Cầm máy điện thoại lên bấm gọi mẹ, vừa nghe giọng con gái mẹ đã hồ hởi: "Cuối tuần cả nhà có về chơi không?". 

Vẫn câu hỏi bao năm chẳng cũ được cất lên từ ngày tôi lập gia đình, rời xa ngôi nhà thân thương. Nơi ấy là một phần không thể thiếu, nuôi dưỡng và cho mấy chị em tôi biết bao nhiêu ký ức của những năm tháng tuổi thơ. 

Nơi chúng tôi luôn cảm nhận được hơi ấm, tình yêu thương đong đầy của cả cha và mẹ. Để rồi, khi đã như những con chim đủ lông đủ cánh, mấy chị em mỗi đứa một phương rời xa vòng tay, ngôi nhà yêu dấu để xây dựng tổ ấm cho riêng mình. Bất giác nước mắt tôi ứa ra...

Nhà con sắp có nhà mới rồi

Tôi nhớ những năm tôi mới học tiểu học nhà tôi nghèo lắm. Bố mẹ chạy ăn từng bữa nên có nhà lợp giấy dầu, thưng gỗ hay tre nứa đã là quý lắm rồi. 

Sau này, khi con cái bước vào cái tuổi "ăn chưa no lo chưa tới", bố mẹ quyết định một việc hệ trọng nhất cuộc đời đó chính là làm một ngôi nhà gỗ ba gian thoáng mát nằm giữa cơ man nào những cây ăn quả. Khỏi phải nói, ba chị em chúng tôi mừng đến mức nào. Đi đâu gặp bà con trong xóm cũng khoe: "Nhà con sắp có nhà mới rồi". 

Ngôi nhà dựng lên cũng là minh chứng cho biết bao năm bố dầm mưa dãi nắng đi bản đổi lương thực với bà con rồi đem ra chợ bán lại kiếm lời. 

Cũng từ ngày có ngôi nhà gỗ ba gian hai chái lợp ngói đỏ, thưng bằng gỗ ấy mấy chị em chúng tôi mùa đông không phải chịu những cơn gió lạnh tê tái của sương muối nơi rẻo cao. Mùa hè không phải chịu cái nóng gió Lào hầm hập có khi thổi bay luôn lớp giấy dầu bị ải theo bao mùa mưa nắng.

Có ngôi nhà khang trang, bố không quên làm cả một cái bếp kiên cố liền kề ngay cạnh nhà. Căn bếp củi luôn đỏ rực lửa, thể hiện sự hy sinh tần tảo sớm hôm của mẹ chăm chút cho đàn con thơ dại. 

Đặc biệt những ngày cuối năm, khi Tết đã chạm ngõ, chạm vườn và chạm vào căn bếp đơn sơ mộc mạc của mẹ thì bếp mẹ luôn phả ra hơi ấm diệu kỳ của tình yêu thương từ những món ăn chỉ ngày Tết mới có như: giò xào, bánh chưng, thịt đông, nem rán… 

Hay cạnh bếp từ 27 Tết mẹ đã muối sẵn hũ hành củ khiêm nhường thấm vị đợi chờ được mẹ kê gần lửa để hành lên men phải những năm Tết đến đúng dịp gió bấc tràn về.

Ngay từ sáng sớm, khi lũ con của mẹ vẫn còn cuộn tròn trong chăn, bếp của mẹ đã vấn vít mùi khói chờn vờn ánh lửa reo ca nhảy múa trong sương sớm, căn bếp nhỏ của mẹ đã "ấp iu nồng đượm", căn bếp mẹ bao lần "nhóm niềm yêu thương khoai sắn ngọt bùi". 

Căn bếp của mẹ đã từng ngày, từng tháng, từng năm nuôi dưỡng tâm hồn tuổi thơ mấy chị em tôi. Căn bếp bám đầy bồ hóng làm vàng bóng cả những thanh xà tre bố làm gác bếp. Nơi chái bếp ấy mỗi độ xuân về cùng với tiếng củi cháy đượm phát ra những tiếng kêu tí tách mẹ đã tạo ra biết bao món ngon. 

Chúng tôi vừa thưởng thức bữa cơm ấm nóng của mẹ vừa cảm nhận tình yêu bao la mẹ dành cho đàn con thơ tận sâu trong đáy mắt, ánh cười.

Mùi Tết trong ngôi nhà yêu thương

Để rồi, những tưởng ngôi nhà gỗ ba gian lợp ngói phủ đầy rêu phong mưa nắng ấy vẫn mãi đầy ắp tiếng nói cười giòn tan hạnh phúc của bố mẹ và ba chị em tôi thì vào một đêm mưa rừng đầy dông gió, bố tôi đột ngột qua đời. 

Bố cưỡi hạc xe mây về một vùng trời xa lắc. Ở đó bố không có mẹ cùng ba chị em tôi. Bố ra đi để lại nỗi nhớ, niềm thương cùng một khoảng trống lớn trong ngôi nhà in dấu bao nhiêu hoài niệm, ký ức đẹp, tròn đầy như vầng trăng đêm rằm tháng tám...

Năm nay cũng là mùa xuân thứ 17 chúng tôi không còn được cảm nhận hơi ấm, tiếng cười cùng những lời dạy bảo ân cần như cái thủa ngày xưa ấy có bố. Mẹ giờ đã là "nhạc trưởng" thay bố chỉ đạo con cháu níu giữ và thổi hồn vào những món ăn mang giá trị truyền thống của gia đình, cùng con cháu đón những cái Tết đoàn viên ấm cúng của dân tộc. 

Mẹ cũng đã thay bố mặc áo mới cho ngôi nhà yêu thương bằng cách giữ nguyên nếp nhà, mẹ chỉ là cho bỏ đi lớp gỗ thưng bao quanh nhà bằng những bức tường xây quét sơn màu kiên cố. Mẹ cũng vẫn là người tiếp nối những câu chuyện của bố ngày xưa kể cho con cháu nghe những kỷ niệm luôn đong đầy,...

Một mùa xuân nữa đang đến gần, chúng tôi lại mong về nhà, mong cảm nhận "mùi Tết" trong ngôi nhà yêu thương. Về với mẹ để được nghe mẹ kể những chuyện "ngày xưa". Về với mẹ là về với yêu thương, về với những hoài niệm tươi đẹp. 

Về với mùi khói mùi tro nồng nồng, hăng hắc, về với vị nhà, với hương vị tình thân. Về với mẹ để mong bé lại mà sà vào lòng mẹ để cảm nhận tình mẫu tử thiêng liêng diệu vợi. Về với mẹ để nghe mẹ dạy những bài học về sự hiếu đạo của con cháu với cha ông. 

Sự thủy chung son sắt trong nghĩa vợ chồng. Bởi với tôi, mẹ chính là mảnh đất lành, là ánh nắng ấm áp của mùa xuân, là ánh lửa xua tan bao mùa đông giá rét... Và với những đứa con như chúng tôi thì còn gì hạnh phúc hơn khi "Có một nơi để về, đó là nhà. Có những người để yêu thương, đó là gia đình. Có được cả hai đó là hạnh phúc". Và "Mẹ ơi! Chúng con là những đứa trẻ "giàu" nhất thế gian khi còn có mẹ".

Mời bạn đọc tham gia cuộc thi viết

Mái ấm ngày xuân

Như một món ăn tinh thần mỗi dịp Tết đến xuân về, báo Tuổi Trẻ cùng đối tác đồng hành là Công ty Xi măng INSEE tiếp tục mời bạn đọc tham gia cuộc thi viết Mái ấm ngày xuân để chia sẻ giới thiệu về ngôi nhà - mái ấm của bạn, về những đặc điểm ngôi nhà cùng những kỷ niệm mà bạn nhớ mãi không quên.

Ngôi nhà nơi ông bà, cha mẹ và bạn sinh ra, lớn lên; ngôi nhà do chính bạn tận tay xây dựng; ngôi nhà nơi bạn đón cái Tết đầu tiên cùng gia đình nhỏ... đều có thể gửi về cuộc thi để giới thiệu đến bạn đọc cả nước.

Bài viết Mái ấm ngày xuân phải chưa từng tham gia bất kỳ cuộc thi viết nào, chưa từng được đăng trên các phương tiện truyền thông, mạng xã hội. Tác giả chịu trách nhiệm về bản quyền, ban tổ chức có quyền biên tập, bài khi lựa chọn đăng trên các ấn phẩm Tuổi Trẻ sẽ được nhận nhuận bút.

Cuộc thi diễn ra từ ngày 1-12-2025 đến 15-1-2026, mời gọi tất cả người Việt Nam không giới hạn độ tuổi, nghề nghiệp đều được tham gia.

Bài viết Mái ấm ngày xuân bằng tiếng Việt tối đa 1.000 chữ, khuyến khích kèm theo ảnh, video minh họa (không nhận ảnh video minh họa lấy từ mạng xã hội không có bản quyền). Chỉ nhận bài qua email, không nhận qua đường bưu điện để tránh thất lạc.

Bài viết dự thi gửi đến địa chỉ email maiamngayxuan@tuoitre.com.vn.

Tác giả phải ghi địa chỉ, điện thoại, email, số tài khoản, số căn cước công dân để ban tổ chức liên lạc, gửi nhuận bút hoặc giải thưởng.

Cán bộ nhân viên báo Tuổi Trẻ và người nhà có thể tham gia cuộc thi viết Mái ấm ngày xuân nhưng không được xét giải. Quyết định của ban tổ chức là quyết định cuối cùng.

Lễ trao giải Mái ấm ngày xuân và ra mắt giai phẩm Tuổi Trẻ Xuân

Ban giám khảo gồm các nhà báo, nhà văn hóa tên tuổi cùng đại diện báo Tuổi Trẻ sẽ xét duyệt chấm giải từ các bài đã qua sơ khảo và chọn trao thưởng.

Lễ trao giải, ra mắt giai phẩm Tuổi Trẻ Xuân dự kiến tổ chức tại Đường sách Nguyễn Văn Bình, TP.HCM vào cuối tháng 1-2026.

Giải thưởng:

1 giải nhất: 10 triệu đồng + giấy chứng nhận, báo Tuổi Trẻ Xuân;

1 giải nhì: 7 triệu đồng + giấy chứng nhận, báo Tuổi Trẻ Xuân;

1 giải ba: 5 triệu đồng + giấy chứng nhận, báo Tuổi Trẻ Xuân;

5 giải khuyến khích: 2 triệu đồng mỗi giải + giấy chứng nhận, báo Tuổi Trẻ Xuân.

10 giải bạn đọc bình chọn: 1 triệu đồng mỗi giải + giấy chứng nhận, báo Tuổi Trẻ Xuân.

Số điểm bình chọn được tính dựa trên tương tác với bài viết, trong đó 1 sao = 15 điểm, 1 tim = 3 điểm, 1 like = 2 điểm.

Nhà từ đường

Nhà từ thuở chỉ là nhà thật ấm áp xiết bao. Nơi đó mấy đứa con quấn quýt bên cha mẹ mỗi tối. Là nơi có tiếng cười đùa của mấy chị em, tiếng làu bàu của ông bố già không quen nghe nhạc trẻ.