Không cam tâm nhìn những đứa trẻ hồn nhiên phải đau đớn rời bỏ cuộc sống, bác sĩ Bùi Ngọc Lan đã không ngừng học tập, áp dụng những kỹ thuật y học mới, chuyên sâu điều trị cho trẻ em ung thư.

TS.BS cao cấp Bùi Ngọc Lan, 57 tuổi, hiện đang là giám đốc Trung tâm ung thư Bệnh viện Nhi trung ương. Đến nay bà đã có 30 năm gắn bó với bệnh nhi ung thư.

"Chiến đấu" với căn bệnh ung thư của trẻ

Bắt đầu ngày làm việc, sau khi hội chẩn cùng các đồng nghiệp, bác sĩ Bùi Ngọc Lan ghé thăm từng buồng bệnh, thăm khám cho bệnh nhi, hỏi han gia đình.

Nhìn những đứa trẻ đang phải chịu những cơn đau vì bệnh tật, bà lại động viên, săn sóc. "Sắp khỏi rồi, sắp được về nhà đi học rồi nhé", bác sĩ Lan nói rồi cười hiền sau khi thăm khám cho bệnh nhi 4 tuổi đang điều trị tại viện.

Nhớ lại những ngày đầu tiên làm việc tại khoa ung bướu (tiền thân của Trung tâm ung thư Bệnh viện Nhi trung ương), bác sĩ Lan nói năm 2005 cả khoa chỉ có vài bác sĩ, trang thiết bị nghèo nàn, tài liệu nghiên cứu cũng hiếm hoi.

"Thời điểm ấy thuốc men còn rất hiếm, những đứa trẻ được chẩn đoán ung thư nhưng cũng không được điều trị. Một số trẻ được điều trị nhưng phải mua thuốc từ nước ngoài hay ra nước ngoài chữa bệnh. Nhìn những đứa trẻ hồn nhiên đau đớn rời bỏ cuộc sống, tôi rất thương, nghĩ rằng mình phải làm gì đó", bà Lan bộc bạch.

Sau đó, bác sĩ trẻ Ngọc Lan ngày ấy được cử đi học tại Mỹ, Úc, Pháp... về bệnh lý ung thư nhi, vừa làm vừa học, bảo vệ luận án tiến sĩ nhi khoa, tham gia các khóa đào tạo nâng cao ở nước ngoài. Sau khi học tập, nữ bác sĩ đem các phác đồ điều trị bệnh về thực hiện tại bệnh viện và những em bé đầu tiên được điều trị thành công.

Thế nhưng thời điểm đó việc điều trị bệnh ung thư còn khá lạ lẫm với nhiều người, nhiều gia đình chưa tin tưởng vào y học, tỉ lệ bỏ điều trị rất nhiều. Trăn trở vì điều đó, bà cùng các đồng nghiệp đã thực hiện nghiên cứu về tỉ lệ bệnh nhân đồng ý điều trị, đây cũng là nghiên cứu đầu tiên của bà.

"Phải tìm hiểu nguyên nhân vì sao bệnh nhi bỏ điều trị để tìm cách tăng số bệnh nhi được điều trị lên. Sau khi nghiên cứu, chúng tôi thấy chủ yếu là do tiên lượng kém, tài chính khó khăn, cần bắt tay vào giải quyết các vấn đề này", bác sĩ Lan nói.

Sau đó từ việc giải quyết vấn đề kinh tế, bảo hiểm y tế dần tăng chi trả cho bệnh nhi ung thư. Các y bác sĩ liên tục cập nhật những tiến bộ của khoa học công nghệ và thuốc trong điều trị, đưa tỉ lệ trẻ khỏi bệnh, điều trị thành công ngày càng tăng cao. Có những bệnh nhi ung thư tỉ lệ điều trị thành công trên 90%.

Trước đây tại Bệnh viện Nhi trung ương, tỉ lệ bỏ điều trị lên tới 20%, hiện tỉ lệ này đã giảm còn dưới 10%.

Chia sẻ về những khó khăn, vất vả khi hằng ngày phải tiếp xúc với những đứa trẻ mắc bệnh hiểm nghèo, bác sĩ Lan nói không có khó khăn nào khiến bà sợ hãi mà điều sợ nhất là phải đối diện với những ca bệnh dù đã làm tất cả nhưng không thể cứu được.

Bà từng day dứt, thậm chí ám ảnh khi phải chứng kiến những hoàn cảnh rất éo le, có những gia đình hiếm muộn chỉ có một con duy nhất nhưng lại ra đi vì bệnh hiểm nghèo, có những đứa trẻ hiểu chuyện đến đau lòng khi đối diện với cửa tử...

Thế nhưng cũng có những động lực thôi thúc bà cùng các bác sĩ tiếp tục chiến đấu với căn bệnh ung thư quái ác ấy.

"Sau mười năm, hai mươi năm, có những đứa trẻ đã điều trị khỏi bệnh, khỏe mạnh, lập gia đình và có cuộc sống như bao người khác. Mỗi dịp Tết có những đứa trẻ đã lớn quay trở lại bệnh viện chúc Tết, tặng quà, động viên những bệnh nhi ung thư đang điều trị. Đó là nguồn động lực lớn nhất giúp các bác sĩ như chúng tôi tiếp tục hành trình của mình", bác sĩ Lan bộc bạch.

Người mang đến hy vọng

Bác sĩ Lan nói chăm sóc, điều trị cho bệnh nhi ung thư khác nhiều so với ung thư ở người lớn.

Đa phần là trong suy nghĩ của nhiều người ung thư vẫn là cái gì đấy rất tồi tệ. Nếu ung thư ở người lớn, họ đã có thể tự quyết định việc điều trị hay không điều trị thì ở bệnh nhi ung thư quyền quyết định lại ở gia đình.

Bởi vậy trong quá trị điều trị, bác sĩ Lan và đồng nghiệp luôn phải giải thích để gia đình chấp nhận, bỏ đi những suy nghĩ tiêu cực, động viên họ tiếp tục điều trị.

Với những gia đình người bệnh, gánh nặng kinh tế quá lớn, muốn đưa con về nhưng nhận thấy còn có khả năng chữa trị, bà vận động gia đình ở lại rồi tìm các nguồn quỹ, các nhà tài trợ để xin hỗ trợ cho con. Bà cũng chính là người trực tiếp kết nối với các tổ chức quốc tế xin tài trợ thuốc tiêu diệt tế bào ung thư cho bệnh nhi Việt Nam.

Trong 30 năm công tác, bác sĩ Lan cũng chứng kiến không ít thế hệ bác sĩ, điều dưỡng phải từ bỏ vì không chịu nổi áp lực.

"So với những ngành khác, ngành ung thư nhi đòi hỏi y bác sĩ hy sinh hơn rất nhiều cho trẻ. Nhiều bác sĩ, điều dưỡng về khoa công tác nhưng một thời gian phải xin nghỉ vì không thể chịu nổi áp lực.

Các bạn ấy nhìn thấy những em bé bệnh nặng lên, qua đời nên không chịu được áp lực tâm lý. Khó khăn thứ hai là về kinh tế khi công tác ở khoa ung thư nhi. Ở đây các bác sĩ khó có thể làm gì khác để có thêm thu nhập ngoài đồng lương. Nhiều bác sĩ trẻ không thể "trụ" lại môi trường khắc nghiệt này", bà Lan nói.

Không ngừng tìm kiếm cơ hội sống cho bệnh nhi ung thư

Đến nay mỗi năm Trung tâm ung thư Bệnh viện Nhi trung ương tiếp nhận điều trị hơn 2.000 lượt bệnh nhi nội trú và trên 3.200 lượt bệnh nhi ngoại trú, trong đó có hơn 500 trẻ mắc mới.

Tỉ lệ sống thêm không bệnh trên năm năm của nhiều bệnh nhi ung thư hiện nay tại Việt Nam đã đạt ngang các nước trong khu vực. Một số bệnh ung thư có tỉ lệ điều trị thành công rất cao, nhiều bệnh đạt đến 100%. Hoặc ung thư bạch cầu cấp dòng lympho - bệnh thường gặp nhất ở ung thư nhi - đã đạt tỉ lệ thành công lên tới 70%.

Để có được kết quả đó đòi hỏi các bác sĩ tại Trung tâm ung thư, trong đó có bác sĩ Lan, phải luôn tích cực tìm tòi, nghiên cứu khoa học, áp dụng những kỹ thuật y học mới, chuyên sâu để nâng cao chất lượng chăm sóc, điều trị cho trẻ em ung thư.

Tính tới thời điểm hiện tại, trung tâm đã triển khai các kỹ thuật theo kịp trình độ quốc tế, điều trị thành công nhiều trẻ mắc ung thư hiếm gặp, hoặc ở giai đoạn IV - giai đoạn mà trước đây trẻ phải ra nước ngoài điều trị.

Điều mà những người từng gặp bác sĩ Lan ấn tượng là mái tóc dài tết đuôi sam rất hiền, không nhiều người có ở những ngày này. Người bác sĩ ấy đã mang nét dịu hiền vào bệnh viện chăm sóc cho các em bé đang đau đớn và mang hy vọng cho các cháu.

50 năm tâm huyết giành lại sự sống cho bệnh nhi

Thầy thuốc nhân dân Bạch Văn Cam hiện đã 77 tuổi nhưng vẫn tiếp tục cống hiến giành lại sự sống cho những bệnh nhi nặng. Thầy còn đào tạo đội ngũ y, bác sĩ nhi khoa trên cả nước để những bệnh nhi ở các vùng xa không bị thiệt thòi trong điều trị.