Ngư dân Philippines theo dõi tàu tuần tra của Trung Quốc trên bãi cạn Scarborough đang tranh chấp trong hình chụp vào năm 2017 - Ảnh: REUTERS

Tố Trung Quốc quấy rối tàu nghiên cứu khoa học 

Theo Đài CNN, trong tuyên bố ngày 31-5, Bộ Ngoại giao Philippines (DFA) cho biết đã triệu tập một quan chức cấp cao của Đại sứ quán Trung Quốc để phản đối tàu Cảnh sát biển Trung Quốc (CCG) "quấy rối" tàu RV Legend - một tàu Đài Loan - đang cùng các nhà khoa học Philippines tiến hành nghiên cứu ở vùng biển phía tây Philippines. 

DFA nói rằng họ đã triệu tập quan chức Trung Quốc vào ngày 13-4 và vụ việc nói trên diễn ra vào cuối tháng 3 kéo dài tới tháng 4. Sở dĩ Philippines tới bây giờ mới lên tiếng là vì DFA nói họ cần xem xét các báo cáo chi tiết về vụ việc để có động thái ngoại giao thích hợp.

DFA cho biết hành vi của tàu Trung Quốc "rõ ràng vi phạm quyền tài phán hàng hải của Philippines".

DFA nhắc lại rằng chỉ có Cảnh sát biển Philippines mới có quyền tài phán thực thi đối với các vùng biển này. DFA cho rằng sự hiện diện của các tàu nước ngoài tại vùng biển nêu trên không phù hợp với điều 19 của UNCLOS (Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật biển) và đi ngược lại lợi ích của Philippines.

"Chúng tôi đảm bảo với người dân Philippines rằng vai trò của DFA đối với việc duy trì lợi ích của Philippines và bảo vệ, gìn giữ an ninh quốc gia và toàn vẹn lãnh thổ vẫn vững chắc" - DFA cho biết thêm.

"Những sự cố này thể hiện quyết tâm của Bắc Kinh trong việc kiểm soát hoạt động hàng hải trong đường chín đoạn và có nguy cơ cao gây ra va chạm trên biển", Tổ chức Sáng kiến Minh bạch hàng hải châu Á (AMTI) - thuộc Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và quốc tế (CSIS) - cho biết.

Phản đối lệnh cấm đánh bắt cá đơn phương 

Theo Hãng tin Reuters, trong một tuyên bố khác cũng trong ngày 31-5, Bộ Ngoại giao Philippines phản đối Trung Quốc đơn phương áp đặt lệnh cấm đánh bắt cá ở Biển Đông.

Phía Trung Quốc đã ban hành lệnh cấm đánh cá trên Biển Đông, có hiệu lực từ 1-5 và dự kiến kéo dài 3 tháng. Phạm vi lệnh cấm bao gồm một phần vùng biển vịnh Bắc Bộ và quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam.

Đại sứ quán Trung Quốc tại thủ đô Manila chưa lên tiếng về các cáo buộc của Bộ Ngoại giao Philippines.

Tuần trước, tân Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr khẳng định ông sẽ bảo vệ lãnh thổ có chủ quyền và chống lại hành động xâm lấn của Trung Quốc. Trong cuộc họp báo ngày 26-5, ông Marcos khẳng định sẽ tiếp tục sử dụng phán quyết Biển Đông năm 2016 để bảo vệ chủ quyền quốc gia và Manila quyết không để mất một tấc đất nào. 

Trước đó, ngày 18-5, ông Ferdinand Marcos Jr có cuộc điện đàm với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Ông Marcos, sẽ chính thức nhậm chức tổng thống vào ngày 30-6 tới, khẳng định sẽ nâng quan hệ song phương với Trung Quốc lên tầm cao mới.

Trong khi đó, ông Tập khẳng định Trung Quốc là "đối tác của Philippines trong những lúc thịnh vượng và cả khi khó khăn".

Tân tổng thống Philippines: Giữ phán quyết Biển Đông, không muốn mất tấc đất nào

TTO - Ngay sau khi được Quốc hội xác nhận trở thành tổng thống sắp tới của Philippines, ông Ferdinand "Bongbong" Marcos Jr. đã phát biểu về Biển Đông, quan hệ với Trung Quốc, kinh tế và hỗ trợ người dân.