Trong phát biểu ngày 29-7, Tổng thống Ferdinand Marcos Jr. bày tỏ lo ngại về tình hình nguồn cung lương thực toàn cầu. 

"Toàn bộ Đông Nam Á, mọi người đều đang chuẩn bị cho El Nino", ông Marcos nói khi có mặt tại tỉnh Cagayan để đánh giá về thiệt hại do cơn bão Doksuri, trong đó nhắc đến hình thái thời tiết sẽ làm tăng nhiệt độ ở nhiều nơi trên thế giới và các đại dương.

"Tôi đang nghĩ về nguồn cung cấp gạo quốc gia", Hãng tin Reuters dẫn lời ông Marcos nói với các quan chức địa phương về vấn đề dự trữ gạo.

Philippines, một trong những nước nhập khẩu gạo lớn nhất thế giới, thường mua gạo chủ yếu từ nước láng giềng Việt Nam. Tuy nhiên, ông Marcos cho biết nguồn cung từ Việt Nam có thể trở nên hạn chế khi nhiều người mua khác đổ xô đến.

"Tôi nghĩ chúng ta có thể thỏa thuận với Ấn Độ. Có thể chúng ta có khả năng nói chuyện với ai đó", ông Marcos nói. 

Phía Bộ Lương thực Ấn Độ chưa lên tiếng về vấn đề này.

Trước đó ngày 20-7, Chính phủ Ấn Độ ra lệnh cấm xuất khẩu gạo trắng thường (không phải gạo basmati) sau khi giá bán lẻ trong nước của mặt hàng này tăng 3% chỉ trong một tháng do mưa lớn làm ảnh hưởng đến thu hoạch.

Ấn Độ chiếm hơn 40% xuất khẩu gạo toàn cầu. Động thái này có thể làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng giá lương thực vốn đang nóng do chiến sự Nga - Ukraine.

Lệnh cấm đã gây chấn động thị trường toàn cầu. Hệ quả là giá gạo xuất khẩu của Thái Lan, Việt Nam - hai quốc gia xuất khẩu gạo thứ 2 và thứ 3 thế giới - trong tuần qua biến động theo ngày. 

Kể từ ngày 20-7, giá gạo 5% tấm của Thái Lan và Việt Nam đã tăng lần lượt là 59 USD và 25 USD mỗi tấn.

Dù vậy, New Delhi để ngỏ khả năng thỏa thuận với chính phủ các nước và cân nhắc yêu cầu của các quốc gia cần gạo.

"Ai cũng đang mua gạo. Đó là lý do tại sao tôi lo lắng về khả năng tăng giá (tại địa phương) ngay cả khi chúng tôi nhập khẩu", ông Marcos lo lắng.

Nhập khẩu gạo của Philippines thường do tư nhân đảm nhiệm. Nhưng cơ quan nhà nước chịu trách nhiệm thu mua gạo từ nông dân địa phương để dự trữ có thể tham gia nhập khẩu trong trường hợp khẩn cấp nếu được tổng thống chấp thuận.

Tính đến khả năng giá gạo vượt 1.000 USD/tấn

Ông Nguyễn Như Cường, cục trưởng Cục Trồng trọt (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), trả lời Tuổi Trẻ về giá gạo, những tác động đến thị trường gạo cũng như cơ hội xuất khẩu gạo của Việt Nam.