Cánh cửa đàm phán vẫn mở?

"Không, chưa phải đề nghị cuối cùng của tôi", Tổng thống Mỹ Donald Trump nói với báo giới ngày 22-11 (giờ Mỹ) trước Nhà Trắng, đề cập đến kế hoạch hòa bình gồm 28 điểm đang gây lo ngại lớn tại châu Âu, Ukraine và thế giới.

Theo Đài CNN, phát ngôn "chưa phải cuối cùng" của ông Trump có thể ám chỉ khả năng đàm phán về bản kế hoạch này vẫn còn dù thời hạn chót đang đến gần.

"Chúng tôi muốn đạt được hòa bình. Lẽ ra hòa bình phải có từ lâu rồi. Cuộc chiến Ukraine với Nga lẽ ra không bao giờ nên xảy ra. Nếu khi đó tôi là tổng thống, cuộc chiến này sẽ không bao giờ xảy ra. Chúng tôi đang cố gắng chấm dứt. Bằng cách này hay cách khác, chúng tôi phải chấm dứt", ông Trump nói thêm.

Dự thảo kế hoạch kêu gọi Ukraine nhượng lại lãnh thổ cho Nga, từ bỏ mục tiêu lâu dài là trở thành thành viên NATO và cắt giảm quy mô quân đội. Bản dự thảo được truyền thông Mỹ công bố vài ngày trước cuộc gặp giữa các quan chức cấp cao Mỹ với Ukraine tại Thụy Sĩ ngày 23-11.

Tổng thống Mỹ Trump chỉ cho người đồng cấp Ukraine Volodymyr Zelensky thời hạn đến ngày 27-11 để chấp nhận kế hoạch 28 điểm.

Khi được Đài CNN hỏi điều gì sẽ xảy ra nếu Tổng thống Ukraine Zelensky không chấp nhận kế hoạch trước hạn chót, ông Trump đáp ngắn gọn: "Khi đó, ông ấy có thể tiếp tục chiến đấu hết mình".

Trong bài phát biểu qua video trước toàn dân hôm 21-11, ông Zelensky mô tả kế hoạch của Mỹ đã đặt ra cho Ukraine một lựa chọn khó khăn, hoặc mất đi phẩm giá hoặc mất đi một đồng minh quan trọng.

Tổng thống Nga Vladimir Putin thì cho biết ông đã nhận được đề xuất của Mỹ và ông tin rằng kế hoạch đó "có thể tạo nền tảng cho một giải pháp hòa bình cuối cùng".

Nhà lãnh đạo Nga khẳng định sẵn sàng "thể hiện sự linh hoạt" đã được thống nhất trong hội nghị thượng đỉnh với Tổng thống Mỹ Trump tại Alaska hồi tháng 8, nhưng nói thêm rằng Nga vẫn chưa thực sự thảo luận về thỏa thuận này với Mỹ.

Châu Âu thận trọng ủng hộ Ukraine

Các cường quốc châu Âu bị bất ngờ với bản kế hoạch có những điều khoản được cho là nhượng bộ lớn đối với Nga, và được soạn thảo mà không có ý kiến đóng góp từ Ukraine hay châu Âu.

Theo Hãng tin Reuters, những nước đồng minh của Ukraine tại châu Âu đã gặp nhau bên lề Hội nghị thượng đỉnh G20 ở Nam Phi để thảo luận về kế hoạch 28 điểm của Mỹ và đưa ra một tuyên bố chung khá thận trọng.

Một trong những người đứng sau tuyên bố này, Thủ tướng Đức Friedrich Merz, nói rằng chiến tranh "chỉ có thể chấm dứt khi có sự đồng thuận của Ukraine và cả sự đồng thuận của chúng tôi, sự đồng thuận của châu Âu, bởi vì đây là một cuộc chiến trên lục địa châu Âu".

Thủ tướng Anh Keir Starmer hoan nghênh đề xuất của Mỹ nhưng cho biết "vẫn còn nhiều việc phải làm với kế hoạch này". Văn phòng Thủ tướng Anh cho biết ông Starmer đã nói chuyện với Tổng thống Trump ngày 22-11 và đồng ý phối hợp về vấn đề này.

Lãnh đạo 8 quốc gia Bắc Âu và Baltic cũng có cuộc trò chuyện với ông Zelensky trong cùng ngày.

Mặc dù hoan nghênh những nỗ lực của Mỹ, các nhà lãnh đạo châu Âu đã nhấn mạnh "những hạn chế được đề xuất đối với lực lượng vũ trang Ukraine" trong dự thảo kế hoạch là một điểm đáng lo ngại.

"Chúng tôi xin nhắc lại rằng việc thực hiện các yếu tố liên quan Liên minh châu Âu và NATO sẽ cần có sự đồng ý của các thành viên EU và NATO tương ứng", CNN dẫn tuyên bố của phía châu Âu nhấn mạnh.

Kế hoạch hòa bình 28 điểm: Sự đầu hàng của Ukraine, châu Âu và Mỹ?

Một nghị sĩ Ukraine gọi đề xuất hòa bình 28 điểm của Mỹ là sự đầu hàng của Ukraine, châu Âu và cho Mỹ. Tuy nhiên Ukraine và châu Âu đang có thái độ thận trọng về đề xuất này.