Nỗ lực giải cứu thời ông Biden

Những ngày gần đây, mạng xã hội gần đây lan truyền thông tin cho rằng cựu Tổng thống Joe Biden đã giúp giải cứu khoảng 140 con tin khỏi Gaza, trong khi Tổng thống Donald Trump chỉ góp phần giải cứu chưa đến 30 người.

Dù nhiều người tỏ ra nghi ngờ về tính xác thực của con số này, trang kiểm chứng thông tin Snopes khẳng định theo các thống kê hiện có, số con tin được trả tự do nhờ những thỏa thuận do chính quyền ông Biden thúc đẩy thực sự vượt trội so với thời kỳ ông Trump nắm quyền.

Trong cuộc tấn công ngày 7-10-2023, Hamas đã bắt giữ tổng cộng 251 con tin và khiến khoảng 1.200 người Israel thiệt mạng.

Dưới thời cựu Tổng thống Joe Biden, Mỹ đã đóng vai trò trung gian trong hai thỏa thuận ngừng bắn quan trọng. Thỏa thuận đầu tiên, đạt được vào tháng 11-2023 với sự tham gia của Mỹ, Ai Cập và Qatar, giúp Hamas phóng thích 105 con tin để đổi lấy 150 tù nhân Palestine.

Mặc dù ban đầu chỉ dự kiến kéo dài bốn ngày, thỏa thuận này cuối cùng đã được gia hạn, nâng tổng số con tin được thả lên gấp đôi so với dự kiến. Tuy nhiên đến ngày 1-12-2023, giao tranh lại bùng phát dữ dội.

Thỏa thuận mới dưới thời ông Trump

Tháng 5-2024, ông Biden tiếp tục đề xuất một kế hoạch hòa bình toàn diện, bao gồm lộ trình ngừng bắn và trao đổi tù nhân. Sau nhiều tháng, Hamas và Israel cuối cùng đạt được thỏa thuận mà ông Biden đưa ra, chỉ vài ngày trước khi ông rời Nhà Trắng vào tháng 1-2025.

Thỏa thuận có hiệu lực vào ngày 19-1-2025 - ngày cuối cùng trong nhiệm kỳ của ông Biden. Ngay trong ngày đó, ba phụ nữ Israel được trả tự do, và trong tháng tiếp theo, thêm 30 con tin khác được phóng thích, nâng tổng số con tin được trả tự do nhờ các nỗ lực ngoại giao của chính quyền Biden lên 138 người.

Khi Tổng thống Mỹ thứ 47 - ông Donald Trump - nhậm chức ngày 20-1-2025, ông tuyên bố trên mạng xã hội Truth Social rằng thỏa thuận ngừng bắn vừa đạt được là "kết quả của chiến thắng lịch sử" trong cuộc bầu cử 2024.

Tuy nhiên hầu hết các điều khoản của thỏa thuận này đã được chính quyền ông Biden đàm phán và ký kết từ trước. Đến tháng 3-2025, Israel nối lại các cuộc không kích vào Dải Gaza, khiến thỏa thuận nhanh chóng sụp đổ.

Phải đến tháng 10-2025, giữa lúc chiến sự leo thang, chính quyền ông Trump mới đạt được một thỏa thuận ngừng bắn mới. Theo kế hoạch 20 điểm cho Gaza được ông công bố cuối tháng 9, Hamas đồng ý trao trả 20 con tin còn sống cùng 15 thi thể trong những ngày kế tiếp.

Thỏa thuận yêu cầu toàn bộ con tin, dù sống hay đã chết, phải được bàn giao trong vòng 72 giờ kể từ khi Israel chấp thuận ngừng bắn, song Hamas cho biết họ cần thêm thời gian để thu hồi thi thể.

Tính đến nay, ông Trump được ghi nhận đã giúp giải cứu tổng cộng 35 con tin (bao gồm cả các thi thể được trao trả). Nếu tính cả 33 người được thả trong thỏa thuận tháng 1-2025 - vốn được Biden khởi xướng nhưng hoàn tất dưới thời Trump - thì tổng số con tin được phóng thích có sự liên quan của ông Trump là 68 người. Dù vậy con số này vẫn thấp hơn đáng kể so với 138 người được thả nhờ các nỗ lực của chính quyền Biden.

Sống sót qua ngục tù của Hamas: Lời kể của các con tin Israel

Sau hơn 2 năm bị giam giữ, 20 con tin Israel cuối cùng đã trở về vào ngày 13-10. Niềm vui đoàn tụ vỡ òa, nhưng phía sau đó là những ký ức đau đớn, những tháng ngày tăm tối mà họ đã phải âm thầm chịu đựng.