Tổng thống Mỹ cho biết sẽ có một bài phát biểu về Hong Kong "vào thời điểm thích hợp" - Ảnh: REUTERS

"Tôi không biết cái luật đó như thế nào, chưa ai biết nó sẽ ra sao cả, nhưng nếu điều đó xảy ra, chúng tôi sẽ phản ứng mạnh mẽ", ông Trump nhấn mạnh ngày 21-5.

Bộ Ngoại giao Mỹ cũng lên tiếng ngay sau tuyên bố của ông Trump. "Bất kỳ nỗ lực nào để áp đặt luật an ninh quốc gia không dựa trên ý chí của người dân Hong Kong sẽ gây bất ổn cao và gặp phải sự lên án mạnh mẽ từ Mỹ lẫn cộng đồng quốc tế", phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Morgan Ortagus cảnh báo trong một thông cáo.

Bà Ortagus nhấn mạnh các động thái của Trung Quốc hiện tại đang làm lu mờ những gì Bắc Kinh đã hứa sẽ làm với Hong Kong trước khi nó được Anh trao trả năm 1997.

"Chúng tôi kêu gọi Bắc Kinh tôn trọng các cam kết và nghĩa vụ của mình trong Tuyên bố chung Trung - Anh - bao gồm các điều khoản như 'Hong Kong sẽ được hưởng quyền tự trị cao' và 'người dân Hong Kong sẽ được hưởng nhân quyền và các quyền tự do cơ bản", đại diện Bộ Ngoại giao Mỹ kêu gọi.

Các tuyên bố mạnh mẽ của Mỹ được đưa ra sau khi có thông tin Trung Quốc chuẩn bị thông qua luật an ninh mới đối với Hong Kong sau các bất ổn biểu tình năm ngoái.

Chi tiết về dự luật này dự kiến sẽ được công bố trong cuộc họp Quốc hội Trung Quốc diễn ra hôm nay (22-5). Tuy nhiên, truyền thông Hong Kong bằng cách nào đó đã tiếp cận được một số nội dung và cho biết dự luật sẽ cấm các hình thức ly khai, can thiệp nước ngoài, khủng bố và tất cả các hoạt động có chủ đích nhằm lật đổ chính quyền trung ương tại Hong Kong.

Cảnh sát chống bạo động Hong Kong bắt giữ một người biểu tình chống chính quyền ngày 10-5 - Ảnh: REUTERS

Từ đồi Capitol, các nghị sĩ Mỹ đã hành động nhanh chóng trước diễn biến mới từ Trung Quốc. Thượng nghị sĩ Pat Toomey và Chris Van Hollen cho biết đang thúc đẩy dự luật trừng phạt các cá nhân Trung Quốc làm suy yếu mức độ tự chủ của Hong Kong.

Các mục tiêu có thể bao gồm những cảnh sát đàn áp người biểu tình và các quan chức Trung Quốc liên quan đến các chính sách làm suy yếu Hong Kong, thậm chí cả các ngân hàng có giao dịch với những người này.

"Hong Kong đang là chim hoàng yến trong mỏ than châu Á", thượng nghị sĩ Toomey cảnh báo nếu nền dân chủ của Hong Kong chết, những nơi khác như Đài Loan sẽ gặp nguy hiểm.

Thành ngữ mà ông Toomey vừa nhắc đến là một bài học sinh tồn của thợ mỏ phương Tây. Họ thường mang theo lồng chim hoàng yến xuống mỏ than. Nếu lượng khí độc như CO2 hay methane cao đến mức nguy hiểm cho con người, chim hoàng yến trong lồng sẽ chết trước, giúp các thợ mỏ nhận ra hiểm nguy và chạy ra khỏi hầm.

Hong Kong, cựu thuộc địa của Anh, đã rơi vào trạng thái hỗn loạn sâu sắc nhất kể từ năm 1997 bởi các cuộc biểu tình của những người tuyên bố chống lại sự can thiệp ngày càng sâu của chính quyền Bắc Kinh vào tình hình Hong Kong.

Hồi năm ngoái, Mỹ đã chọc giận Trung Quốc khi ban hành đạo luật Dân chủ và nhân quyền cho Hong Kong. Trong đó quy định nếu mức độ tự chủ của Hong Kong bị Bắc Kinh "xâm phạm" nghiêm trọng, Washington có thể chấm dứt các ưu đãi đặc biệt cho đặc khu hành chính của Trung Quốc.

Anh, Mỹ và Trung Quốc đối đầu trong vụ bắt người biểu tình ở Hong Kong TTO - Mỹ lên án vụ bắt ít nhất 14 nhân vật nổi bật trong cuộc biểu tình chống dự luật dẫn độ ở Hong Kong năm ngoái, cho rằng cảnh sát đã gây nguy hiểm cho “mức độ tự trị cao được bảo đảm” ở đặc khu này.

Mỹ cảnh báo xem xét 'Một quốc gia, hai chế độ' nếu cản trở phóng viên Mỹ ở Hong Kong TTO - Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo khẳng định rằng bất cứ quyết định nào của Bắc Kinh ảnh hưởng đến quyền tự trị của Hong Kong cũng có thể buộc Mỹ tiến hành đánh giá lại tình trạng của đặc khu này, theo The Hill.

Đài Loan viện dẫn Hong Kong, phản bác mô hình ‘thống nhất’ của Bắc Kinh TTO - Trong thông điệp đầu năm, nhà lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn tuyên bố Đài Loan sẽ không chấp nhận công thức chính trị “một quốc gia, hai chế độ” mà Bắc Kinh đề nghị vùng lãnh thổ này.