng vào hợp tác khu vực. 

Điều này được thể hiện rõ qua vai trò nước điều phối quan hệ ASEAN - New Zealand của Việt Nam, cũng như Hội nghị cấp cao kỷ niệm 50 năm quan hệ ASEAN - New Zealand (1975 - 2025) trong dịp này.

Trong khuôn khổ chuyến công tác, Thủ tướng Chính phủ cũng dự kiến có nhiều cuộc tiếp xúc song phương với các lãnh đạo ASEAN, các quốc gia đối tác và tổ chức quốc tế, qua đó cùng trao đổi, đề xuất các sáng kiến để thúc đẩy hợp tác và tìm kiếm giải pháp cho những vấn đề đang đặt ra hiện nay cho ASEAN và khu vực.

"Qua chuyến công tác này, Việt Nam một lần nữa khẳng định tầm quan trọng chiến lược của ASEAN trong chính sách đối ngoại cũng như cam kết nhất quán tiếp tục đóng góp tích cực, chủ động và trách nhiệm vào xây dựng Cộng đồng ASEAN đoàn kết, tự cường, phát triển bao trùm và bền vững của Việt Nam", ông Giang nhấn mạnh.

Chuyên gia Malaysia: Việt Nam đóng góp lớn cho ASEAN

Chuyên gia quan hệ đối ngoại, quốc phòng và chiến lược thuộc Trường ĐH Malaya, ông Collins Chong Yew Keat, chia sẻ với Tuổi Trẻ về đóng góp của Việt Nam sau 30 năm gia nhập ASEAN và vai trò trong tầm nhìn chung 20 năm tới.